Brief regering : Reactie op verzoek van de commissie op niet-volledige beantwoording van vragen over de reactie op het rapport van de Autoriteit Persoonsgegevens over de verwerking van de nationaliteit van aanvragers van kinderopvangtoeslag

Nr. 771
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARISSEN VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 januari 2021

De vaste commissie voor Financiën heeft in haar procedurevergadering van 25 november
2020 gesproken over mijn beantwoording van vragen van de commissie in het kader van
een schriftelijk overleg over de reactie op het rapport van de Autoriteit Persoonsgegevens
over de verwerking van de nationaliteit van aanvragers van kinderopvangtoeslag (Kamerstuk
31 066, nr. 683). Deze beantwoording heb ik op 17 november 2020 aan de Kamer gezonden.

Het lid Omtzigt (CDA) heeft bij de vergadering geconstateerd dat een deel van de door
de leden van de CDA-fractie geleverde inbreng voor het genoemde schriftelijke overleg
nog niet is beantwoord. U verzoekt mij de desbetreffende vragen van de leden van de
CDA-fractie alsnog te beantwoorden.

Zoals ik bij de beantwoording van 17 november 2020 heb aangegeven, is zoveel mogelijk
de volgorde van het verslag aangehouden, met dien verstande dat gelijkluidende of
in elkaars verlengde liggende vragen tezamen zijn beantwoord. Dit is ook gebeurd met
de genoemde vragen van de leden van de CDA-fractie. De genoemde vragen zijn beantwoord,
maar de antwoorden zijn samengevoegd met andere antwoorden. Daarbij is verzuimd op
te merken dat daarmee ook vragen van de leden van de CDA-fractie beantwoord zijn.
Verder is gebleken dat bij de beantwoording een tekstfragment is weggevallen waardoor
de toelichting in het antwoord onvolledig is.

Ook blijkt in de beantwoording een fout geslopen te zijn. Zo staat er bij de beantwoording
van vragen van de leden van de PVV-fractie dat het risicoclassificatiemodel van Toeslagen
een «indicatie gaf van de waarschijnlijkheid van fraude.»1 Dat is onjuist. Het model geeft aanwijzingen voor foutieve aanvragen.

Ik betreur deze gang van zaken en ik bied u hiervoor mijn verontschuldigen aan.

In de bijlage bij deze brief zal ik de bedoelde vragen van de leden van de CDA-fractie
(nogmaals) beantwoorden; zie bijlage 12.

Daarnaast heeft het lid Omtzigt tijdens de procedurevergadering verzocht ook het document
te verstrekken, dat is genoemd op bladzijde 141 van mijn besluit van 14 september
2020 op een Wob-verzoek inzake etnisch profileren Belastingdienst Toeslagen.3 Dat document is een bijlage bij de openbaar gemaakte notitie van 23 januari 2020
over het gebruik van nationaliteit in risicomodellen4.

Op 14 november 2019 is een brede interne uitvraag gestart naar het gebruik van nationaliteit
in risicomodellen, selectieregels en query’s. De uitkomsten daarvan zijn opgenomen
in de notitie en bijbehorende bijlage van 23 januari 2020 over het gebruik van nationaliteit
in risicomodellen en in het directieteam van de Belastingdienst besproken. De informatie
in de notitie en de bijlage bestaat uit een samenvatting die niet in alle gevallen
voldoende gevalideerd was en niet geheel juist was. Deze notitie was bedoeld als discussiestuk
voor het directieteam van 30 januari 2020.

De conclusie van het directieteam over de notitie van 23 januari 2020 was dat een
nadere inventarisatie gewenst was, waarin per directieonderdeel wordt geconcludeerd
of er voldoende maatregelen zijn genomen om zeker te stellen dat nationaliteit als
selectiecriterium niet meer werd gebruikt, tenzij daar een expliciete wettelijke grondslag
voor was. In maart 2020 is met deze nadere inventarisatie een begin gemaakt. De notitie
is één van de stappen geweest in het proces om een zo volledig mogelijk beeld van
het gebruik van nationaliteit binnen de Belastingdienst te krijgen.

De notitie en bijlage van 23 januari 2020 en ook latere bevindingen over FSV en vrije
tekstvelden hebben duidelijk gemaakt dat diepgaander onderzoek naar het gebruik van
nationaliteit noodzakelijk is. Wij hebben dit onderzoek eerder aangekondigd in onze
brief over FSV van 10 juli jongstleden.5 In het concept plan van aanpak «Herstellen, verbeteren en borgen»6 dat eveneens op 13 oktober jongstleden naar uw Kamer is gestuurd, hebben wij aangegeven
dat, naast de processen rond risicoselectie en signalen van mogelijke fraude, het
gebruik van nationaliteit in de systemen van de Belastingdienst in het eerste kwartaal
van 2021 in kaart zal zijn gebracht. Het is van groot belang dat in dit onderzoek
alle informatie over het gebruik van nationaliteit naar boven komt.

De notitie en bijlage van 23 januari 2020 zijn bij het Wob-besluit niet openbaar gemaakt,
omdat het buiten de reikwijdte van het Wob-verzoek viel, dat specifiek zag op etnisch
profileren bij Toeslagen. Ik stuur u het gevraagde document als bijlage bij deze brief;
zie bijlage 27.

De Staatssecretaris van Financiën,
A.C. van Huffelen

De Staatssecretaris van Financiën,
J.A. Vijlbrief