Brief regering : Deelname Rijksvaccinatieprogramma ten tijde van COVID-19, HPV-vaccinatie, Lareb en Waterpokken

25 295 Infectieziektenbestrijding

Nr. 511 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 december 2020

Op 29 juni jl. heb ik u geïnformeerd over de voortgang van «Verder met vaccineren»
(Kamerstuk 32 793, nr. 485). In deze brief heb ik het goede nieuws met u gedeeld dat de vaccinatiegraad voor
het eerst sinds vijf jaar licht is gestegen. Daarbij heb ik u geïnformeerd over de
actuele stand van zaken met betrekking tot deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma
ten tijde van COVID-19. Graag informeer ik u met deze brief over enkele actuele ontwikkelingen.

COVID-19 en het Rijksvaccinatieprogramma

COVID-19 heeft invloed op de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma. Zoals vermeld
aan uw Kamer op 3 juni jl. (Kamerstuk 25 295, nr. 386), is er ten tijde van de crisis een terugloop te zien in de deelname van zuigelingen
aan het RVP. Aan het begin van de crisis was deze terugloop ongeveer 5% ten opzichte
van vorig jaar. Inmiddels heb ik vernomen van het RIVM en de JGZ dat dit verschil
is verminderd tot ≤ 1% (situatie november 2020). Ik ben blij dat dankzij de enorme
inzet van de JGZ en het RIVM het effect van de uitbraak van COVID-19 op de deelname
van zuigelingen aan het Rijksvaccinatieprogramma beperkt is gebleven.

Zoals gedeeld met uw Kamer hebben de maatregelen in de bestrijding van COVID-19 invloed
gehad op de uitvoering van de vaccinaties voor de overige leeftijdsgroepen, omdat
deze veelal in de vorm van groepsvaccinaties worden aangeboden. Sommige vaccinaties
zijn daarom tijdelijk uitgesteld (geweest) of worden inmiddels als individuele vaccinatie
aangeboden. Vanaf 1 juli kunnen deze vaccinaties ook per tijdslot worden aangeboden,
waardoor wachtrijen en groepsvorming worden voorkomen. Op dit moment kan het RIVM
vanwege deze tijdelijke aanpassingen alleen de voorlopige deelname aan de MenACWY-vaccinatie
voor 14-jarigen goed inschatten. De deelname aan deze vaccinatie ligt op ongeveer
81% (situatie november 2020); vooralsnog is dit ongeveer 5% lager dan de uiteindelijke
vaccinatiegraad van de inhaalcampagne voor jongeren geboren in 2001–2005 die vorig
jaar is afgerond.

Griepvaccinatie

Zoals gedeeld met uw Kamer heb ik op 27 oktober jl. (Kamerstuk 32 793, nr. 501) – na advies van het RIVM – gevraagd aan gezonde mensen van 60 tot 69 jaar, niet
in te gaan op de uitnodiging voor de griepprik. Er dreigde een tekort aan griepvaccins
te ontstaan. Deze maatregel heeft het gewenste effect gehad; er zijn voldoende vaccins
beschikbaar geweest om de mensen die gehoor hebben gegeven aan de oproep voor de meest
kwetsbare groepen (70-plussers en medische risicogroepen) te vaccineren. Binnen het
Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) is er nog een beperkt aantal vaccins over
(60.000). Het RIVM is het gelukt om nog tot maximaal 100.000 extra vaccins in te kopen
met levering half december, en tot maximaal 140.000 vaccins met levering voor half
januari. Hiermee zijn er vaccins over om alsnog gezonde 60-plussers de mogelijkheid
te bieden om zich te laten vaccineren tegen de griep. Huisartsen besluiten zelf hoe
ze hier invulling aan geven.

Op dit moment lijken de problemen, die waren voorzien in de langdurige zorg, zich
op te lossen en worden wachtlijsten weggewerkt. Ik heb regelmatig overleg met de koepels
in de zorg om goed in de gaten te houden of er voldoende vaccins zijn. Daar waar herverdeling
binnen de sector mogelijk is, vindt dit plaats. Hiermee geef ik invulling aan mijn
toezegging, zoals aangeven in de antwoorden op Kamervragen van het lid Van Gerven
(SP), om te verkennen of er mogelijkheden zijn om eenmalig, in deze bijzondere situatie
van schaarste, eventueel overgebleven vaccins vanuit zorginstellingen en wellicht
vanuit het NPG beschikbaar te stellen aan zorginstellingen met tekorten.1

Wat betreft de toezegging van Minister van VWS, zoals gedaan in het coronadebat d.d.
15 september jl., kan ik u melden dat de Gezondheidsraad op dit moment bezig is met
een advies over de doelgroepen voor de griepvaccinatie. Naar verwachting is dit advies
rond de zomer van 2021 gereed.

