Brief regering : Planning box 3-stelsel op basis van werkelijk rendement

Nr. 121
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 juni 2022

Tijdens het tweeminutendebat Opties voor rechtsherstel box 3 op 2 juni (Handelingen
II 2021/22, nr. 87, Tweeminutendebat opties voor rechtsherstel box 3) heb ik uw Kamer
toegezegd om vooruitlopend op het commissiedebat Contourennota box 3-heffing op basis
van werkelijk rendement op 29 juni een brief te sturen met een meer gedetailleerde
planning hoe te komen tot een box 3-stelsel op basis van werkelijk rendement in 2025.

Voor een succesvolle implementatie van het nieuwe box 3-stelsel is het noodzakelijk
dat de wetgever, de uitvoering en de ketenpartners gezamenlijk optrekken. In de contourennota
zijn de belangrijkste mijlpalen van de wetgeving en implementatie samengevat.1 De realisatie van deze planning is afhankelijk van meerdere factoren: het moment
van oplevering van de wetgeving, de beschikbare ruimte in het IV-portfolio Inkomensheffing,
Gegevens en Interactie van de Belastingdienst, Toeslagen en Douane en in die van de
externe ketenpartners, zoals banken en verzekeraars.

Het tijdpad om te komen tot een box 3-stelsel op basis van werkelijk rendement per
2025 is vóór het arrest van de Hoge Raad van 24 december 2021 extern getoetst door
CapGemini. Het onderzoeksrapport is op 15 april 2022 als bijlage bij de contourennota
aan uw Kamer aangeboden.2 Het eerdergenoemde arrest heeft voor de wetgever en de uitvoering geresulteerd in
additionele werkzaamheden die doorlopen in de komende jaren. Hierbij gaat het om het
rechtsherstel voor de jaren 2017–2020, het aanpassen van de systemen om in lijn van
het arrest de aanslagen voor de jaren 2021–2022 te berekenen, de overbruggingswetgeving
vanaf het jaar 2023 en diverse dekkingsmaatregelen per 2024 en 2025 naar aanleiding
van de voorjaarsnota. Daarnaast is de wetgevingsplanning zoals vermeld in de contourennota
ten opzichte van het door CapGemini gevalideerde tijdpad met een kwartaal gewijzigd.
Dit heeft tot gevolg dat pas later gestart kan worden met de implementatie dan aangegeven
in de oorspronkelijke planning. Het Kerstarrest heeft geleid tot het uitwerken en
implementeren van aanvullende (beleids)initiatieven en – als consequentie van het
prioriteit geven aan het rechtsherstel en overbruggingswetgeving – tot vertraging
in het wetgevingsproces en achterstand in de modernisatie van het IV-landschap. Hierdoor
is afgeweken van veronderstellingen die zijn gehanteerd in de validatie door CapGemini,
zoals tijdige oplevering van wetgeving, en is de randvoorwaarde omtrent het tijdig
uitfaseren van verouderde ICT-functionaliteiten niet gehaald. Dit alles heeft tot
gevolg dat het onzeker is geworden of de gewenste inwerkingtreding per 2025 haalbaar
is. Uit de Uitvoeringstoets, die de Belastingdienst na de uitwerking van de wetgeving
begin 2023 opstelt, wordt definitief een uitspraak gedaan of de gewenste inwerkingtreding
per 2025 haalbaar is, rekening houdend met onder andere de personele capaciteit en
de beschikbare ruimte in de IV-portfolio’s van de Belastingdienst. Ik zal CapGemini
de opdracht geven om de in november 2021 afgegeven validatie van de planning te herijken
om de gevolgen van het afwijken van de veronderstellingen en het niet halen van de
randvoorwaarden op het tijdpad in kaart te brengen. Ik verwacht uw Kamer voor Prinsjesdag
te informeren over de uitkomsten van dit onderzoek.

In de onderstaande tabel is de planning van de wetgeving en implementatie – die is
weergegeven in de contourennota – nader uitgewerkt.

