Brief regering : Actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen

Nr. 153
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 november 2021

Eerder vandaag heeft u van mij het Wijzigingsbesluit Financiële Markten 2021 (hierna:
Wijzigingsbesluit) ontvangen ter voorhang (Kamerstuk 32 545, nr. 152). Eén van de onderwerpen die opgenomen is in het Wijzigingsbesluit is actieve provisietransparantie
bij schadeverzekeringen. Deze wijziging bevat de verplichting voor bemiddelaars en
adviseurs om bij schadeverzekeringen het concrete nominale provisiebedrag per product
actief transparant te maken voor de consument. Dit is een onderwerp waar wij reeds
uitvoering over hebben gesproken. Ik heb u toegezegd dat ik de Autoriteit Financiële
Markten (AFM) zou vragen om met de bemiddelaars en adviseurs in gesprek te gaan over
een wijze van invoering die zo praktisch mogelijk uitvoerbaar is1. Met deze brief koppel ik graag terug hoe de AFM hier invulling aan heeft gegeven.

De AFM heeft vier verschillende (branche)organisaties uitgenodigd voor een individueel
gesprek; Adfiz, OvFD, Verbond van Verzekeraars en Keurmerk Objectief Vergelijken hebben
alle deze uitnodiging aangenomen. Met deze partijen heeft de AFM gesproken over mogelijke
knelpunten bij de uitvoering van actieve provisietransparantie conform de uitgangspunten
die ik daarover reeds eerder met uw Kamer heb gedeeld2. Het gaat dan om het noemen van een concreet (exact nominaal) provisiebedrag door
de bemiddelaar of adviseur aan een individuele consument voorafgaand aan het sluiten
van de overeenkomst. Aan de hand van deze gesprekken concludeert de AFM dat het Wijzigingsbesluit
zoals dat nu bij u voorligt uitvoerbaar is. De AFM heeft een terugkoppeling gegeven
van de gesprekken en heeft aanvullend nog drie adviezen aan mij meegegeven, namelijk:

1) Maak actieve provisietransparantie alleen van toepassing op nieuwe polissen en niet
op mutaties van lopende polissen.

2) Hanteer een implementatietermijn die de bemiddelaars en adviseurs voldoende tijd geeft
om zich voor te bereiden op aanpassingen van systemen. Hierbij dient te worden aangetekend
dat de bemiddelaars en adviseurs onder de thans van toepassing zijnde passieve provisietransparantie
ook al in staat moeten zijn om het exacte provisiebedrag te verstrekken.

3) Maak expliciet dat het bemiddelaars en adviseurs vrij staat om – in aanvulling op
het precontractueel verstrekken van het exacte provisiebedrag – in een eerder stadium
een indicatie te geven van het te verwachten provisiebedrag.

Deze adviezen zijn in lijn met het Wijzigingsbesluit zoals deze nu bij uw Kamer ter
voorhang voorligt, zoals ik u hierna nader zal toelichten.

In het Wijzigingsbesluit is allereerst opgenomen dat bemiddelaars en adviseurs consumenten
voorafgaande aan de totstandkoming van een overeenkomst dienen te informeren over
het bedrag van de afsluitprovisie en doorlopende provisie die de bemiddelaar of adviseur
ontvangt. Het is, vanuit het beoogde doel om het gesprek over dienstverlening te bevorderen,
van belang dat (1) consumenten begrijpen dat zij indirect de bemiddelaar of adviseur
betalen voor de dienstverlenging, (2) zij daarom ook een beroep kunnen doen op de
dienstverlening en (3) dat beroep op de dienstverlening in verhouding gezien moet
worden tot het betaalde bedrag aan provisie. Het ontvangen van het bedrag per product
kan dan behulpzaam zijn voor de consument; het geeft de consument een preciezer inzicht
waardoor de dialoog over dienstverlening versus vergoeding meer gedetailleerd kan
worden gevoerd. Door aan te sluiten bij een wijziging van de overeenkomst gaat het
alleen om die wijzigingen waar ook een nieuwe overeenkomst voor nodig is.

Ik ben het met de AFM eens dat de bemiddelaars en adviseurs een redelijke termijn
nodig hebben om zich voor te breiden op de daadwerkelijk invoering van actieve provisietransparantie.
In het Wijzigingsbesluit is hiermee rekening gehouden doordat voor de verschillende
artikelen of onderdelen een verschillende datum van inwerkingtreding kan worden vastgesteld
(artikel XII). Daarbij vind ik een termijn van twee jaar nadat definitief bekend is
hoe de wettelijke verplichting zal luiden redelijk, omdat bemiddelaars en adviseurs
nu reeds in staat moeten zijn om een ieder die naar het provisiebedrag vraagt, ook
de hoogte van het provisiebedrag mede te delen.

Tot slot doet de AFM de aanbeveling om expliciet te maken dat het bemiddelaars en
adviseurs vrijstaat om – in aanvulling op het precontractueel verstrekken van het
exacte provisiebedrag – in een eerder stadium een indicatie te geven van het te verwachten
provisiebedrag. Dit is reeds in de nota van toelichting bij het Wijzigingsbesluit
verwerkt. Daarin is opgenomen «Het is aan de bemiddelaar of adviseur op welke wijze hij het provisiebedrag per product
overbrengt aan de consument en in welk stadium hij de consument reeds informeert over
het algemene principe van provisie. Een mondelinge mededeling behoort hierbij tot
de opties.»

Ik ben blij met de conclusie van de AFM dat de verplichting voor bemiddelaars en adviseurs
uitvoerbaar is om bij schadeverzekeringen het concrete nominale provisiebedrag per
product actief transparant te maken. Ik heb vandaag het Wijzigingsvoorstel, waarin
ook recht wordt gedaan aan bovenstaande aanbevelingen van de AFM, voor voorhang naar
beide Kamers gestuurd. Na afloop van de voorhangprocedure zal het voorstel ter advisering
aan de Raad van State worden aangeboden.

Ik vertrouw erop u hiermee afdoende te hebben geïnformeerd.

De Minister van Financiën,
W.B. Hoekstra