Brief regering : Milieuproblematiek Tata Steel

Nr. 227
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 juni 2022

Op 1 december 2021 heeft mijn voorganger u het plan van aanpak «Naar een gezondere
leefomgeving in de IJmond: aanpak voor het beperken van de luchtverontreinigende uitstoot
van Tata Steel Nederland» (bijlage bij Kamerstuk 28 089, nr. 210) aangeboden. Ik heb nadien een aantal malen met uw Kamer van gedachten gewisseld
over dit plan en over de milieusituatie rond Tata Steel Nederland in algemene zin.

Met deze brief stel ik u op de hoogte van de tussenresultaten en de voortgang die
is geboekt op de verschillende actielijnen uit het plan. Daarnaast informeer ik u
over een aantal actualiteiten, waaronder de beleidsreactie op het vorige week gepubliceerde
rapport van de GGD en het RIVM «Gezondheid in de IJmond 2020» en het onderzoek van
de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) rondom het lozen van ladingsresiduen1.

Voortgang actielijn vergunningen

De vergunning is een belangrijk instrument om emissies terug te brengen. De Omgevingsdienst
Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) scherpt in opdracht van het bevoegd gezag (provincie
Noord-Holland) waar mogelijk de vergunning aan. De totale vergunning van Tata Steel
bestaat uit een basisvergunning met daarbij een groot aantal deelvergunningen. Tata
Steel, bestaande uit circa 18 verschillende werkeenheden, dient met enige regelmaat
aanvragen in voor wijzigingen op de vergunning. Het actueel houden van de vergunningen
aan de gewijzigde regelgeving, zoals de gewijzigde BBT-conclusies (Europabreed overeengekomen
Beste Beschikbare Technieken) is een continu proces. Hieronder worden de belangrijkste
aanscherpingen uit de afgelopen periode samengevat.

Vermijdings- en reductieplan voor Zeer Zorgwekkende Stoffen

Begin april 2022 heeft de OD NZKG het Vermijdings- en Reductieplan (V&R-programma)
van Tata Steel, met daarin de maatregelen om de uitstoot van Zeer Zorgwekkende Stoffen
(ZZS) terug te dringen, beoordeeld. De OD NZKG heeft ervoor gekozen prioriteit te
geven aan de aanpak van bronnen met de hoogste en meest schadelijke ZZS uitstoot,
zoals zware metalen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s). Deze maatregelen
worden door de OD NZKG in de vergunning en/of maatwerkbesluit vastgelegd. Hiermee
wordt tevens een belangrijk deel van de in de Roadmap+ door Tata Steel toegezegde
maatregelen verankerd. Ik waardeer het dat de OD NZKG hiermee het V&R-Programma gebruikt
om de belangrijkste opgaven rond Tata Steel aan te pakken. Dit is een goede eerste
stap om invulling te geven aan de minimalisatie van emissies van ZZS door Tata. De
beoordeling van OD NZKG van de maatregelen voor de kleinere bronnen en de ongewone
voorvallen loopt nog.

Over de evaluatie van het ZZS-emissiebeleid 2016–2021 bent u separaat geïnformeerd
(Kamerstuk 22 343, nr. 330). De effectiviteit van het ZZS-emissiebeleid is gebaat bij het versterken van het
VTH-stelsel. Daarom wordt de verbinding gemaakt met het «Interbestuurlijk programma
versterking VTH-stelsel». Belangrijk aandachtspunt is daarbij het opdoen en delen
van kennis bij bevoegde gezagen. De eerste ervaringen met Vermijdings- en Reductieprogramma’s
zal ik bundelen en vervolgens bezien welke aanvullingen nodig zijn op het reeds ontwikkelde
stappenplan voor het opstellen en beoordelen van deze programma’s.

Geurbesluiten

De OD NZKG heeft een definitief geurbesluit genomen. Tata Steel moet daardoor de geuroverlast
in de IJmond verder en eerder beperken. Dit gebeurt door het vastleggen van een kleinere
geurcontour en het halveren van de tijd waarbinnen Tata Steel die moet realiseren.
Een geurcontour is het fysieke gebied waarbinnen geurhinder mag plaatsvinden. De nieuwe
maatregelen gaan verder dan de ontwerpbesluiten die de OD NZKG eerder publiceerde.
Een opgelegde maatregel op Hoogoven 6, die naar verwachting tot reductie van geur
en reductie van ZZS leidt, blijft gehandhaafd.