HPV-vaccinatie

In september 2019 heb ik uw Kamer geïnformeerd over mijn besluit ten aanzien van het
advies van de Gezondheidsraad «Vaccinatie tegen HPV» (Kamerstuk 32 793, nr. 446). In dat besluit heb ik aangegeven ernaar te streven om vanaf 2021 naast meisjes
ook jongens te vaccineren tegen HPV, en de vaccinatieleeftijd te verlagen naar 9 jaar.
Vanwege de hoge werkdruk bij de JGZ en de inzet van personeel bij de bestrijding van
COVID-19 blijkt dit streven helaas niet haalbaar. Deze uitbreiding ten aanzien van
de HPV-vaccinatie in het Rijksvaccinatieprogramma stel ik daarom uit naar 2022.

Ik kan u wel melden dat de JGZ in 2022 – tegelijkertijd met de uitbreiding van de
HPV-vaccinatie – zal starten met een grootschalige inhaalactie. Deze inhaalactie is
nodig vanwege het verlagen van de vaccinatieleeftijd naar 9 jaar. Meisjes tot 18 jaar
die geen of één keer eerder, én jongens tot 18 jaar die nog niet eerder een uitnodiging
hebben ontvangen komen in aanmerking voor deze inhaalactie. Het streven is om deze
inhaalactie binnen twee jaar af te ronden.

Waterpokken

Op 1 oktober jl. heb ik het advies over de vaccinatie tegen waterpokken aan uw Kamer
aangeboden. Samenvattend adviseert de Gezondheidsraad2 om in Europees Nederland geen waterpokkenvaccinatie aan te bieden en op Bonaire,
Sint Eustatius en Saba (de BES-eilanden) waterpokkenvaccinatie wel op te nemen in
het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen. Daarnaast adviseert de Gezondheidsraad
een eenmalige inhaalcampagne voor alle inwoners van de BES-eilanden die niet eerder
waterpokken hebben doorgemaakt. Ik neem dit advies over, onder voorbehoud van financiering
en uitvoeringsaspecten. Deze zullen nog nader worden ingevuld. De startdatum van de
implementatie is afhankelijk van de beschikbaarheid van het vaccin en de planning
van overige activiteiten van de zorgverleners binnen het RVP op de BES-eilanden. Indien
het combinatievaccin BMR-V (tegen de bof, mazelen, rode hond en waterpokken) beschikbaar
is, kan dit voor jonge kinderen relatief eenvoudig worden ingevoerd. In het vaccinatieschema
van de BES-eilanden wordt het BMR-vaccin gegeven op 12–14 maanden en 18 maanden of
4 jaar. Op beide momenten wordt dan het huidige vaccin vervangen door het BMR-V vaccin.
Voor dit combinatievaccin komen jaarlijks ongeveer 300 kinderen in aanmerking. De
inhaalcampagne voor volwassenen behoeft meer voorbereiding. Over de verdere implementatie
van mijn besluit ga ik nader in gesprek met het RIVM en vertegenwoordigers van de
BES-eilanden.

Cohortonderzoek Lareb

In mijn voortgangsbrief «Verder met vaccineren» van januari jl. heb ik aan uw Kamer
aanvullend onderzoek naar bijwerkingen door Lareb aangekondigd. In dit onderzoek zal
Lareb één geboortecohort vier jaar lang intensief volgen. Het includeren van kinderen
voor dit onderzoek zou in 2021 van start gaan. Vanwege de huidige COVID-19 maatregelen
is de uitvoerbaarheid van dit onderzoek echter op dit moment niet haalbaar. Ook is
deze periode een minder representatieve periode om dit onderzoek uit te voeren en
is de werkdruk binnen de JGZ dermate hoog dat het lastiger is om via de JGZ ouders
voor het onderzoek te benaderen. Het streven is daarmee om niet in 2025, maar in 2026
het onderzoek af te ronden.

Tot slot

Begin 2021 levert het RIVM – net zoals in voorgaande jaren – een tussentijdse evaluatie
van de vaccinatiegraad op. Conform motie Veldman cs. zal ik uw Kamer hierover informeren.
Wat de daadwerkelijke invloed van COVID-19 zal zijn op de deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma,
zal ik onder andere in het licht van dat rapport verder bezien. Dankzij de blijvende
inzet voor het RVP van velen blijf ik – ondanks COVID-19 – positief gestemd over de
ontwikkelingen rondom de vaccinatiegraad en het Rijksvaccinatieprogramma.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, P. Blokhuis