Brief regering : Datacenters in Nederland

Nr. 684
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 mei 2020

In het Algemeen Overleg Digitale Overheid van 4 december 20191 heb ik de Kamer een brief toegezegd over de analyse betreffende de dataopslag van
de rijksoverheid in Nederland, het vitale karakter van datacenters en de impact van
de datacenterstop in Metropoolregio Amsterdam op de uitvoering van de Ruimtelijke
Strategie Datacenters. Met deze brief voldoe ik, mede namens de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties, aan deze toezegging. Tevens beantwoord ik twee Kamervragen
betreffende eigenaarschap en infrastructuur van overheidsdatacenters. Deze Kamervragen
maken deel uit van de Kamervragen van 2 december 2019, gesteld door het lid Van den
Berg (CDA) aan de Ministers van Justitie en Veiligheid (JenV) en Economische Zaken
en Klimaat (EZK). Bij de beantwoording2 is aan uw Kamer gemeld dat deze twee vragen middels onderhavige brief worden beantwoord.
Tevens is bij deze beantwoording reeds ingegaan op de gestelde vraag tijdens het Algemeen
Overleg van 4 december 2019 over het vitale karakter van datacenters.

Analyse dataopslag van de rijksoverheid in Nederland

De rijksoverheid voert een actieve strategie om dataopslag en verwerking ten behoeve
van het Rijk in Nederland plaats te laten vinden. Deze strategie komt voort uit het
streven naar een krachtige, kleine en dienstverlenende rijksoverheid zoals vastgelegd
in het programma Compacte Rijksdienst (CRD)3 en uit de Informatiseringstrategie (I-strategie) Rijk4 die op 14 februari respectievelijk 15 november 2011 aan uw Kamer zijn toegezonden.
De strategie heeft onder andere tot doel om de ICT-voorzieningen samen te brengen
tot een samenhangend geheel van gespecialiseerde ICT-dienstverleners en een digitale
infrastructuur waarop beleidsontwikkeling, uitvoering, toezicht en handhaving tot
stand wordt gebracht. Het programma CRD bestond uit vijf projecten, waaronder project
vier: ICT infrastructuur van het Rijk. Een van de concrete doelstellingen van dit
project was om de verbrokkelde ICT-infrastructuur van de rijksdienst meer een samenhangende
datacentervoorziening te laten worden door de consolidatie van de rijksdatacenters
van 64 naar vier à vijf overheidsdatacenters (ODC’s). De grondslag voor deze consolidatie,
die naar verwachting in 2020 wordt afgerond, is geënt op zeven kaders. Deze kaders
vormen algemene eisen van de te realiseren ODC’s. Een van de kaders houdt in dat de
data die in de ODC’s worden opgeslagen of verwerkt binnen de Nederlandse beschikkingsmacht
moeten vallen. De strikte eis hierbij is dat de data in Nederland moeten blijven om
de veiligheid te borgen. Hiertoe werd destijds besloten nadat het kennisinstituut
ENISA van de EU concludeerde dat het uitbesteden van ICT diensten, dan wel opslag
van informatie buiten Nederland, lastig te mitigeren risico’s met zich bleek mee te
brengen. In de brief van 20 april 20115 aan uw Kamer over cloud computing en in het verslag van een schriftelijk overleg
van 8 juni 20116 over de inrichting van een overheidscloud is deze randvoorwaarde vermeld.

Impact van de datacenterstop op de uitvoering van de datacenterstrategie

De gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer hebben op 12 juli 2019 een voorbereidingsbesluit
genomen om meer grip te krijgen op de vestiging van datacenters in de gemeente en
hiertoe regionaal beleid te ontwikkelen. Deze regionale uitwerking past binnen de
doelstellingen van de Ruimtelijke Strategie Datacenters die begin 2019 aan de Kamer
is gestuurd7.

De strategie, schetst de ontwikkeling voor korte, middellange en lange termijn om
vroegtijdig de groei van deze sector mee te nemen in de ruimtelijke inrichting van
Nederland en een goede combinatie mogelijk te maken met andere ruimte vragende (nationale)
belangen. Daarmee is het een adaptieve strategie die in de betreffende regio’s om
uitwerking en een integrale afweging vragen.

Amsterdam en Haarlemmermeer werken met andere partijen binnen de Metropool Regio Amsterdam
aan deze integrale afweging, inclusief de belangrijkste uitgangspunten uit de strategie
die ook in de Ontwerp NOVI8 zijn opgenomen: beschikbaarheid van duurzame energie, levering van restwarmte aan
warmtenetwerken in stedelijk gebied en voldoen aan eisen die marktpartijen stellen
aan digitale connectiviteit.

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties volgt de ontwikkelingen
in de regio nauwgezet en gaat in het kader van de Verstedelijkingsstrategie MRA in
gesprek wanneer de regionale ruimtelijke uitwerking vorm heeft gekregen.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
R.W. Knops