Brief regering : Beleidsreactie op het Interdepartementaal Beleid Onderzoek Onderwijshuisvesting: 'Een vak apart. Een toekomstbestendig onderwijshuisvestingsstelsel'

Nr. 144
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BASIS- EN VOORTGEZET ONDERWIJS EN MEDIA

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 december 2021

Op 9 april jl. heb ik u het Interdepartementaal Onderzoek Onderwijshuisvesting funderend
onderwijs: Een vak apart. Een toekomstbestendig onderwijshuisvestingsstelsel doen toekomen (verder: IBO Onderwijshuisvesting).1 Met inachtneming van de demissionaire status van het kabinet is daarop geen beleidsreactie
gegeven. Uw Kamer heeft mij echter verzocht om alsnog te komen met een reactie, die
ik hieronder zal geven.

Alvorens mijn reactie te geven wil ik eerst opmerken dat het belang van goede schoolgebouwen
moeilijk kan worden overschat. In het IBO rapport staat dat de kwaliteit van veel
schoolgebouwen niet op orde is. Dat is slecht voor het onderwijs en het maakt dat
de klimaatdoelstellingen bij veel schoolgebouwen niet kunnen worden gerealiseerd zonder
aanvullende investeringen.

In de praktijk blijkt dat slechte ventilatie van invloed is op de leerprestaties.2 Daarnaast kan een verouderde inrichting van schoolgebouwen het organiseren van kwalitatief
goed eigentijds onderwijs bemoeilijken en daarmee een negatieve invloed hebben op
de leerprestaties. Ook zie ik dat slechte gebouwen kansengelijkheid, toegankelijkheid
en werkplezier soms sterk in de weg zitten. Het onderzoek van LCVS naar aanleiding
van Covid-19 laat zien dat niet overal goede ventilatie en daarmee een gezonde en
veilige leer- en werkomgeving kan worden gerealiseerd.

Kortom, de opgaven op het gebied van onderwijshuisvesting zijn groot, divers en in
veel gevallen ook bijzonder nijpend. Daarom zal echt werk moeten worden gemaakt van
betere onderwijshuisvesting. Het aanpakken van de verouderde voorraad van schoolgebouwen
is daarbij een noodzakelijke eerste stap. Daarnaast is het huidige stelsel van onderwijshuisvesting
toe aan structurele verbetering om te komen tot een duurzame oplossing voor bovengenoemde
problemen.

Niet alleen om zo betere leerprestaties, gelijke kansen, inclusiviteit en een veilige
en gezonde leer- en werkomgeving te realiseren. Ook op het gebied van verduurzaming
van schoolgebouwen wacht ons een zeer grote opgave, die zonder grondige aanpak niet
kan worden gerealiseerd.

Ik ben dan ook blij met de inzichten en aanbevelingen van het IBO Onderwijshuisvesting.
Deze kunnen ons de komende jaren helpen om te komen tot structurele verbeteringen
op het vlak van onderwijshuisvesting.

I. Uitkomsten IBO Onderwijshuisvesting

De werkgroep die het IBO Onderwijshuisvesting heeft uitgevoerd had als opdracht: onderzoek
de werking van het stelsel, beleid en/of wetgeving van onderwijshuisvesting voor het
funderend onderwijs en bezie of de

werking van het stelsel toekomstbestendig is. Uitgangspunt daarbij was: bevordering
van de kwaliteit van schoolgebouwen en doelmatige inzet van actoren op de lange termijn.
Concreet is er daarbij antwoord gezocht op drie vragen: 1) Welke opgaven liggen er
op het gebied van onderwijshuisvesting?, 2) Is het mogelijk om aan de opgaven te voldoen
binnen het huidige beleid en stelsel? en 3) Indien dit niet mogelijk is, welke oplossingsrichtingen
zijn dan denkbaar? De belangrijkste antwoorden op deze vragen zijn weergegeven in
de infographic in de bijlage.

De werkgroep concludeert dat de kwaliteit van de schoolgebouwen in Nederland achterblijft
bij maatschappelijke verwachtingen zoals inclusief onderwijs en op sommige plekken
niet voldoet aan de wettelijke eisen.

De werkgroep concludeert dat er sprake is van een aantal hardnekkige knelpunten in
het stelsel die een daadkrachtig beleid ten aanzien van onderwijshuisvesting door
schoolbesturen en gemeenten in de weg staan. Om te zorgen dat alle schoolgebouwen
op termijn in positieve zin kunnen bijdragen aan kwaliteit en toegankelijkheid, kansengelijkheid
en het klimaat, doet de werkgroep aanbevelingen die zijn uitgewerkt in vier beleidspakketten.
Daarbij zijn pakket 1 en 2 randvoorwaardelijk voor succesvolle implementatie van pakketten
3 en 4. (zie ook bijlage 1)3:

Pakket 1: Basis op orde: optimalisatie huidig stelsel met zes maatregelen;

Pakket 2: Aanpak verouderde voorraad: stappenplan voor financiële impuls;

Pakket 3: Budgetten stroomlijnen: oormerken en eenduidige verantwoordelijkheden;

Pakket 4: Centrale bouwcatalogus: verstevigen kwaliteitsborging en versnellen bouw.

Hoewel de wijze waarop de onderwijshuisvesting in Caribisch Nederland tot stand komt
op dit moment afwijkt van de situatie in Europees Nederland, zal dit op termijn op
vergelijkbare wijze worden vormgegeven. Daarmee zijn de knelpunten en aanbevelingen
uit dit rapport ook voor Caribisch Nederland van belang.4

II. Structurele verbetering van het stelsel: eerste noodzakelijke stappen

De uitkomsten van het IBO Onderwijshuisvesting laten verder zien dat het, in het belang
van onderwijskwaliteit, gelijke kansen, inclusiviteit en duurzaamheid noodzakelijk
is om het stelsel van onderwijshuisvesting structureel te verbeteren. Deze regering
zet daarom nu al eerste stappen om deze verbetering te realiseren.

1. Wetsvoorstel Onderwijshuisvesting

De PO-Raad, VO-raad en VNG hebben in gezamenlijkheid voorstellen gedaan voor het aanpassen
van de governance-relatie voor onderwijshuisvesting. Daar ben ik blij mee, want het
betekent dat schoolbesturen en gemeenten, net als ik, de urgentie voelen om het systeem
van onderwijshuisvesting aan te pakken. In het wetsvoorstel, dat in voorbereiding
is, worden deze voorstellen uitgewerkt. Ik heb uw Kamer over dit voorgenomen wetsvoorstel
al eerder geïnformeerd.5

Het wetsvoorstel zal bestaan uit drie onderdelen. Allereerst zullen gemeenten worden
verplicht om een integraal huisvestingsplan (IHP) voor een periode van vier jaar vast
te stellen en zullen schoolbesturen worden verplicht een meerjarig onderhoudsplan
(MJOP) te maken. Daarnaast zal het begrip renovatie in de wet worden toegevoegd aan
de voorzieningen in de huisvesting waar de gemeente voor verantwoordelijk is. De optie
om een schoolgebouw te renoveren wordt als volwaardig alternatief voor nieuwbouw aangemerkt.
Het gaat daarom niet om een nieuwe taak voor gemeenten. Tenslotte zal het investeringsverbod
voor schoolbesturen in het primair onderwijs in beginsel worden opgeheven. De openstelling
voor internetconsultatie van het wetsvoorstel zal naar verwachting in de eerste maanden
van 2022 kunnen plaatsvinden.

Door opheffing van het investeringsverbod kan mogelijk handelingsverlegenheid, bij
schoolbesturen ontstaan. Om deze weg te nemen zal, samen met de raden en VNG, een
handreiking worden ontwikkeld die beschikbaar zal zijn als bovengenoemde wetgeving
in werking treedt. De handreiking zal besturen helpen inzicht te krijgen in de financiële
ruimte die zij hebben om verantwoord te investeren in huisvesting.

2. Verbeteren van informatievoorziening en ondersteuning

De werkgroep concludeert dat er een gebrek is aan kennis en expertise bij een aantal
besturen en gemeenten. Daarom beveelt de werkgroep de versterking van de kennisfunctie
aan en het verbeteren van de ondersteuning van gemeenten en besturen.

In dit kader werk ik samen met de PO-Raad, VO-raad, VNG en Ruimte-OK aan een programma
toekomstbestendige onderwijshuisvesting funderend onderwijs. Daarin wordt de (staat
van de) huidige gebouwvoorraad integraal inzichtelijk gemaakt zodat alle betrokkenen
hiermee hun voordeel kunnen doen, bijvoorbeeld bij het realiseren van de klimaatdoelstellingen
en door het onderling vergelijken van de kwaliteit van de gebouwen, de onderhoudskosten
en het energieverbruik.

