Brief regering : Update stand van zaken m.b.t. covid-19 op Aruba, Curaçao, Sint-Maarten, Bonaire, Saba en Sint- Eustatius

Nr. 949 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 februari 2021

In uw brief van 21 januari verzoekt u de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties om een update van de stand van zaken m.b.t. covid-19 op Aruba,
Curaçao, Sint-Maarten, Bonaire, Saba en Sint-Eustatius. Mede namens de Staatssecretaris
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties informeer ik uw Kamer over de stand
van zaken op alle Covid-gerelateerde terreinen.

Algemeen beeld en epidemiologische situatie

De situatie in de Caribische delen van het Koninkrijk is op dit moment voor de meeste
eilanden stabiel. Voor de cijfers verwijs ik naar tabel 1. Curaçao en Bonaire kenden
rond en na de feestdagen een flinke stijging in het aantal besmettingen. Naar aanleiding
van de aangescherpte maatregelen die de autoriteiten op Curaçao en Bonaire hebben
genomen is de incidentie en het aantal ziekenhuisopnames echter sterk gedaald. Dit
heeft ertoe geleid dat Curaçao op 13 januari de maatregelen iets heeft versoepeld.
Op Sint Maarten blijft het aantal actieve covid-casussen schommelen tussen de 100
en 150 patiënten. Er zijn momenteel echter geen ziekenhuisopnames. Op Sint Eustatius
is afgelopen week voor het eerst sinds augustus weer een besmetting geconstateerd
bij een inreiziger. Ook op Saba is afgelopen week bij een inreiziger een besmetting
geconstateerd. Beide personen bevonden zich in quarantaine en bevinden zich op dit
moment in isolatie.

Op Aruba stegen de cijfers de afgelopen weken. In de afgelopen dagen is echter een
lichte daling te zien. Wel spelen er zorgen rondom de testbereidheid. De huidige maatregelen
die de Arubaanse autoriteiten hebben getroffen blijven vooralsnog tot 31 januari van
kracht.

Tabel 1: Cijfers RIVM per 26 januari

Maximaal controleren (incl. zorg kwetsbare personen

Bonaire

St. Eustatius

Saba

Curaçao

Aruba

Sint Maarten

Aantal positief geteste mensen totaal

(sinds gisteren)

360

(+4)

20

6

4.558

(+10)

6.768

(+26)

1.767

(+9)

Aantal actieve COVID patiënten actueel

25

1

1

96

362

129

Aantal ziekenhuisopnamen actueel

(cumulatief1)

4

(13)

0

0

(1)

5

(125)

19

(282)

0

(1222, 3)

Aan
tal patiënten op IC actueel

(cumulatief1)

2

(3)

0

0

3

(14)

10

(57)

0

(552)

Aantal patiënten overleden totaal

3

0

0

20

57

27

X Noot

1

Het cumulatief aantal ziekenhuisopnames wordt bepaald vanuit de casusregisters. Deze
zijn (met name voor Aruba en Sint Maarten) niet volledig compleet. Het cumulatief
aantal ziekenhuisopnames loopt daarom achter op de werkelijkheid. Het aantal actuele
opnames is wel correct.

X Noot

2

Inclusief 1 inwoner van de Franse kant van St. Maarten.

X Noot

3

Inclusief 1 inwoner van Saba.

Gemuteerde varianten virus

Op 25 januari jl. zijn er tijdens sequencing van monsters op Aruba vijf besmettingen met de Britse mutatie van het coronavirus
aangetroffen. Het betreft twee inreizigers en drie inwoners van Aruba. Er zijn aanwijzingen
dat er lokale overdracht heeft plaatsgevonden. Op dit moment wordt verder onderzoek
gedaan. Op de andere eilanden is tot op heden geen gemuteerde variant van het virus
aangetroffen. De reisbeperkingen voor personenvervoer vanaf Aruba naar Curaçao en
Sint Maarten zijn daarom vanaf 26 januari aangescherpt. Voor reizen naar de openbare
lichamen golden al langer inreismaatregelen vanuit Aruba.

Maatregelen

Op alle zes de eilanden zijn maatregelen m.b.t. social distancing en handhygiëne en zijn er inreisbeperkingen getroffen. Doordat de epidemiologische
situatie verschilt per eiland zijn er overal andere maatregelen van toepassing. Zo
is er op Curaçao en Aruba momenteel een avondklok. Daarnaast zijn er beperkingen van
groepsgroottes, op Bonaire mogen restaurants bijvoorbeeld maximaal 50% van de capaciteit
gebruiken en privébijeenkomsten mogen uit maximaal twee huishoudens bestaan.

