Brief regering : Toelichting op verkeersongevallencijfers Rijks-N-wegen

Nr. 1001
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 april 2022

Op 8 april jl. heb ik uw Kamer een brief gestuurd met een rectificatie op het eerdere
aantal gemelde verkeersdoden op een aantal Rijks-N-wegen (Aanhangsel Handelingen II
2021/22, nr. 2365). In deze brief heb ik uw Kamer gemeld dat per abuis ook de ernstige letselslachtoffers
zijn meegeteld als dodelijke slachtoffers. De vaste commissie voor Infrastructuur
en Waterstaat heeft op 11 april 2022 verzocht een schriftelijke reactie te sturen
naar aanleiding van een artikel in dagblad Tubantia1 over het delen van foute informatie over dodelijke verkeersslachtoffers. In het bericht
van Tubantia wordt melding gedaan van andere aantallen van dodelijke slachtoffers
op de N35 (vijf i.p.v. één) en de N36 (negen i.p.v. tien) dan gemeld in de brief van
8 april.

Naar aanleiding van het verzoek van uw Kamer om verduidelijking, leg ik hieronder
uit waarom het aantal genoemde dodelijke slachtoffers in de berichtgeving in Tubantia
verschilt van het aantal dat ik uw Kamer heb gemeld. Daarbij reageer ik ook op het
artikel in dagblad De Stentor2 over het aantal verkeersslachtoffers. Tevens stuur ik u hierbij de definitieve cijfers
conform BRON (Bestand geRegistreerde Ongevallen Nederland) en beschrijf ik de daarbij
gehanteerde wijze van verkeersongevallenregistratie door IenW.

Uitleg ongevallenregistratie (BRON)

IenW registreert verkeersslachtoffers in het landelijke Bestand geRegistreerde Ongevallen
Nederland (BRON). Dat gebeurt aan de hand van een aantal vaste uitgangspunten en definities.
Zo wordt de internationale definitie van een dodelijk verkeersslachtoffer gehanteerd3. Als bijvoorbeeld blijkt dat een persoon in het verkeer is overleden door onwelwording
en niet als gevolg van een ongeval wordt dit overlijden niet opgenomen in BRON als
verkeersslachtoffer.

De kwaliteit van de gegevens in BRON is afhankelijk van de kwaliteit van de gegevens
die hiervoor aangeleverd worden door de leveranciers (bijvoorbeeld de politie of bergers).
De geregistreerde cijfers in BRON geven daarmee een bruikbare indicatie (van de ontwikkeling)
van het aantal verkeersongevallen op een bepaalde weg, maar kunnen afwijken van de
werkelijke aantallen.

In tegenstelling tot de statistieken over werkelijke aantallen ernstig gewonden en
doden, zoals het CBS die jaarlijks rapporteert, bevat BRON meer gedetailleerde informatie
over het ongeval zelf en de locatie waar het ongeval heeft plaatsgevonden. Zo krijgen
wegbeheerders beter in beeld waar welk type ongevallen op hun wegennet plaatsvinden.
Op basis van deze inzichten kunnen weloverwogen maatregelen worden getroffen.

De registratie in BRON kan vanwege verschillende redenen afwijken van berichtgeving
in de media en andere bronnen omdat:

• de politie en/of bergers in de praktijk niet bij alle ongevallen ter plaatse komen
waardoor deze gegevens niet in BRON worden opgenomen; bijv. in het geval van fietsongevallen
zonder gemotoriseerd verkeer;

• het mogelijk is dat een slachtoffer vanwege verschillende redenen buiten de internationale
definitie van een verkeersdode valt;

• niet van alle ongevallen de exacte locatie geregistreerd wordt door partijen zoals
de politie of bergers.

Daarnaast kunnen verschillen ontstaan als verschillende tijdsperiodes met elkaar worden
vergeleken. Ook kan verwarring ontstaan omdat weglocaties op verschillende manieren
worden benoemd. Allereerst is er de naamgeving uit het Nationaal Wegenbestand (NWB)4, dat is gebaseerd op het Rijkswegenplan.5 De naamgeving van wegen uit het NWB wordt gehanteerd bij het registreren van ongevallen
in BRON. Daarnaast is er de meer praktische weergave van wegnamen op de hectometerbordjes
langs de weg. De wijze van naamgeving komt niet in alle gevallen overeen. Waar het
tracé op de hectometerbordjes bijvoorbeeld N35 heet, is dit in het NWB administratief
gesplitst in een onderdeel 35 (Enschede – Duitse grens) en een onderdeel 835 (Zwolle-Wierden).6
7 Indien in BRON gezocht wordt op de N35 dan wordt de 835 niet weergegeven.

Tot slot kunnen ongevallen ontbreken omdat deze zijn geregistreerd op een kruispunt
tussen twee of meerdere wegen8. Een kruispunt heeft namelijk geen wegnummer in BRON. Hierdoor is het mogelijk dat
deze slachtoffers ontbreken indien in BRON enkel op een bepaald wegnummer wordt gezocht.
Voor het achterhalen van exacte aantallen is een handmatige bewerking noodzakelijk.

Hierna wordt weergegeven hoe bovenstaande oorzaken hebben geleid tot verschillen tussen
de cijfers zoals opgenomen in BRON en de cijfers zoals die vermeld zijn in de media.