Afleiden Maximum Toelaatbaar Risico-waarden (MTR)

Zoals eerder aan uw Kamer gemeld, heeft de OD NZKG het Rijk verzocht om voor een aantal
stoffen een MTR af te leiden (bijlage bij Kamerstuk 28 089, nr. 210). Dit heeft de OD NZKG gevraagd voor o.a. de vergunningverlening aan Tata Steel.
Het RIVM heeft hierop het ministerie geadviseerd en op vrijwel alle gevraagde MTR’s
is inmiddels een besluit genomen.

Voortgang actielijn verankeren en monitoren acties uit Roadmap+

In mei 2021 heeft Tata Steel de Roadmap+, versneld op weg naar een betere leefomgeving
gepubliceerd. Daarin geeft Tata Steel aan dat zij extra maatregelen treffen om de
leefomgeving te verbeteren. Dat doet Tata Steel via extra maatregelen en investeringen,
maar ook door het maximaal versnellen van eerder aangekondigde milieuprojecten. Hierover
zijn onder andere met mijn voorganger afspraken gemaakt. Het gaat om maatregelen die
de neerslag van stof, de geurbelasting, de uitstoot van fijnstof, geluid, licht, en
NOx verminderen alsmede de uitstoot van zware metalen en Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen
(PAK’s). Ik heb recent met de directie van Tata Steel en de provincie Noord-Holland
gesproken over de voortgang van de maatregelen uit de Roadmap+. In algemene zin kan
worden gesteld dat Tata Steel de verschillende projecten conform planning uitvoert.
Ik ben daar positief over. De komende tijd moet blijken of met het uitvoeren van de
verschillende maatregelen ook de aangekondigde (emissie)reducties worden bereikt.
Gelet op het belang hiervan, blijf ik hier scherp op meekijken.

Maatregelen t.b.v. reductie PAK-stoffen

Tata Steel heeft in maart van dit jaar de nieuwe milieu-installatie bij de Koudbandwalserij
in gebruik genomen. Hiermee worden er geen PAK-stoffen meer uitgestoten tijdens het
gloeien van rollen staal. Hiermee zijn alle maatregelen die zijn aangekondigd om de
uitstoot van PAK-stoffen te beperken tijdig uitgevoerd. Tata Steel heeft eerder aangegeven
hiermee de uitstoot van PAK-stoffen in 2022 verder te verminderen met circa 50% ten
opzichte van 20192.

Uit de eerste metingen, uitgevoerd door een extern ingenieursbureau, blijkt dat de
maatregelen die zijn genomen rondom de reductie van PAK-stoffen daadwerkelijk tot
de beoogde reductie resulteren. Dat is goed nieuws. De OD NZKG zal de meetresultaten
op basis van haar wettelijke bevoegdheid beoordelen. Dit volgt uit het Activiteitenbesluit.

Ontstoffings- en DeNOX-installatie

Tata Steel heeft een contract getekend met één van de hoofdaannemers voor de realisatie
van de ontstoffings- en DeNOx-installatie bij de Pelletfabriek. De nieuwe high tech
milieu-installatie, met een totale investering van 200 miljoen euro, moet volgend
jaar resulteren in 80 procent minder uitstoot van lood, zware metalen en stof bij
de Pelletfabriek ten opzichte van 2019. De OD NZKG gaat deze maatregel verankeren
in de vergunning. Rijkswaterstaat zal hierbij adviseren over de gevolgen voor de waterkwaliteit
indien de nieuwe installaties tot een andere samenstelling van de reeds bestaande
en vergunde lozing van afvalwater leiden.

Afzuigkappen Hoogovens

Tata Steel gaat extra afzuigkappen plaatsen bij beide Hoogovens. Het hoofdontwerp
voor deze speciale systemen is afgerond en de vergunningen zijn aangevraagd bij de
OD NZKG. De start van de constructie van de eerste installatie van Hoogoven 7 is nu
gepland voor deze zomer. In totaal gaat Tata Steel de komende twee jaar zes nieuwe
afzuigkappen plaatsen. Met deze maatregel gaat Tata Steel naar verwachting een reductie
van circa 75% in stofuitstoot bij het aftappen van vloeibaar ruwijzer realiseren.

Vermindering stofverwaaiing bij grondstofopslagen

Op het terrein van Tata Steel liggen diverse grondstoffen als kolen en erts opgeslagen.
Bij het afgraven van de opslagen of wanneer de grondstoffen via de transportbanden
naar de fabrieken worden verplaatst, kan er stof verwaaien. Door langs het gehele
terrein van de kolenopslagen een windscherm te realiseren, wil Tata Steel de verwaaiing
fors verminderen.

Tata Steel heeft het hoofdontwerp voor het windscherm klaar en vraagt op korte termijn
de vergunningen hiervoor aan. Het bedrijf wil dit najaar starten met de bouw. In 2023
is het windscherm voltooid. In combinatie met andere maatregelen uit het verbeterprogramma
Roadmap Plus is de verwachting dat de neerslag van stof in de directe woonomgeving
in 2023 ten opzichte van 2021 met circa 65 procent zal verminderen.

Voortgang actielijn Monitoren en meten directe effecten in de omgeving

Op dit moment vinden meerdere soorten metingen en onderzoeken plaats. Dat betreft
zowel monitoring van de emissie (uitstoot) van Tata Steel, als monitoring van stoffen
in de leefomgeving rond Tata Steel (structurele monitoring van immissie en incidenteel
van depositie).

Gezondheidsmonitor: Gezondheid in de IJmond 2020

GGD Kennemerland en het RIVM hebben in de IJmond over een periode van twaalf jaren
drie onderzoeken gedaan naar ontwikkelingen in luchtkwaliteit, de gezondheidssituatie
en het medicatiegebruik. De GGD en het RIVM hebben hierover op 9 juni jl. een derde
rapport uitgebracht. «Gezondheid in de IJmond 2020». Deze rapporten zijn recent aan
u toegezonden (Kamerstuk 22 343, nr. 333). Het GGD-deel van dit rapport beschrijft de gezondheidssituatie in 2012, 2016 en
2020. In het RIVM-deel wordt gekeken naar de periode 2008–2019.

Uit de rapportage van de GGD blijkt dat de ervaren hinder van stof, roet en rook en
bezorgdheid over de woonsituatie in de afgelopen jaren in de IJmond is toegenomen.
Het deelrapport van het RIVM toont aan dat de medicatie voor een aantal aandoeningen
in hoog belaste postcodegebieden in de IJmondregio hoger is dan in woongebieden die
verder weg liggen en minder beïnvloed worden door het industrieterrein. Ook de resultaten
van de GGD over hinder en bezorgdheid, de ervaren gezondheid en chronische aandoeningen
tonen dat de gezondheid van volwassenen in de gebieden met een hoge belasting door
fijnstof afkomstig van de basismetaalindustrie ongunstiger is dan van inwoners in
gebieden met een lage belasting door fijnstof.

Wonen in de IJmond, een gebied met een relatief hoge milieubelasting, hangt samen
met een minder goede gezondheid van de inwoners, ten opzichte van de andere gebieden
in de GGD-regio Kennemerland. Ik vind dit zorgelijk.

De gezondheid van de inwoners in de IJmondregio staat voor mij voorop. Ondanks een
daling van de fijnstofemissies, zoals blijkt uit de gegevens van het luchtmeetnet,
heeft deze verbetering geen merkbaar effect gehad op het medicijngebruik en op chronische
aandoeningen in de hoog belaste gebieden in de IJmond. De stappen die Tata Steel zet,
moeten leiden tot een gezondere leefomgeving in de IJmond. Zoals eerder in deze brief
is beschreven, heeft Tata een maatregelenpakket ingezet die op korte termijn tot verbeteringen
moeten leiden (Roadmap+).

De gezondheidseffecten van recent genomen maatregelen zijn nog niet in de gezondheidsmonitor
te onderscheiden. De aanbevelingen neem ik mee ik in de reeds lopende aanpak rondom
Tata Steel. Het ministerie gaat in overleg met de IJmondgemeenten en het RIVM bepalen
op welke manier deze gezondheidsmonitor een goed vervolg kan krijgen in samenhang
met de andere onderzoeken die momenteel lopen.

Aanvullende inzichten n.a.v. onderzoek bronherleiding

De tweede expertbijeenkomst naar aanleiding van het RIVM onderzoek naar de herkomst
van neergedaald stof in de regio IJmond heeft op 31 mei 2022 plaatsgevonden. De informatie
hierover zal op korte termijn beschikbaar komen op de site van de provincie Noord-Holland.
Ik zal uw Kamer hier over informeren.