Bonaire, Sint Eustatius en Saba maken gebruik van een routekaart, opgesteld per eiland
in samenwerking met het Ministerie van VWS. Aan de hand van de routekaart kunnen maatregelen
uit de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19 door de gezaghebbers aan- en uitgezet worden,
afhankelijk van de fase waarin de eilanden zich bevinden. Bonaire voert op het moment
van schrijven maatregelen door corresponderend met fase 4: ernstig, wegens de huidige
epidemiologische situatie, de belastbaarheid van de publieke gezondheidszorg en de
potentiele introductie van het virus. De maatregelen die de autoriteiten in Saba en
Sint Eustatius nemen corresponderen met fase 1: waakzaam.

Inreisbeleid

Voor Caribisch Nederland geldt net als in Europees Nederland op dit moment een vliegverbod
voor het Verenigd Koninkrijk, Zuid Afrika, Brazilië, Argentinië, Bolivia, Kaapverdië,
Chili, Colombia, Ecuador, Dominicaanse Republiek, Frans-Guyana, Guyana, Panama, Paraguay,
Peru, Suriname, Uruguay en Venezuela. Daarnaast is een negatieve PCR-testuitslag en
aanvullende negatieve antigeentestuitslag verplicht voor vrijwel alle reizigers uit
hoogrisicogebieden. Om de verplichting voor een negatieve antigeentest binnen het
Europees en het Caribisch deel van Nederland te regelen worden momenteel de ministeriële
regelingen voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius aangepast.

Curaçao maakt onderscheid tussen hoog- en laagrisicolanden. Reizigers uit laagrisicogebieden
dienen een Passenger Location Card in te vullen. Reizigers uit hoogrisicolanden moeten daarnaast een negatieve PCR-test
kunnen overleggen alvorens naar Curaçao te mogen reizen. Curaçao heeft aangegeven
op korte termijn ook negatieve antigeentestuitslag te zullen gaan vragen van reizigers
uit hoogrisicogebieden. Sint Maarten hanteert op dit moment een verplichte negatieve
PCR-testuitslag of antigeentestuitslag voor inreizigers van ten hoogste 120 uur oud.
Vanwege de ontwikkelingen in Zuid-Amerika zal dit worden teruggebracht naar een PCR-test
van ten hoogste 72 uur oud. Aruba verplicht net als de andere eilanden een negatieve
PCR-testuitslag, vraagt daarnaast een gezondheidsverklaring en reizigers moeten een
speciale verzekering afsluiten.

Alle zes de eilanden worden momenteel niet als hoogrisico aangemerkt voor Europees
Nederland. Daardoor geldt voor reizen naar Europees Nederland vanuit het Caribisch
deel van het Koninkrijk momenteel de PCR-test- en antigeentestverplichting niet en
hoeven reizigers ook niet in quarantaine bij aankomst. Andersom wordt Europees Nederland
wel als hoogrisicogebied aangemerkt voor de eilanden. Reizigers die vanuit Europees
Nederland naar het Caribisch deel van het Koninkrijk reizen zullen daarom rekening
moeten houden met de verschillende inreismaatregelen van de eilanden.

(Commerciële) testcapaciteit

Op alle eilanden is de afgelopen maanden geïnvesteerd in het ontwikkelen van testcapaciteit,
welke op dit moment overal voldoende is. Vanuit Sint Eustatius en Saba worden afgenomen
testen naar het laboratorium op Sint Maarten gestuurd. Testen afgenomen op Bonaire
worden veelal uitgelezen in de laboratoria op Curaçao. Daarnaast wordt – met name
op Bonaire – gewerkt aan het uitbreiden van de commerciële testcapaciteit, gezien
het belang hiervan voor internationale reizen. Een werkgroep testen realiseert in
dit kader commerciële testcapaciteit voor zowel PCR- als antigeentesten. Ook op Curaçao
en Aruba zijn in de afgelopen periode mogelijkheden tot het afnemen van commerciële
testen gerealiseerd.

Zorgcapaciteit

Met de steun vanuit VWS op het gebied van medicatie, IC-apparatuur en zorgpersoneel
(artsen en verpleegkundigen) zijn er op dit moment voldoende IC en medium care bedden
om alle covidpatiënten te behandelen. Het is nog niet nodig geweest om patiënten om
redenen van tekort aan lokale capaciteit over te plaatsen. Op Aruba is een deel van
de electieve zorg afgeschaald in verband met de corona-zorg, op de andere eilanden
is dat op dit moment niet aan de orde. Ook het interinsulair patiëntenvervoer kan
in voldoende mate doorgang vinden, veelal onder strikte voorwaarden.