Verschillen ongevalscijfers op de N35

Voor wat betreft de N35 zijn de verschillen tussen de gerectificeerde cijfers d.d.
8 april (gebaseerd op BRON) en de berichtgeving in de media te verklaren door het
hanteren van verschillende benamingen van de wegdelen van de N35. IenW is daarbij
uitgegaan van de administratieve naamgeving in BRON. De vijf dodelijke slachtoffers
die door de provincie Overijssel worden genoemd in het artikel van Tubantia, zijn
gevallen op het wegdeel 835 (Zwolle-Wierden). In BRON valt dit niet onder de N35 (maar
onder de 835). In mijn brief van 8 april is alleen melding gemaakt van het aantal
dodelijke slachtoffer op het administratieve wegdeel 35 (Enschede-Duitse grens) conform
de naamgeving in BRON.

In het artikel van De Stentor wordt daarnaast gesproken over een onderzoek van adviesbureau
Arcadis waarin vier dodelijke slachtoffers op de N35 worden gemeld.9 In dit onderzoek is echter gebruik gemaakt van een afgebakend projectgebied (dus
niet de gehele N35), een andere database (VIAStat) en een andere tijdsperiode (2014–2018
i.p.v. 2015–2020).

Verschillen in ongevalscijfers op de N36

Voor wat betreft de registratie van slachtoffers op de N36 geldt dat ik uw Kamer heb
geïnformeerd over 10 dodelijke slachtoffers in de periode 2015–2020. Het artikel in
dagblad Tubantia refereert aan de periode 2016–2020 met 9 dodelijke slachtoffers.
In 2015 was ook één dodelijk slachtoffer te betreuren.

Wat zijn nu de definitieve cijfers?

Naar aanleiding van de verwarring die is ontstaan over de gerectificeerde cijfers
heeft Rijkswaterstaat de genoemde N-wegen handmatig gecontroleerd in BRON om er zeker
van te zijn dat er geen slachtoffers ontbreken op het overzicht van 8 april. Daaruit
is gebleken dat er nog een aantal dodelijke slachtoffers geregistreerd stond op een
zgn. kruispunt. Dat leidt tot aanpassingen van het eerder gemelde overzicht voor de
wegen N33, N35 en N48. De N7, N14, N31 en N36 zijn eveneens handmatig gecontroleerd
maar dat leidt niet tot wijzigingen.

In onderstaande tabel is het definitieve aantal dodelijke slachtoffers weergegeven
uitgaande van de naamgeving van wegen zoals vermeld op de hectometerpaaltjes langs
de weg (uitgaande van de cijfers zoals die zijn geregistreerd in BRON) en aangevuld
met de verkeersslachtoffers vanuit de nadere analyse van de kruispunten in de periode
2015–2020.

Tabel 1) Definitieve gecorrigeerde cijfers dodelijke slachtoffers 2015–2020 (conform
BRON) met in rood de wijzigingen t.o.v. de cijfers van 8 april.

Jaar

N7

N14

N31

N33

N35 (35+835)

N36

N48

Totaal

2015

0

1

0

0

0

1

0

2

2016

0

0

0

1

2 (waarvan 1 op 835)

3

1

7

2017

0

1

0

0

1 (op 835)

1

1

4

2018

1

1

0

0

3 (op 835)

2

2 (waarvan 1 op kruispunt)

9

2019

0

0

0

0

1 (op kruispunt)

1

0

2

2020

0

0

2

1 (op kruispunt)

0

2

0

5

Totaal

1

3

2

2

7

10

4

29

Toelichting verschillen met overzicht d.d. 8 april

• Onder de N35 is ook het wegdeel 835 (Zwolle – Wierden) toegevoegd;

• Voor de N33, N35 en N48 zijn de dodelijke slachtoffers op kruispunten toegevoegd.

Verbeteringen landelijke verkeersongevallenregistratie

Ik begrijp dat het hanteren van verschillende uitgangspunten en definities bij het
registreren van verkeersslachtoffers kan leiden tot verwarring. Dit is te betreuren.
Om dit in de toekomst zo veel mogelijk te voorkomen, bekijkt Rijkswaterstaat in ieder
geval of voortaan de ongevallengegevens in BRON kunnen worden geregistreerd/gepresenteerd
zoals vermeld op de hectometerpaaltjes langs de weg. Ik zal uw Kamer voor het zomerreces
informeren over de mogelijkheden en consequenties hiervan.

Dit past in onze ambitie om de verkeersongevallenregistratie continu te verbeteren
en completer te maken.10 Zoals eerder aangegeven, worden ongevallen niet altijd geregistreerd omdat politie
of bergers niet altijd ter plaatse komen. Aangezien ambulancediensten wel vaak bij
dergelijke ongevallen aanwezig zijn, ben ik met deze partijen in gesprek om ook hun
registraties toe te voegen aan BRON, zoals ook in het Landelijk Actieplan Verkeersveiligheid11 is opgenomen.

Daarnaast wordt gewerkt aan een wetsvoorstel om persoonsgegevens te kunnen verwerken
in de verkeersongevallenregistratie BRON, zoals nauwkeurige locatiegegevens en slachtoffergegevens.
Zoals eerder aan uw Kamer gemeld12, is het streven om het wetsvoorstel in het najaar van 2022 aan uw Kamer aan te bieden.
Ook wordt gewerkt aan een nieuwe ICT data-omgeving van BRON voor een effectievere
en gebruiksvriendelijkere verwerking van ongevallengegevens. Dit moet er ook voor
zorgen dat de uitlezing van BRON minder gevoelig is voor handmatige fouten (zoals
het enkel uitlezen van administratieve wegnummers). Deze ICT-omgeving wordt naar verwachting
begin volgend jaar opgeleverd.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers