Brief regering : Verslag van de informele Telecomraad 5 mei 2020

25 295
Infectieziektenbestrijding

Nr. 811
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 mei 2020

Hierbij bied ik u het verslag aan van de informele Telecomraad van dinsdag 5 mei jl.

Tijdens de informele Telecomraad is via een videoconferentie gesproken over de implicaties
van COVID-19 voor de telecommunicatie en digitale sector. Er heeft allereerst een
informele gedachtewisseling plaatsgevonden over het gebruik van mobiele applicaties
en het gebruik van geanonimiseerde mobiliteitsdata om de COVID-19-crisis te helpen
bestrijden. Daarnaast heeft een informele gedachtewisseling plaatsgevonden over het
belang van digitale oplossingen voor het herstel van de Europese economie en over
investeringen in de uitrol van nieuwe digitale infrastructuur. Zowel Europese Commissie
Vicepresident Margrethe Vestager als Eurocommissaris Thierry Breton namen deel aan
de informele Telecomraad.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
M.C.G. Keijzer

Gebruik van mobiele applicaties en het gebruik van geanonimiseerde mobiliteitsdata
om de COVID-19 crisis te bestrijden

Gedachtewisseling

De Europese Commissie lichtte tijdens de informele Telecomraad de acties op het gebruik
van mobiele applicaties (hierna «apps») en het gebruik van geanonimiseerde mobiliteitsdata
om de COVID-19-crisis te bestrijden toe alsmede de recente toolbox1 die is ontwikkeld. De nadruk in de discussie lag vooral op de apps. De Commissie
benadrukte dat een EU-benadering op apps cruciaal is, mits deze is uitgewerkt in lijn
met de eisen die gepresenteerd zijn in de eerdergenoemde toolbox, waaronder vrijwilligheid,
interoperabiliteit, cyberveiligheid en in lijn met privacywetgeving2. De Commissie onderstreepte dat nationale autoriteiten leidend blijven ten aanzien
van de apps, maar dat EU-coördinatie ten behoeve van de interoperabiliteit van apps
cruciaal en gewenst is voor de interne markt en vrij verkeer. De Commissie gaf aan
dat de volgende toolbox zal ingaan op het gebruik van geanonimiseerde mobiliteitsdata.

Een groot aantal lidstaten steunde EU-coördinatie ten behoeve van interoperabiliteit
van apps. Belangrijkste redenen hiervoor zijn het op gang brengen van vrij verkeer,
de interne markt en toerisme. Enkele lidstaten benadrukten echter dat de ontwikkeling
van apps een nationale bevoegdheid blijft en dat EU-coördinatie niet in de weg mag
staan van nationale bewegingsruimte. Verder was er aandacht voor samenwerking tussen
lidstaten, onder andere via informatie-uitwisseling en het gebruik van open source
apps. Net als de Commissie, benadrukten meerdere lidstaten het belang van vertrouwen
onder EU-burgers en het belang van tijdelijkheid van apps. Daarnaast werd door een
aantal lidstaten opgebracht dat samenwerking met de private sector bij de ontwikkeling
van apps belangrijk is. Verder werd het belang van cyberveiligheid, transparantie
en privacy bij de ontwikkeling en het gebruik van apps door verschillende lidstaten
benoemd.

Nederland heeft aangegeven dat het EU-coördinatie en uitwisseling over gebruik van
mobiele applicaties en geanonimiseerde mobiliteitsdata, conform de aanbeveling3 en toolbox, verwelkomt voor de ontwikkeling van gezamenlijke kaders. Nederland benadrukte
het belang van noodzaak, proportionaliteit, databescherming, cyberveiligheid en fundamentele
rechten bij de ontwikkeling en het gebruik van apps. Verder heeft Nederland benadrukt
dat de nadere uitwerking van het gebruik van mobiele applicaties en geanonimiseerde
mobiliteitsdata om de COVID-19-crisis te bestrijden primair plaats moet vinden, conform
de aanbeveling van de Europese Commissie, in het eHealth Network en de Raad voor Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken
(EPSCO-Raad) om de eenduidigheid tussen EU-gremia te bevorderen.

Belang van digitale oplossingen voor het herstel van de EU en investeringen in de
uitrol van nieuwe digitale infrastructuren

Gedachtewisseling

De Europese Commissie benadrukte zowel het belang van digitalisering in het herstel
van de economie, als het feit dat de groene en digitale transitie de twee topprioriteiten
van de Commissie zullen blijven. De Commissie onderstreepte allereerst dat een gelijk
speelveld van cruciaal belang is voor een digitaal herstel van de economie. Daarnaast
moet volgens de Commissie geïnvesteerd worden in weerbare en strategische digitale
supply chains en is connectiviteit cruciaal voor het economisch herstel. Het nieuwe
Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2021–2027, in het bijzonder Horizon Europe, Digital
Europe Programme (DEP) en Connecting Europe Facility (CEF), speelt volgens de Commissie
hierin een essentiële rol. De Commissie gaf daarbij aan dat private investeringen
in infrastructuur de ruimte moeten krijgen en dat publieke investeringen alleen nodig
zijn waar de markt achterblijft. Verder benadrukte de Commissie dat het van belang
is dat de frequentieveilingen ondanks COVID-19 geen vertraging op mogen lopen gezien
het belang van spectrum voor de digitale connectiviteit en de digitale transitie.

Net als Nederland, beaamden de meeste lidstaten het belang van digitalisering voor
herstel van de economie en was er steun voor de Commissie om vast te houden aan de
digitale ambities, zoals aangegeven in de Commissie mededeling «de digitale toekomst
vormgeven»4. Een aantal lidstaten gaf aan dat de uitvoering van deze digitaliseringsstrategie
en de bijbehorende investeringen essentieel zijn voor de versterking van Europese
technologische soevereiniteit. Een groot aantal lidstaten riep op tot afronding van
het MFK en behoud van de budgetten voor CEF en DEP. Daarbij gaven lidstaten aan belang
te hechten aan het CEF, met name voor rurale gebieden bij het bereiken van de 2025
doelen, zoals aangegeven in de Commissie mededeling «naar een Europese gigabitmaatschappij5. Daarnaast vroegen meerdere lidstaten aandacht voor het overbruggen van de digitale
kloof tussen lidstaten. Tenslotte benoemden een aantal lidstaten de misinformatie
rond 5G en COVID-19.

Nederland benadrukte dat Europese investeringen in het kader van duurzaam economisch
herstel gericht moeten worden op noodzakelijke digitale en groene transities. Dit
is in lijn met de algemene inzet van NL op modernisering van het MFK. Het is van belang
dat investeringen worden versterkt in sleuteltechnologieën zoals Artificiële Intelligentie
(AI) ten behoeve van de versterking van de concurrentiekracht en digitaal leiderschap.
Verder heeft Nederland aandacht gevraagd voor de recente (negatieve) ontwikkelingen
ten aanzien van digitale infrastructuren, zoals onjuiste informatie over 5G in relatie
tot COVID-19 en de recente branden in zendmasten. De Commissie, met steun van Nederland
en andere lidstaten, riep alle Ministers op om onjuiste informatie over 5G en de vermeende
link met COVID-19 te ontkrachten.