Ook wordt, het komende jaar, voor besturen en gemeenten beter inzichtelijk gemaakt
welke wet- en regelgeving van toepassing is op onderwijshuisvesting en aan welke eisen
schoolgebouwen moeten voldoen nu en in de voorzienbare toekomst. De uitkomsten van
de nog uit te voeren evaluatie van de Wet overheveling buitenonderhoud po zullen hierin
worden meegenomen.

Door de sectororganisaties en de VNG is daarnaast het Kwaliteitskader onderwijshuisvesting funderend onderwijs ontwikkeld. Dit instrument is in beheer bij Kenniscentrum Ruimte-OK en kan worden
gebruikt als hulpmiddel voor gesprekken, sturingsinstrument voor beleid en checklist
voor gebouwenscans.

Ik ga daarnaast verkennen welke mogelijkheden er zijn om de aansluiting van de DUO
gegevens met het BAG en andere gegevens zoals het energielabel en het energiegebruik
te verbeteren, te actualiseren en te onderhouden, zodat beter kan worden voorzien
in de informatiebehoefte van scholen, gemeenten en rijksoverheid.

In het aangekondigde wetsvoorstel is voor gemeenten de verplichting voor een IHP opgenomen.
Een vervolg op de hiervoor genoemde verkenning is het vastleggen van gegevens/data
in het IHP, die zouden kunnen worden gebruikt voor het maken van een overzicht op
landelijk niveau van de gehele voorraad van onderwijshuisvesting. Daarbij wil ik samen
met de PO-Raad, VO-raad en de VNG komen tot een verantwoordelijkheidsverdeling van
het vastleggen van data in de IHP’s en welke data op welke wijze kunnen worden verwerkt
in een landelijk overzicht. Met overzicht en inzicht door up-to-date informatiehuishouding zijn betrokkenen beter in staat de kwaliteit van schoolgebouwen
te monitoren en tijdig in te grijpen waar nodig.

3. Aanpak ventilatie schoolgebouwen

Naar aanleiding van de behandeling van de begroting over 2022(|Handelingen II 2020/22,
nr. 24, Begroting Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) is een motie aangenomen van de
heer Bisschop (Kamerstuk 35 925 VIII, nr. 60) waarin de regering wordt verzocht te verkennen hoe een deel van het resterende budget
voor de ventilatie van schoolgebouwen versneld benut kan worden om meer gemeenten
en scholen extra te stimuleren om te voorzien in goede ventilatie, met name in gemeenten
die te maken hebben met een bovengemiddeld aandeel vo-leerlingen.

Met de regeling Specifieke Uitkering Ventilatie in Scholen is al € 200 miljoen beschikbaar
gesteld aan gemeenten om de ventilatie in schoolgebouwen aan te pakken. Niet alle
gemeenten maken daar gebruik van. Er is al een verkenning van start gegaan naar de
ervaren knelpunten in de regeling. Op basis van de verkenning wordt bepaald hoe de
resterende middelen zo goed mogelijk kunnen worden ingezet om de ventilatieproblemen
op te lossen.

Naar aanleiding van de inhoud van de motie nog het volgende. Gemeenten met een bovengemiddeld
aantal vo-leerlingen krijgen via het gemeentefonds ook jaarlijks meer geld. Anders
dan in het po, is in het vo het aantal leerlingen dat in de gemeente een vo-school
bezoekt bepalend voor de toewijzing van de onderwijshuisvestingsmiddelen via het gemeentefonds.
Dat is ook het geval als die leerlingen in een andere gemeente wonen. Ook de schoolbesturen
krijgen de huisvestingsbekostiging op basis van het aantal leerlingen dat de school
bezoekt. Er is dus geen reden om iets extra’s te doen voor de gemeenten die te maken
hebben met een bovengemiddeld aandeel vo-leerlingen.

III. Structurele verbetering van het stelsel: vervolgstappen

Met het wetsvoorstel, de aanpak van de verouderde voorraad en het programma toekomstbestendige
onderwijshuisvesting en verbetering van informatievoorziening zetten we stappen binnen het huidige systeem om te komen tot verbeterde onderwijshuisvesting, in aansluiting
op de aanbevelingen van de IBO werkgroep. De IBO werkgroep concludeert echter dat
er de komende jaren meer moet gebeuren. Dit met name op het gebied van budgetten,
verantwoordelijkheden en standaardisering.