Stofdepositieonderzoek

In 2020 verzamelde en analyseerde het RIVM neergedaald stof uit de leefomgeving in
de IJmond. Hieruit kwam naar voren dat de hoeveelheden lood en PAK in het stof in
de IJmond ongewenst zijn voor de gezondheid van kinderen. Het is van belang om in
de gaten houden hoeveel stoffen er aanwezig zijn in de leefomgeving van omwonenden
en of de situatie verbetert. Daarom vindt een herhaalonderzoek plaats, in opdracht
van de provincie Noord-Holland en het Ministerie van IenW. Dit onderzoek is in mei
gestart. Er wordt drie keer stof in het voorjaar en drie keer in het najaar verzameld.
Naar verwachting zijn de eerste resultaten voor het einde van het jaar beschikbaar.
Ik zal uw Kamer hierover informeren.

Kwantitatieve waarden

In het plan van aanpak is aangeven dat het van belang is om vast te kunnen stellen
of de gezondheidsrisico’s in de leefomgeving van bewoners in de IJmondregio afnemen.
Daarvoor moet duidelijk worden welke waarden behaald moeten worden om het gezondheidsrisico
te reduceren. Het RIVM is om advies gevraagd welke waarden behaald moeten worden om
het gezondheidsrisico afdoende te reduceren. Het RIVM heeft hierover inmiddels een
verkenning opgeleverd, die u als bijlage bij deze brief aantreft.

In de verkenning geeft het RIVM aan dat de vraag naar het ontwikkelen van waarden
kansen biedt om oud en nieuw onderzoek te verbinden met verschillende beleidsopgaves.
De milieu en gezondheidssituatie rond Tata Steel is immers ook verbonden met externe
veiligheid en met klimaat-adaptieve maatregelen die eveneens een meerwaarde dienen
op te leveren voor de leefomgeving. De optie voor een bredere, integrale aanpak, waarin
gezondheid een fundamentele waarde is, verdient daarom aandacht.

Volgens het RIVM ligt het voor de hand om een «proof of concept» te starten, waarin
een systematiek ontwikkeld wordt voor een aantal relevante stressoren waarvoor al
relatief veel informatie over gezondheidsrisico’s beschikbaar is. Dit zou bijvoorbeeld
in de vorm van een gezondheidskundige meetlat kunnen. Echter, om een betrouwbare verbinding
te kunnen leggen tussen emissies en omgevingswaarden zijn gedetailleerdere gegevens
nodig van emissies en emissie-karakteristieken, dan momenteel beschikbaar. Een andere
vraag is bijvoorbeeld hoe acute klachten, en de kennis daarover, goed gebruikt kunnen
worden. Het doorlopen van dit «proof of concept» zal naast een eerste set van waarden,
ook inzichten opleveren in de voorwaarden die vervuld moeten worden om te komen tot
praktisch toepasbare kwantitatieve waarden.

Het RIVM geeft aan dat als vuistregel geldt dat als de emissies afnemen, dit ook tot
een afname leidt van de gezondheidsrisico’s. De ontwikkeling van een meetlat hoeft
daarom de inspanningen om snel gezondheidswinst te boeken door emissiereducties niet
in de weg staan.

Gelet op het laatste inzicht worden de acties uit het plan van aanpak, die moeten
leiden tot emissiereductie, onverminderd doorgezet. Daarnaast zal ik mij beraden op
vervolgstappen naar aanleiding van deze verkenning. Ik zal uw Kamer hierover informeren.

Meetstation Bosweg

Via het luchtmeetnet wordt op een aantal locaties in Noord-Holland de luchtkwaliteit
doorlopend gemeten. Zo ook in de IJmondregio. Rondom Tata Steel staan zes vaste luchtmeetstations.
In opdracht van de provincie Noord-Holland is het meetstation op de locatie Bosweg,
één van de meetstations in Wijk aan Zee, uitgebreid. Naast metingen van PAK’s en zware
metalen zijn nu ook de concentraties van benzeen, tolueen, xyleen en naftaleen terug
te vinden. Hiermee wordt de uitstoot van de twee kooksfabrieken, bij windrichting
Wijk aan Zee, beter in beeld gebracht.

