Brief regering : Wijzigings-AMvB met tijdelijke overbruggingsregeling bestaande windturbineparken

Nr. 81
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 mei 2022

Bij brief van 17 december 20211 bent u geïnformeerd over een ontwerp voor een algemene maatregel van bestuur (AMvB)
tot wijziging van het Activiteitenbesluit milieubeheer en enkele besluiten op grond
van de Omgevingswet i.v.m. jurisprudentie over de milieuregels voor windturbineparken.
Deze ontwerp-wijzigings-AMvB is met een versnelde procedure voorbereid als één van
de acties binnen het interdepartementale Actieprogramma Verankering milieubescherming
na Nevele dat na de uitspraak van 30 juni 2021 is gestart om te bezien hoe moet worden
omgegaan met deze rechterlijke uitspraak. Met deze brief informeer ik u mede namens
de Minister voor Klimaat en Energie en de Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening over de wijzigings-AMvB die inmiddels is vastgesteld en op 13 mei 2022 is
gepubliceerd.

In de wijzigings-AMvB wordt de reikwijdte van de windturbinebepalingen van het Activiteitenbesluit
milieubeheer beperkt tot één of twee afzonderlijke windturbines. Ook de overeenkomstige
regels in de Omgevingswet (in het Besluit activiteiten leefomgeving en het Besluit
kwaliteit leefomgeving) worden beperkt tot één of twee afzonderlijke windturbines.
Deze bepalingen gelden niet meer voor windturbineparken (drie of meer windturbines).
De regelgeving is daarmee aangepast aan de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak
van 30 juni 2021.

In de AMvB is een tijdelijke overbruggingsregeling opgenomen met algemene milieuregels
voor reeds bestaande, vergunde windturbineparken. De overbruggingsregeling is bedoeld
voor de periode totdat nieuwe algemene milieuregels voor windturbines zijn vastgesteld
op basis van een zorgvuldig proces waar de plan-milieueffectrapportage (plan-mer)
deel van uitmaakt. Deze plan-mer is gestart. De overbruggingsregeling geldt alleen
voor windturbineparken waarvoor op 30 juni 2021 al definitieve toestemmingen in het
ruimtelijke spoor en het milieuspoor waren verleend. De overbruggingsregeling heeft
tot doel duidelijkheid te bieden over de milieubescherming van omwonenden in de overgangsperiode
tot aan de nieuwe milieuregels. Die duidelijkheid is gewenst voor zowel de omwonenden
van windturbineparken als voor de exploitanten en ook voor het bevoegd gezag. Indien
er sprake is van een handhavingsverzoek of een verzoek om een vergunning in te trekken,
dan kan het bevoegd gezag gebruik maken van de overbruggingsregeling voor haar besluitvorming.
Door de overbruggingsregeling worden daarmee de administratieve en bestuurlijke lasten
beperkt die zijn gemoeid met het aanpassen van vergunningen.

De overbruggingsregeling bevat algemene milieuregels die inhoudelijk dezelfde milieubescherming
bieden als de buiten toepassing verklaarde algemene regels. Met de overbruggingsregeling
beschikt het bevoegd gezag daarmee opnieuw over een helder kader voor toezicht en
handhaving.

De overbruggingsperiode geldt vanaf 1 juli 2022, de datum waarop de AMvB wat betreft
het deel dat het Activiteitenbesluit milieubeheer betreft, in werking treedt. De overbruggingsregeling
is tijdelijk (uiterlijk tot 1 juli 2025) en is ook van toepassing na inwerkingtreding
van de Omgevingswet.

Over het ontwerp voor de wijzigings-AMvB is advies gevraagd aan de Afdeling advisering
van de Raad van State. Het advies van de Afdeling advisering, gedateerd 9 maart 2022,
is opgevolgd. Naar aanleiding van het advies is expliciet geregeld dat het om een
tijdelijke overbruggingsregeling gaat. Als gevolg van het advies is de overbruggingsregeling
bij nader inzien niet opgenomen in de zogenaamde bruidsschat, die onderdeel uitmaakt
van het Invoeringsbesluit Omgevingswet, maar in het Besluit activiteiten leefomgeving,
waarmee het tijdelijke karakter kan worden gewaarborgd. Ook is de motivering van het
besluit uitgebreid. In het bijzonder is de relatie tot het EU-recht duidelijker beschreven.
Aangegeven is dat naar het oordeel van de regering voor deze overbruggingsregeling
geen plan-mer op grond van het EU-recht is vereist, omdat de overbruggingsregeling
slechts van toepassing is op windturbineparken waarvoor op 30 juni 2021 al omgevingsvergunningen
waren verleend en een bestemmingsplan(wijziging) was vastgesteld. De regels vormen
dus geen kader voor nieuw af te geven omgevingsvergunningen of vast te stellen bestemmingsplannen.
Het kaderstellende karakter van de algemene regels is op grond van de richtlijn Strategische
milieubeoordeling een vereiste om te kunnen spreken van een plan of programma waarvoor
een plan-mer moet worden verricht voordat het plan of programma wordt vastgesteld.

Niettemin zijn op advies van de Afdeling advisering in de toelichting dwingende redenen
aangevoerd voor het tijdelijk kunnen handhaven van de algemene regels, voor het geval
de rechter van mening is dat toch ook voor de overbruggingsregeling een plan-mer gemaakt
had moeten worden. De eerste dwingende reden heeft te maken met de noodzaak om opnieuw
te voorzien in de adequate bescherming van het milieu, en in het bijzonder van omwonenden
van windparken. De tweede dwingende reden voor de overbruggingsregeling is het bieden
van de rechtszekerheid over welke normen gelden.

Momenteel vindt vanuit het Actieprogramma verankering milieubescherming na Nevele
vervolgonderzoek plaats naar de mogelijk bredere werking van de uitspraak van de Raad
van State van 30 juni 2021. Het onderzoek heeft in ieder geval reeds opgeleverd, dat
in geval ook andere milieuregels, voor andere milieubelastende activiteiten, door
een rechter buiten toepassing worden verklaard, een vergelijkbare overbruggingsregeling
kan worden opgesteld voor bestaande situaties om de gevolgen te beperken. Ik zal u
voor het zomerreces nader informeren over het vervolgonderzoek.

Wat betreft de plan-mer voor het vaststellen van nieuwe algemene milieuregels voor
windturbines kan ik u melden dat, na ontvangst van de zienswijzen over de Notitie
Reikwijdte en Detailniveau (NRD) en het advies van de Commissie voor de milieueffectrapportage,
inmiddels met de uitvoering van de plan-mer is begonnen. Volgens planning kan het
milieueffectrapport in het najaar van 2022 worden opgeleverd waarna een zorgvuldige
afweging kan worden gemaakt over het beschermingsniveau voor de relevante milieuaspecten.

Dit biedt de basis voor nieuwe algemene milieuregels voor windturbineparken. Deze
zullen worden voorbereid volgens de reguliere AMvB-procedure, waarbij ook inspraak
mogelijk zal zijn op het bijbehorende milieueffectrapport.

De nieuwe regels zullen in het voorjaar van 2023 worden voorgehangen en zijn naar
verwachting in het najaar van 2023 gereed. Op dat moment zal de overbruggingsregeling
worden ingetrokken.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
V.L.W.A. Heijnen