Vooropgesteld staat daarbij dat gemeenten met de juiste (bestuurlijke en financiële)
randvoorwaarden en instrumenten zijn toegerust op de taak die decentraal bij hen belegd
is. In dat kader kan worden verkend of de voorgestelde beleidspakketten uit het IBO
voor verdere standaardisatie en het oormerken van budgetten voor huisvesting bij gemeenten
wenselijk zijn voor de realisatie van de onderwijshuisvestingsopgave.

De voorstellen voor de lange termijn-maatregelen zoals hieronder beschreven zullen
de komende tijd verder worden uitgewerkt. Gezien het demissionaire karakter van de
deze regering is het aan een volgend kabinet deze uitwerkingen op zich te nemen.

1. Aanpak verouderde voorraad

De IBO werkgroep stelt vast dat voor het goed laten functioneren van het stelsel in
de toekomst, het aanpakken van de verouderde voorraad van schoolgebouwen een onvermijdelijke
en noodzakelijke eerste stap is. Met een verouderd gebouw wordt daarbij niet per definitie
een oud gebouw bedoeld in de zin van het bouwjaar, maar een gebouw dat kwalitatief
onder de maat is. Met de aanpak van de verouderde voorraad schoolgebouwen kunnen in
één keer verschillende doelen worden gerealiseerd: betere leerprestaties, gelijke
kansen, inclusiviteit en een veilige en gezonde leer- en werkomgeving en de verbetering
van klimaatprestaties.

Gezien het gebrek aan inzicht in de kwaliteit van de huidige totale voorraad schoolgebouwen
wordt een stappenplan voorgesteld hoe tot een gedegen tijdelijke aanpak te komen.
Dit plan start met het in kaart brengen van de huidige gebouwenvoorraad, om vervolgens
tot verschillende aanpakken te komen voor vervangende nieuwbouw, renovatie of grootschalig
onderhoud.

2. Budgetten stroomlijnen: oormerken en eenduidige verantwoordelijkheden

Om het total-cost-of-ownership nog verder te versterken stelt de werkgroep voor te
verkennen of de verantwoordelijkheden en middelen voor onderwijshuisvesting, met een
verstevigde wettelijk verankerde zorgplicht, gebundeld en geoormerkt naar gemeenten
kunnen worden overgedragen.

De IBO werkgroep stelt voor om hierbij aan gemeenten de verantwoordelijkheden en budgetten
voor onderwijshuisvesting toe te wijzen. De gemeente en een schoolbestuur (of een
collectief van schoolbesturen van voldoende omvang) kunnen vervolgens zelf kiezen
voor (gedeeltelijke) doordecentralisatie, als de verwachting is dat dat betere resultaten
oplevert. De gemeenten krijgen de budgetten en de verantwoordelijkheden voor de bouw,
verbouw, uitbreiding en het onderhoud van schoolgebouwen. De zorgplicht voor onderwijshuisvesting
van de gemeenten wordt hiermee versterkt.

De werkgroep stelt voor budgetten hiervoor uit het gemeentefonds en de lumpsumbekostiging
worden gehaald en geoormerkt beschikbaar gesteld aan gemeenten. Hieraan worden heldere
eisen gekoppeld over de kwaliteit van onderwijshuisvesting die verwacht wordt. Dit
budget wordt naar analogie van de rijksgebouwenportefeuille op basis van geografische
locatie met drie verschillende normbedragen per vierkante meter vastgesteld door het
Rijk.

Gemeenten en schoolbesturen kunnen vervolgens in het IHP samen afspraken maken over
realisatie en onderhoud van de schoolgebouwen. Ze richten zich in het IHP op een levensduur
van 40 jaar voor een schoolgebouw. Na die 40 jaar is een levensduur verlengende maatregel
als renovatie nodig, dan wel nieuwbouw. Op basis van deze afspraken kan de gemeente
middelen beschikbaar stellen aan het schoolbestuur voor de uitvoering van deze afspraken.
Dit gaat bijvoorbeeld om het beschikbaar stellen van een jaarlijks budget aan het
schoolbestuur voor (klein) onderhoud, zodat niet voor iedere lekkende kraan een gesprek
met de gemeente nodig is. Afspraken over kindvoorzieningen zijn onderdeel van het
IHP.