Metingen Kooksfabriek 2

Bewoners hebben een aantal keer de wens naar voren is gebracht voor extra metingen
bij Kooksfabriek 2. In het plan van aanpak is daarom opgenomen, dat de OD NZKG zelf
emissiemetingen uit gaat (laten) voeren bij de Kooksfabriek 2. In juni wordt het eerste
deel van het onderzoek uitgevoerd. Dit betreft de gekanaliseerde bronnen. De resultaten
worden in het najaar van 2022 verwacht. De onderzoeksopzet voor het tweede deel, waarin
de diffuse bronnen worden gemeten, is voor de zomervakantie gereed. De metingen worden
uitgevoerd in het najaar van 2022.

Voortgang actielijn Europese emissienormen

De vergunningen van Tata Steel zijn gebaseerd op Europese normen voor emissies van
stoffen en maximale concentraties in de lucht. Binnen deze kaders kan het bevoegd
gezag, in dit geval de provincie Noord-Holland, zo scherp mogelijk vergunnen. Voor
optimale bescherming van mens en milieu en met het oog op een gelijk speelveld is
het belangrijk dat de Europese kaders actueel en ambitieus zijn.

Richtlijn Industriële Emissies

Op 5 april 2022 bracht de Europese Commissie het voorstel uit tot herziening van de
Richtlijn Industriële Emissies uit 2010 (hierna: RIE) en de Richtlijn Storten van
Afvalstoffen. Het voorstel heeft als doel om op doeltreffende en efficiënte wijze
het milieu en de gezondheid van mensen te beschermen tegen negatieve gevolgen van
verontreiniging door grote industriële installaties en veehouderijen. Het kabinet
is positief over het voorstel waarin de RIE wordt aangescherpt. Een beoordeling van
dit voorstel is in mei met uw Kamer gedeeld (Kamerstuk 22 112, nr. 3416).

Een belangrijke aanpassing, die ook in de IJmond kan bijdragen aan het verminderen
van de emissies, is de scherpere bepaling over het voorschrijven van emissienormen
in vergunningen op basis van de Beste Beschikbare Technieken (BBT). Deze aanpassing
stimuleert het bevoegd gezag om emissie-eisen te stellen die, waar mogelijk, aan de
strengste kant van de range (laagste emissienormen) zitten, zoals opgenomen in de
BBT-conclusies. Verder verduidelijkt de Commissie de regels voor het afwijken van
BBT-conclusies.

Luchtkwaliteitsrichtlijn

In maart heb ik u het non-paper aangeboden dat ik aan de Europese Commissie heb gestuurd
naar aanleiding van de komende herziening van de Luchtkwaliteitsrichtlijnen (Kamerstuk
30 175, nr. 398). Met dit non-paper geeft Nederland input die de Commissie kan meenemen in het herzieningsvoorstel
dat in de tweede helft van 2022 wordt verwacht. Het document bevat voorlopige denkrichtingen
over de belangrijkste aspecten van de herziening van de richtlijnen. De denkrichtingen
sluiten aan bij eerder ingenomen standpunten door Nederland. Het Commissievoorstel
voor een gewijzigde luchtkwaliteitsrichtlijn verschijnt naar verwachting in het najaar.

Voortgang actielijn nationale regelgeving

Naast het aanscherpen van de vergunningen en de Europese regelgeving, wordt ook bekeken
of nationale regelgeving een rol kan spelen in het verbeteren van de kwaliteit van
de leefomgeving. Dit sluit aan op de wensen van de provincie Noord-Holland en motie
van het lid Boucke (Kamerstuk 32 813, nr. 830). Hieronder informeer ik u over een aantal aanscherpingen die inmiddels zijn voorzien
en over de stand van een verkenning naar verdere aanscherpingen.

Knelpunten in wet- en regelgeving

Op 1 april jl. is een brief ontvangen van de OD NZKG waarin een aantal knelpunten
wordt geagendeerd3. Een aantal punten uit de brief zijn reeds opgepakt en afgehandeld. Zo is de OD NZKG
in de gelegenheid gesteld om mee te lezen op het wijzigingsvoorstel voor de Richtlijn
Industriële Emissies en zijn de punten ten aanzien van ZZS geadresseerd in mijn recente
brief over de evaluatie van het ZZS-beleid (Kamerstuk 22 343, nr. 330). Een aantal andere punten wordt in overleg met de provincie Noord-Holland en de
OD NZKG nader bestudeerd.

