Brief regering : Onderzoek versnellen IC Berlijn

Nr. 905
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 november 2020

Vorig jaar heb ik NS en ProRail opdracht gegeven om de resultaten van de quick scan
«Versnelling verbinding Amsterdam-Berlijn» verder uit te werken (Kamerstuk 29 984 nr. 813). Voor een snellere verbinding van Amsterdam naar Berlijn bleek uit de Quick scan
een drietal route-opties mogelijk kansrijk: versnellen via de huidige route, via Zwolle
en via Arnhem. Binnen deze route-opties waren nog enkele variaties mogelijk in bijvoorbeeld
halteringen. Middels deze brief informeer ik u over de uitkomsten van het vervolgonderzoek
voor versnellingsopties op de korte en middellange termijn conform motie van het lid
Amhaouch c.s. (Kamerstuk 29 984, nr. 819). De resultaten van de studie zijn bijgevoegd bij deze brief1. De lange termijn versnellingsopties worden in het Toekomstbeeld OV onderzocht, hierover
wordt uw Kamer binnenkort geïnformeerd. Met verzenden van deze brief geef ik opvolging
aan motie van het lid Amhaouch c.s. die de regering verzoekt om de routevarianten
op de korte, middellange- en lange termijn volwaardig te onderzoeken en te komen tot
een optimale combinatie van snelheid en hoeveelheid stops.

Voor de korte termijn, per dienstregeling 2021, heeft NS aangekondigd een aantal treinen
tussen Amsterdam en Berlijn met 10 minuten te versnellen. Hierover is uw Kamer reeds
geïnformeerd (Kamerstuknummer 29 984, nr. 902). Gezien de impact van de versnelling op het aantal beschikbare goederenpaden, betreft
het een versnelling van enkele treinen per week op de meest populaire ritten van de
IC Berlijn.

De meest kansrijke versnellingsvariant voor de middellange termijn, vanaf circa 2024,
betreft een versnelling van een half uur op de huidige route via Deventer en Hengelo.
De versnelling lijkt mogelijk door een optimaal samenspel van dienstregelingsaanpassingen,
nieuw materieel en beperkte infrastructurele maatregelen. Een complexe puzzel die
we gezamenlijk met de Duitse collega’s en de betrokken regio’s moeten leggen. Het
streven is om alle noodzakelijke maatregelen in 2023 te realiseren zodat de versnelling
per dienstregeling 2024 in kan gaan. Volgens ProRail is het ambitieus om de in Nederland
benodigde infrastructurele maatregelen vóór 2024 te realiseren, maar hier zetten we
ons gezamenlijk voor in. Aangezien de huidige verbinding naar Berlijn aan beide zijdes
van de grens ook een nationale functie heeft, zijn de maatregelen voor de middellange
termijn op dit traject no-regret. Ook als op lange termijn wordt ingezet op een snelle
verbinding via Arnhem of Zwolle.

De routevarianten voor een nog snellere verbinding naar Berlijn via Arnhem of Zwolle
zijn opties voor de langere termijn, want deze blijken op de middellange termijn niet
haalbaar. Dit heeft te maken met beschikbare capaciteit en de benodigde grote infrastructurele
werkzaamheden in zowel Nederland als Duitsland. Voor de langere termijn (na 2030)
worden deze verbindingen richting Berlijn (al dan niet met overstap) in het Toekomstbeeld
OV in samenhang met het nationale netwerk onderzocht. Een definitieve keuze voor de
lange termijn vraagt om een zorgvuldige afweging op basis van volwaardig onderzoek,
rekening houdend met aansluiting op het Duits spoornetwerk en afstemming met belangrijke
stakeholders.

Afgelopen zomer heb ik met mijn Duitse collega, de heer Ferlemann, de bevindingen
besproken. Ook hij onderschrijft de onderzoeksresultaten en wil zich inzetten voor
de realisatie van de maatregelen in Duitsland. Tijdens het BO MIRT Oost wil ik met
de regio de onderzoeksresultaten en vervolgstappen bespreken.

Ook zal ik met mijn Duitse collega de infrabeheerders vragen de goede samenwerking
op dit dossier te continueren. In de MIRT-brief zal ik uw Kamer hierover informeren.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
S. van Veldhoven-van der Meer