Het IHP kent een wettelijke status en verplicht de gemeente om de afspraken uit te
voeren. Schoolbesturen zijn aanspreekbaar voor de uitvoering van de afspraken uit
het IHP, waar zij budget en verantwoordelijkheid voor hebben gekregen van de gemeente.

Gelet op de afhankelijkheid van het schoolbestuur ten opzichte van de gemeente is
het van belang dat het schoolbestuur en de gemeente ergens terecht kunnen om een mogelijk
geschil neer te leggen of in appèl te gaan.

3. Centrale bouwcatalogus: verstevigen kwaliteitsborging en versnellen bouw

Met het ontwikkelen van een centrale bouwcatalogus kan de snelheid en efficiëntie
van vervanging van ondeugdelijke gebouwen toenemen door een hogere mate van standaardisatie
van onderwijshuisvesting. De IBO werkgroep stelt daarom voor een bouwcatalogus te
laten ontwikkelen door een commissie van experts vanuit de bouwwereld, schoolbesturen
en gemeenten. Op basis van verschillende archetypes van schoolgebouwen kan deze commissie
standaarden voor het bouwproces en technische aspecten van de gebouwen ontwikkelen.
Schoolgebouwen kunnen vervolgens ontworpen worden op basis van deze catalogus. Het
betreft zowel nieuwbouw als levensduur verlengende renovatie.

Bouwen of renoveren op basis van deze catalogus levert gebouwen op die voldoen aan
de wettelijke eisen, waaronder de klimaatdoelstellingen. Wat betreft het proces moet
gedacht worden aan de aanbesteding van nieuwbouw, renovatie en groot onderhoud en
standaarden voor passende contractvormen. Het is van belang dat een dergelijke catalogus
voldoende vrijheid biedt aan schoolbesturen en gemeenten om lokaal maatwerk te realiseren
op basis van de lokale onderwijsvisie.

De gestandaardiseerde processen en contractvormen in de catalogus kunnen centraal
beschikbaar worden gesteld. Zo kunnen zowel marktpartijen als gemeenten en schoolbesturen
hiervan gebruikmaken en neemt de expertise op schoolgebouwen toe.

IV. Klimaatdoelen behalen met onderwijshuisvesting: extra investering noodzakelijk

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat al het maatschappelijk vastgoed, waaronder
schoolgebouwen, een bijdrage moet leveren om de doelstellingen voor CO2-reductie te
halen. In 2030 gaat het om een reductie van 49% ten opzichte van 1990. Voor 2050 is
afgesproken dat de reductie 95% moet zijn. De sectoren hebben zelf een sectorale routekaart
verduurzaming onderwijshuisvesting geschreven hoe hieraan te kunnen voldoen.

Inmiddels is in de Europese Klimaatwet de doelstelling voor 2030 verhoogd tot 55%
en heeft de Europese Commissie een pakket aan voorstellen gepresenteerd hoe dat verhoogde
doel te behalen (Fit-for-55 pakket). Die voorstellen gaan ook het funderend onderwijs
raken.

Ondanks al de inspanningen vanuit het veld constateert de werkgroep echter dat op
dit moment vervanging, vernieuwing en verduurzaming in een te laag tempo – 1,55% per
jaar – tot stand komt en dat in het huidige tempo de klimaatdoelstellingen voor onderwijshuisvesting
niet worden behaald. Ook de PO-Raad, VO-raad en VNG komen tot deze conclusie.

Verduurzaming van alle schoolgebouwen: extra investering noodzakelijk

Om de klimaatambities te realiseren moet naar verwachting het leeuwendeel van de schoolgebouwen
worden aangepakt. Voor een groot deel van de gebouwen betreft dit reguliere investeringen,
waarvoor schoolbesturen en gemeenten middelen ontvangen via de lumpsum bekostiging
en het Gemeentefonds. Voor een niet gering aanvullend deel betreft het meerkosten
voor de hogere duurzaamheidsambities. Dit wordt veroorzaakt doordat schoolgebouwen
eerder moeten worden aangepakt dan oorspronkelijke gepland en door de klimaatmaatregelen.

In hun routekaart stellen PO-Raad, VO-raad en VNG dat er aanvullend op de reguliere
uitgaven voor huisvesting door gemeenten en schoolbesturen in ieder geval € 21 mld.
extra nodig is.6 Om zo in de periode tot en met 2050 de gehele voorraad te vervangen of naar het gewenste
energie neutrale niveau te renoveren.