Aanscherpingen die reeds zijn voorzien

In het Schone Lucht Akkoord (SLA) is door het Rijk, provincies en gemeenten afgesproken
dat provincies en gemeenten zich inzetten om emissiegrenswaarden te vergunnen die
zo dicht mogelijk aan de onderkant van de BREF-range liggen, hun vergunningenbestand
tijdig te actualiseren en waar nodig toezicht te optimaliseren. In het kader van het
Schone Lucht Akkoord werk ik aan het aanscherpen van enkele regels ten aanzien van
industriële emissies onder de Omgevingswet. De aanscherping van deze regels is op
3 februari door uw Kamer behandeld. Naar aanleiding hiervan heeft uw Kamer een motie
van de leden Beckerman en Van Raan aangenomen (Kamerstuk 33 118, nr. 214). waarin wordt verzocht dat de aanscherping ook op Tata Steel van toepassing is.
Wanneer Tata Steel activiteiten uitvoert die onder deze aanscherping van de regelgeving
vallen, dan geldt dit ook voor Tata Steel.

Voortgang actielijn effecten waterstofroute op milieu en gezondheid.

De inzet van deze actie is erop gericht om de effecten van de waterstofplannen van
Tata Steel op de gezondheid en het milieu onafhankelijk en transparant in beeld te
brengen. Dit onderzoek is in de afgelopen periode voorbereid. Om het onderzoek te
kunnen uitvoeren is meer informatie nodig van Tata Steel over de milieuprestaties
van de toekomstige installaties. Deze informatie is op dit moment nog niet beschikbaar.
Naar verwachting ontvangt mijn ministerie voor de zomer van Tata Steel een document
met meer informatie over de beschikbaarheid van informatie. Ik zal dit document via
de website van het ministerie openbaar maken.

Voor de zomer ontvangt u van de Minister van Economische Zaken en Klimaat, nog een
brief over hoe het kabinet de maatwerkafspraken met de grootste industriële uitstoters
wil realiseren. In die brief wordt ook ingegaan op de voortgang van de verduurzamingsplannen
van Tata Steel voor groene staalproductie in de IJmond en de huidige intensieve inventarisatie-fase
voor mogelijke ondersteuning daarvan.

Voortgang actielijn communicatie

Op 14 februari 2022 heb ik, kort na mijn aantreden, een werkbezoek gebracht aan Wijk
aan Zee, waar ik met verschillende bewoners en bestuurders heb gesproken over de milieuproblematiek
rondom Tata Steel.

Er is doorlopend contact met omwonenden naar aanleiding van binnengekomen vragen.
Bij voorkeur worden die persoonlijk beantwoord (telefonisch of soms in de vorm van
een gesprek) en anders schriftelijk.

De overleggen tussen medewerkers van Rijk, provincie Noord-Holland en IJmond-gemeenten
hebben verder vorm gekregen. Hierin worden de resultaten van de verschillende onderzoeken
gedeeld, alsook overige signalen, vragen of zorgen.

Verzoek om gegevens milieuzorgsysteem Tata Steel

De vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat heeft verzocht het milieuzorgsysteem
van Tata Steel en van de bedrijven op het terrein van Tata Steel op te vragen bij
Tata Steel en te delen met de Kamer, voorafgaand aan het commissiedebat Externe veiligheid
op 22 juni aanstaande.

Eerder heb ik uw Kamer gemeld dat het milieuzorgsysteem van Tata Steel is gecertificeerd
conform de ISO 14001:2015 standaard en dat daarmee is voldaan aan het betreffende
vergunningvoorschrift (Kamerstuk 28 089, nr. 213).

Conform het verzoek van uw Kamer, heeft mijn organisatie contact gelegd met Tata Steel
en het bedrijf gewezen op het verzoek van uw Kamer. Tata Steel heeft aangegeven dat
de systematiek van milieuzorgsystemen verankerd is in de (dagelijkse) bedrijfsvoering.
Het is daarmee een alledaagse praktijk en niet één document. Tata Steel geeft daarom
aan het systeem als geheel niet te kunnen delen. Een nadere toelichting treft u aan
in het bijgevoegde memo van Tata Steel.

RIVM-rapport over cumulatie en vergunningverlening ZZS

Mede naar aanleiding van de motie van het lid Grinwis c.s. (Kamerstuk 32 813, nr. 833) heeft het RIVM een verkenning uitgevoerd wat nodig en mogelijk is om de problematiek
van «cumulatie» van risico’s van chemische stoffen in de omgeving via vergunningverlening
aan te kunnen pakken. De verkenning is als bijlage bij deze brief gevoegd.