Bijstandsverzoeken en steun vanuit Europees Nederland

Op dit moment levert Europees Nederland voor de zorgverleners op alle eilanden persoonlijke
beschermingsmiddelen. Aan alle ziekenhuizen is IC-apparatuur en medicatie geleverd.

Aan Caribisch Nederland zijn verschillende vormen van ondersteuning verleend. Hierbij
gaat het onder meer om artsen en verpleegkundigen voor de dienst publieke gezondheid,
de huisartsen op Sint Eustatius en het ziekenhuis op Bonaire. Ook zijn een deskundige
infectiepreventie (DIP), crisiscoördinatoren en apparatuur t.b.v. de vaccinatie geleverd.
Op Sint Eustatius is een hospitainer neergezet om als isolatie-unit voor patiëntenzorg
te dienen.

Aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten wordt sinds het begin van de pandemie medisch personeel
geleverd via een Amerikaans uitzendbureau. Er is aan de afdelingen PG medische ondersteuning
geboden, en financiële ondersteuning om lokaal personeel te werven voor bron- en contactonderzoek.
Daarnaast levert Nederland ook aan hen apparatuur en projectmanagers t.b.v. het vaccinatieprogramma.

Vaccinaties

In de Kamerbrieven van de Minister van VWS van 4 januari jl. en 12 januari jl.1 is informatie aan uw Kamer gezonden over de vaccinatiestrategie voor de BES- en CAS-eilanden.

In deze brieven wordt vermeld dat beoogd wordt half februari te starten met het vaccineren
van het zorgpersoneel op de eilanden en alle mensen die in aanmerking komen voor vaccinatie
op Saba en St. Eustatius, zodra het RIVM de uitvoeringsplannen en de opslaglocaties
als voldoende heeft beoordeeld. Ook bij de inzet van covid-19-vaccinaties voor de
Caribische delen van het Koninkrijk vormt het advies van de Gezondheidsraad om te
starten met de 60-plussers, het uitgangspunt. Het voornemen is dan ook om half februari
ook te starten met het vaccineren van deze groepen.

Van 14 tot en met 30 januari brengt de vaccinatiegezant van VWS voor de Caribische
delen van het Koninkrijk met een delegatie van het RIVM, VWS en BZK aan alle zes de
eilanden om de uitvoeringsplannen te toetsen, de opslag- en priklocaties te beoordelen
en trainingen te geven aan medisch personeel. De gezant zal komende weken met zijn
team de vorderingen op alle eilanden blijven monitoren en de eilanden ondersteunen
in de laatste voorbereidingen met het oog op het uitgangspunt om in de week van 15 februari
te starten met vaccineren in het Caribisch gebied.

Samen met het RIVM wordt vastgesteld in welke hoeveelheden elk vaccin vanaf 15 februari
beschikbaar komt voor de eilanden. Uw Kamer zal hierover in de volgende voortgangsbrief
covid-19 worden geïnformeerd.

Steun- en herstelpakket Caribisch Nederland

In de brief aan uw Kamer van 21 januari 20212 inzake uitbreiding economisch steun- en herstelpakket is ook een passage opgenomen
over Caribisch Nederland. Hierbij is aangegeven dat het uitgangspunt blijft dat voor
Caribisch Nederland een vergelijkbare benadering wordt gekozen als voor Europees Nederland,
rekening houdend met de lokale situatie. Vanwege de grote afhankelijkheid van het
toerisme en de steeds strenger wordende inreismaatregelen worden de openbare lichamen
hard getroffen. Op grond daarvan zijn voor Caribisch Nederland specifieke maatregelen
getroffen, die dezelfde doelstelling hebben als de Europees Nederlandse regelingen.
Concreet betekent dit dat de tijdelijke subsidieregeling loonkosten en inkomstenverlies,
de subsidieregeling Tegemoetkoming Vaste Lasten BES (TVL BES) en het uitstel van belastingbetaling
ook voor Caribisch Nederland wordt doorgetrokken naar het tweede kwartaal van 2021.
De doorvertaling van de verruiming van deze maatregelen als ook andere maatregelen
in het pakket, zoals de financiële compensatie van de openbare lichamen, wordt op
dit moment nader uitgewerkt, in samenspraak met de openbare lichamen. Uw Kamer wordt
hierover naar verwachting medio februari geïnformeerd.

Tot slot

Het coronavirus heeft de afgelopen maanden grote impact gehad de volksgezondheid en
sociaaleconomische situatie op alle zes de eilanden in het Caribisch deel van het
Koninkrijk. De autoriteiten op de zes eilanden trachten, in samenwerking met het Ministerie
van BZK, VWS en het RIVM, de impact van Covid zo veel mogelijk te beperken. Deze samenwerking
zal ook in de komende maanden worden voortgezet.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, P. Blokhuis