Dit betreft een investeringsraming die geen rekening houdt met rentekosten of de kosten
voor tijdelijke huisvesting tijdens de uitvoering van een bouwproject. De raming is
bovendien gebaseerd op prijspeil 2019, inmiddels zijn de bouwkosten flink gestegen.
Schoolbesturen en gemeenten geven aan geen mogelijkheid te zien om binnen de huidige
bekostiging (respectievelijk de «lumpsum» en het gemeentefonds) aan deze investering
te kunnen voldoen.

Aanpak verouderde voorraad: voorwaardelijke eerste stap

In het IBO Onderwijshuisvesting concludeert de werkgroep dat het huidige stelsel niet
tot optimale resultaten leidt. Door middel van een basispakket aan maatregelen kan
het stelsel worden geoptimaliseerd. De werkgroep benoemt echter ook dat een beter
functionerend stelsel geen directe oplossing biedt voor de verouderde voorraad. Hoewel
het beeld van deze voorraad niet compleet is voldoet een niet gering deel van de huidige
voorraad aan schoolgebouwen niet aan de wettelijke eisen en maatschappelijke verwachtingen.
De werkgroep acht een vanuit het Rijk gecoördineerde tijdelijke extra inzet voor de
aanpak van deze voorraad daarom verstandig.

Met de aanpak van de verouderde voorraad wordt in één keer gewerkt aan het verbeteren
van leerprestaties, kansengelijkheid, inclusiviteit en een gezonde en veilige leer-
en werkomgeving én wordt een grote bijdrage geleverd aan de klimaatopgave in de onderwijssector

De werkgroep doet hiervoor in het IBO een voorstel in de vorm van een stappenplan,
waarbij de invullingen van stappen 2 en 3 afhankelijk zijn van de inzichten uit stap
1. Om toch een beeld te geven van hoe stappen 2 en 3 eruit kunnen zien baseert de
werkgroep zich op de doorrekening van de sectorale routekaart van HEVO uit 2020. Zo
kan een fors deel van de verouderde voorraad worden aangepakt en wordt het vervangingstempo
opgeschroefd naar het niveau waarmee volgens HEVO de klimaatdoelstellingen kunnen
worden gehaald.

Op basis van de vierkante meterprijs, waarmee een schoolgebouw op het niveau van de
klimaatdoelstellingen kan worden gebouwd, is jaarlijks tot en met 2025 circa € 730
mln. extra nodig.7 Wanneer een dergelijke impuls voor bovengenoemde periode van vier jaar beschikbaar
wordt gesteld, kan voor een bedrag van circa € 2,9 mld. een totaal van circa 7% van
het gebouwenbestand – dat zijn ca. 660 gebouwen – worden vervangen of gerenoveerd.

De invulling van de benodigde financiële impuls kan op verschillende manieren vormgegeven
worden. Zo kan bijvoorbeeld de mogelijkheid van cofinanciering door de gemeenten worden
verkend. Omdat gemeenten vermoedelijk niet allemaal met hetzelfde budget of dezelfde
aanpak geholpen zijn, doet het IBO hierover geen uitspraken en raadt het aan ook deze
verkenning onderdeel te laten zijn van stap 1. Ook benadrukt de werkgroep dat deze
financiële impuls bij kan dragen aan een doelmatigere invulling van het reguliere
onderwijshuisvestingsbeleid. Zo kunnen bewezen effectieve en kwaliteitsverbeterende
methoden van bouw landelijk worden uitgerold.

V. Tot slot

Met het IBO Onderwijshuisvesting is een grondig onderzoek afgeleverd dat relevante
inzichten en aanbevelingen biedt voor zowel het heden als de toekomst.

De urgentie die het rapport uitstraalt om alle leerlingen, ongeacht de ondersteuning
die zij nodig hebben, de huisvesting te bieden die noodzakelijk is voor goed onderwijs,
onderschrijf ik volledig. Net als de werkgroep zie ik de noodzaak van spoedeisende
verbetering van (het stelsel van) onderwijshuisvesting. Door te werken aan betere
onderwijshuisvesting dragen we bij aan betere leerprestaties, kansengelijkheid, meer
inclusiviteit en betere klimaatprestaties. Daarmee is het betere onderwijshuisvesting
in het belang van de hele samenleving.

De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media,
A. Slob

BIJLAGE 1: BELANGRIJKSTE UITKOMSTEN IBO ONDERWIJSHUISVESTING