Brief regering : Geannoteerde agenda voor de Raad Buitenlandse Zaken Ontwikkelingssamenwerking van 19 november 2021

Nr. 243
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 november 2021

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Buitenlandse Zaken Ontwikkelingssamenwerking
van 19 november 2021.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
T.J.A.M. de Bruijn

GEANNOTEERDE AGENDA RAAD BUITENLANDSE ZAKEN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING VAN 19 november
2021

Introductie

Op 19 november 2021 vindt de Raad Buitenlandse Zaken Ontwikkelingssamenwerking (RBZ/OS)
plaats. Tijdens de RBZ/OS zal gesproken worden over EU-VS samenwerking op het gebied
van ontwikkelingssamenwerking. Hierbij zal Samantha Power, Administrator van USAID, aanwezig zijn. Ook zal gesproken worden over het belang van water voor
ontwikkeling en stabiliteit, in bijzonder de casus van Centraal-Azië. Onder Any Other Business zal de Raad kort van gedachten wisselen over de wereldwijde beschikbaarheid van COVID-19
vaccins. Naar verwachting zal Eurocommissaris Urpilainen onder AOB ook kort terugkoppelen
over haar recente bezoek aan Ethiopië, samen met de EU Speciaal Vertegenwoordiger
voor de Hoorn van Afrika, Annette Weber. Zij spraken daar met de Ethiopische autoriteiten
onder meer over het conflict en de ernstige situatie in het noorden van Ethiopië,
en de mogelijke gevolgen voor de EU ontwikkelingsprogrammering in het land. Naar verwachting
zal de Commissie ook een korte update geven van ontwikkelingen met betrekking tot
de inzet in Afghanistan sinds de informele RBZ/OS van 11 oktober die geheel gewijd
was aan Afghanistan (Kamerstuk 21 501-04, nr. 242).

EU-VS samenwerking

De Raad zal een informeel onderhoud hebben met Samantha Power, Administrator van USAID, over versterkte EU-VS samenwerking op gebied van ontwikkelingssamenwerking.
Nederland waardeert de aanwezigheid van Samantha Power in de RBZ/OS. Vanwege de gelijkgezindheid
met de VS en omwille van effectiviteit is Nederland voorstander van versterkte EU-VS
samenwerking op OS-terrein. Op dit moment is het nog niet bekend op welke thema’s
de bespreking in de Raad zich zal focussen. De slotverklaring van de EU-VS Top van
afgelopen juni benadrukte enkele thema’s, zoals samenwerking op het gebied van klimaat
en de wereldwijde COVID-19-bestrijding en -aanpak1. Met de huidige VS-administratie onderhoudt Nederland goede contacten op OS-vlak,
zowel bilateraal als in EU-verband. Daarbij is voor Nederland ook nauwe coördinatie
belangrijk tussen de VS en EU waarbij de gezamenlijke OS-inzet onderdeel kan zijn
van een geïntegreerde benadering gericht op het bevorderen van veiligheid en stabiliteit,
met oog voor bredere doelstellingen, zoals bijvoorbeeld in de Sahel, Sudan en Ethiopië.
Ook zal het kabinet de VS aanmoedigen diens ambitieuze externe inzet op gendergelijkheid
en seksuele reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) verder uit te breiden. Het
kabinet waardeert in dit kader de recentelijk uitgebrachte nationale strategie van
de VS op gendergelijkheid2.

Water

De Raad zal op strategisch niveau van gedachten wisselen over de belangrijke rol die
water speelt in het bereiken van de SDG-agenda, van biodiversiteit en armoedebestrijding
tot vrede en veiligheid. Zo kunnen toenemende tekorten van water zorgen voor spanningen
en conflict. Ook doelen met betrekking tot gezondheid, voedselzekerheid en klimaatadaptatie
zijn nauw verweven met het zorgvuldig omgaan met water. Om de discussie te concretiseren
zal de focus liggen op Centraal-Azië, een relevante casus voor de connectie tussen
waterbeheer en conflict.

Nederland zal de discussie aangrijpen om de urgentie te benadrukken van het versnellen
van de wereldwijde inzet op waterbeheer. De wereld ligt ver achter wat betreft de
implementatie van SDG 63. Dit is ook problematisch voor de overige SDG’s, omdat genoeg, schoon, en veilig
water een cruciale voorwaarde is voor de hele SDG-agenda. Om deze versnelling te bewerkstelligen
organiseert Nederland in 2023 samen met Tadzjikistan de 2023 UN Water Conference. Deze Conferentie moet aandacht genereren en zodoende nieuwe financiering en commitments mobiliseren op watergebied. Tijdens de discussie zal Nederland de lidstaten en de
Commissie vragen een proactieve en gezamenlijke rol te nemen in de aanloop naar de
Conferentie. Er zijn Raadsconclusies in voorbereiding op het thema water, waarin onder
meer aandacht wordt besteed aan de voorbereiding van de VN Waterconferentie, het dichten
van het financieringsgat op SDG 6, het belang van het voeren van een multi-sectorale
aanpak en aan waterdiplomatie.

AOB: Wereldwijde beschikbaarheid vaccins

De Raad zal kort stilstaan bij de Europese bijdrage aan de bestrijding van COVID-19
wereldwijd, waaronder via de donatie van vaccins. Sinds het begin van de coronacrisis
heeft de EU zich actief ingezet om vaccins wereldwijd beschikbaar te stellen, met
een centrale rol voor multilaterale samenwerking en de WHO. Zo heeft de EU inmiddels
ruim EUR 3 miljard bijgedragen aan COVAX, de vaccinpijler van de Access to COVID-19 Tools Accelerator. Daarnaast streven de Europese lidstaten naar de donatie van (een belangrijk deel
van) het surplus van Europese vaccins aan partnerlanden, bij voorkeur via COVAX. Inmiddels
hebben de EU lidstaten en de Commissie toegezegd om halverwege 2022 500 miljoen doses
te hebben gedoneerd aan partnerlanden waarvan idealiter 250 miljoen doses voor het
einde van 2021 worden geleverd aan COVAX of partnerlanden. Het doel van COVAX is om
eind 2022 tenminste 70% van de bevolking in 92 lagere en middeninkomenslanden, die
vallen onder de COVAX Advance Market Commitment (AMC) pijler, gevaccineerd te hebben. De totstandkoming van Europese vaccindonaties
is vertraagd door juridische en logistieke belemmeringen maar de leveringen zullen
naar verwachting de komende weken in een versnelling komen. Het kabinet zal tijdens
de Raad zijn inzet toelichten en aangeven dat er inmiddels is gestart met het doneren
van de AZ-vaccins aan COVAX. Ook de donatie van Pfizer-vaccins aan COVAX gaat spoedig
van start en de onderhandelingen met Moderna en Janssen zijn bijna afgerond. Het kabinet
zet zich er voor in om dit jaar in totaal even veel vaccins te doneren als dat we
in Nederland gebruiken4. Daarnaast zal het kabinet benadrukken dat inzet op de brede versterking van gezondheidszorg
in lage inkomenslanden van groot belang blijft. Dit is niet alleen nodig voor de effectieve
bestrijding van COVID-19, maar ook voor het in stand houden van reguliere gezondheidszorg,
zoals seksuele en reproductieve gezondheidszorg en het beter voorbereid zijn op toekomstige
pandemieën.