Het RIVM concludeert dat op dit moment onvoldoende methodieken beschikbaar zijn om
nu direct al in het proces van vergunningverlening met de cumulatie van chemische
stoffen rekening te kunnen houden. In de verkenning wordt een aantal waardevolle suggesties
gedaan die inzetbaar kunnen zijn bij vergunningverlening. Het RIVM adviseert deze
nader te onderzoeken en daarbij ook na te gaan waar het meenemen van cumulatie-effecten
het meest zinvol is. Ik neem deze aanbevelingen mee in een tweede fase van dit onderzoek.
Vanzelfsprekend zal ik de Kamer op de hoogte houden van de vorderingen.

Voortgang onderzoek ladingsresten

Met deze brief ontvangt u het door mij op 15 februari jl. aan u toegezegde rapport:
«Onderzoeksrapport ladingresiduen; een onderzoek naar het lozen van ladingresiduen
van schepen afkomstig van Tata Steel.»

Dit onderzoeksrapport is het eerste deel van een tweedelig onderzoek van Inspectie
Leefomgeving en Transport (ILT) naar mogelijke lozingen van ladingresiduen vanaf zeeschepen
die Tata Steel als bestemming hadden. Dit eerste deelonderzoek beschrijft de relevante
wet- en regelgeving, het toezicht daarop en een overzicht van de inspectieresultaten
van ILT en andere toezichthouders uit de afgelopen vijf jaar bij deze zeeschepen.

Met dit onderzoek is nagegaan of er – op basis van de inspectieresultaten van de ILT
en de andere toezichthouders – aanwijzingen zijn dat er illegale lozingen plaatsvinden
van ladingresiduen bij schepen die bij Tata Steel hebben gelost.

In totaal hebben in de afgelopen vijf jaar 560 inspecties plaatsgevonden bij de schepen
aan de kade van Tata Steel. Dat komt neer op gemiddeld minimaal twee inspecties per
week. In 2020 en 2021 zijn minder inspecties uitgevoerd vanwege de coronapandemie.
Er zijn geen overtredingen met betrekking tot het lozen van ladingresiduen geconstateerd.

Port of Amsterdam en de Kustwacht zien wel een toename van schepen die met een vervuild
dek willen vertrekken. Ook worden schepen met een vervuild dek op de Noordzee aangetroffen.
Het meenemen van ladingresten is niet verboden als die in een andere haven wordt afgegeven.
Toezichthouders treden preventief op als schepen met vervuilde dekken of niet opgeruimde
ladingresten willen vertrekken uit een haven. Het restant of het vuil kan door wind,
regenval of de zeegang van boord spoelen, waardoor een illegale lozing ontstaat en
de zee wordt vervuild.

De komende periode intensiveert de ILT het toezicht om de bevindingen van de Port
of Amsterdam en de Kustwacht te onderzoeken. Dat vormt het tweede deelonderzoek. Met
inspecties en drones wordt dit toezicht uitgevoerd. De resultaten worden eind 2022
verwacht. Deze resultaten zullen begin 2023 aan de Kamer worden gemeld. Ook bekijkt
de ILT hoe de naleving het beste kan worden bevorderd of verbeterd. Zodat het risico
op vervuiling door illegale lozingen wordt verkleind in het belang van een schone
zee.

Tot slot

Ik vind het van belang dat de leefomgeving rondom Tata Steel zo snel mogelijk schoner,
veiliger en gezonder wordt. In deze brief heb ik een toelichting gegeven op de voortgang.
Daaruit blijkt dat hieraan door zowel het bedrijf zelf als de gezamenlijke overheden
hard wordt gewerkt.

Ondanks dat, zal het tijd kosten voordat de verbeteringen merkbaar en tastbaar worden.
Er moeten immers fabrieken en productieprocessen worden aangepast en verbeterd, en
dat is complex. Dat geldt niet in de laatste plaats voor de transitie van het bedrijf
naar staalproductie met behulp van groene elektriciteit en waterstof. Zodra die transitie
is afgerond, zullen oude en (meer) vervuilende onderdelen sluiten. Het is daarom zaak
dat zowel de overheden als het bedrijf hier maximaal vaart achter zetten. Ook ik zal
mij hier de komende periode voor inzetten.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
V.L.W.A. Heijnen