Mijlpaal

Planning

Concept-wetgeving gereed

Derde kwartaal 2022

Start gezamenlijke voorbereiding Belastingdienst en ketenpartners over uitbreiding
werkafspraken en opstellen specificaties voor gegevensaanlevering.

Derde kwartaal 2022

Start voorbereiding inrichten interne proces voor inwinning van gegevens door de Belastingdienst.

Nader te bepalen

Internetconsultatie, toetsen en adviezen

– Uitvoeringstoets

– Toets van Adviescollege toetsing regeldruk

– Wetgevingstoets

– Doenvermogentoets

– Advies Autoriteit Persoonsgegevens

– Grondrechtentoets BZK

– Toets Raad voor de rechtspraak

Vierde kwartaal 2022

Advies van de Afdeling advisering van de Raad van State

Eerste kwartaal 2023

Aanhangig maken bij de Tweede Kamer

Voor het zomerreces 2023

Specificaties voor aanvullende gegevensaanlevering beschikbaar voor ICT-deskundigen
ketenpartners.

Nader te bepalen

Aanhangig maken bij de Eerste Kamer

Vierde kwartaal 2023

Verwachte publicatie in de Staatscourant

December 2023

Implementatie in ICT-systemen door ketenpartners

Nader te bepalen

Implementatie in ICT-systemen door de Belastingdienst

– Aanpassing voorlopige en definitieve aanslag

– Aanpassing online aangifteomgeving

– Inwinproces gegevens realiseren

– Renseignering gegevens

Nader te bepalen

Test gegevensuitwisseling tussen ketenpartners en Belastingdienst

Nader te bepalen

Gewenste inwerkingtreding wetgeving

Per 1 januari 2025

Registratie aanvullende gegevens door ketenpartners

Nader te bepalen

Verwerken gegevens in de voor ingevulde aangifte

Nader te bepalen

Momenteel wordt – parallel aan het rechtsherstel en de overbruggingswetgeving – hard
gewerkt om in het derde kwartaal de concept-wetgeving op te leveren. Dit is een ambitieus
tijdpad. De omvorming van box 3 betreft een grote herziening van de inkomstenbelasting
met gevolgen voor een grote groep belastingplichtigen, ketenpartners en de Belastingdienst.
Een dergelijke herziening vraagt om een zorgvuldig wetgevingsproces en voldoende implementatietijd
voor alle betrokkenen. In een stelsel op basis van werkelijk rendement zijn meer gegevens
nodig dan in het huidige forfaitaire stelsel. Waar mogelijk zal gebruik worden gemaakt
van gegevens van ketenpartners zodat zoveel mogelijk gegevens vooraf in de aangifte
ingevuld kunnen worden. Dit betekent dat nieuwe gegevensstromen moeten worden ingericht
tussen ketenpartners en de Belastingdienst. Daarnaast verandert het tijdpad voor de
gegevensaanlevering door ketenpartners en de volledigheids- en kwaliteitsanalyses
daarvan door de Belastingdienst. In het huidige stelsel is namelijk alleen de waarde
van het vermogen op 1 januari relevant dat in februari van het daaropvolgende kalenderjaar
beschikbaar moet zijn. In het nieuwe stelsel zijn de gegevens over het gehele kalenderjaar
relevant waardoor minder tijd is voor aanlevering van de gegevens en de validatie
daarvan. Ik ben me bewust van de sterke maatschappelijke wens om zo snel mogelijk
stappen te zetten op weg naar een heffing op basis van werkelijk rendement. In het
algemeen geldt dat complexe wetgeving leidt tot een complexere implementatie voor
de Belastingdienst en ketenpartners. Ook dit is een factor waarmee rekening gehouden
dient te worden bij de planning van het tijdspad om te komen tot het nieuwe box 3-stelsel.

De Staatssecretaris van Financiën,
M.L.A. van Rij