Brief regering : Financieringsregeling drugsafvaldumpingen

Nr. 277
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 22 mei 2020

Op 9 april 2019 heeft uw Kamer de motie van de leden Van Dam (CDA) en Laan-Geselschap
(VVD) aangenomen, waarin wordt verzocht met voorstellen te komen om voor particulieren
een structurele cofinancieringsregeling voor de opruimkosten van de drugsafvaldumpingen
te bewerkstelligen1. Tijdens het Verslag Algemeen Overleg d.d. 4 april 2019 heb ik aangegeven dat ik
uw Kamer voor 15 juni 2019 hierover zou informeren (Handelingen II 2018/19, nr. 71, item 10). In mijn brief van 4 juli 20192 informeerde ik uw Kamer over het vrijmaken van jaarlijks € 1 miljoen tot en met 2024
voor particulieren en gemeenten. Over de precieze uitwerking van de financieringsregeling
ben ik in gesprek gegaan met het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG). Daaruit zijn afspraken voortgekomen over de uitvoering
van de regeling in 2020 en verder. Hierover informeer ik u in deze brief.

Drugsafvaldumpingen zijn schadelijk voor mens en dier, natuur en milieu, en een duidelijk
waarneembare manifestatie van ondermijnende criminaliteit waar ik daadkrachtig tegen
wil optreden. Voor mij staat voorop dat ik inzet op het voorkomen van drugsafval door
de aanpak van de drugsproductie. Zoals bij uw Kamer bekend is zet het kabinet aanzienlijke
extra middelen in om de georganiseerde ondermijnende criminaliteit aan te pakken.
Door de ondermijnende criminaliteit keihard aan te pakken wordt het voor producenten
van synthetische drugs moeilijker hun waren in Nederland te produceren, hetgeen resulteert
in minder dumpingen. Hoewel het aantal geregistreerde dumpingen reeds is afgenomen
zijn de gevolgen van het drugsproductieproces vooralsnog voelbaar. Naast de aantasting
van hun veiligheid en leefomgeving worden grondeigenaren geconfronteerd met de financiële
gevolgen van drugsdumpingen. Daarom ben ik het afgelopen jaar met het IPO en de VNG
in gesprek geweest over de uitwerking van de financieringsregeling.

De eerste financieringsregeling vanuit de rijksoverheid dateert uit 2015. Sinds 2015
worden particulieren en decentrale overheden via cofinanciering gecompenseerd voor
ten hoogste 50% van de financiële schade van het opruimen van drugsafvaldumpingen.

De subsidies werden verstrekt via de provincies, waarbij de provincie Noord-Brabant
een coördinerende en faciliterende rol had. Deze tijdelijke cofinanciering van de
opruimkosten van gedumpt drugsafval werd tussen 2015 en 2017 bekostigd vanuit de begroting
van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hiervan waren nog middelen over
na 2017. De provincies hebben de subsidiering na 2017 voortgezet met nog niet uitgegeven
gelden. Er kon dus ook de afgelopen jaren een beroep worden gedaan op de oude regeling.
Voor zover de middelen niet toereikend waren om particulieren en gemeenten ook in
2019 te compenseren, wordt de nieuwe regeling met terugwerkende kracht van toepassing
verklaard.

De nieuwe regeling is tot stand gekomen na overleg met de VNG en de provincies, waarbij
de provincies bereid zijn gevonden om een regeling te creëren die de basis vormt om
de middelen uit te keren aan gedupeerden. Om hier uitvoering aan te geven stellen
alle provincies een landelijk geharmoniseerde subsidieregeling vast. In de nieuwe
regeling worden particulieren volledig voor de gemaakte kosten gecompenseerd. Voor
gemeenten geldt nog steeds een cofinanciering van 50%. De provincies hebben voorgesteld
de uitvoering centraal bij BIJ12 te beleggen.3 Dit betekent dat er één landelijk loket komt voor alle gedupeerden. Zo kunnen de
aanvragen centraal, efficiënt en uniform worden afgehandeld. Het opzetten van de functie
vergt echter wel enige voorbereidingstijd en kan daarom niet al in 2020 starten.

Noord-Brabant is voor de overgangsperiode bereid gevonden om vanaf juni a.s. de behandeling
en afhandeling van de subsidieverzoeken voor 2020 op zich te nemen. Dit is een voorzetting
van de rol die de provincie onder de oude regeling had, met de aanvulling dat Noord-Brabant
nu niet alleen de beoordeling van de aanvragen doet voor de eigen provincie, maar
deze ook in mandaat van de andere provincies afhandelt. Het toekennen van de middelen
aan de provincies die hun regeling door Noord-Brabant laten uitvoeren, is gegeven
de ervaring van Noord-Brabant met het uitvoeren van de subsidieregeling en de urgentie
om continuïteit te bieden in het vergoeden van opruimkosten een goede tijdelijke oplossing.
De provincie Gelderland heeft voor dit jaar nog een subsidieregeling openstaan en
voert deze dit jaar nog zelfstandig uit.

Drugsafvaldumpingen zijn een zichtbaar en zeer schadelijk gevolg van de illegale industrie
in synthetische drugs. Ik blijf mij inzetten voor een integrale aanpak van de georganiseerde
ondermijnende criminaliteit.

Door deze financieringsregeling worden particuliere grondeigenaren volledig gecompenseerd
en gemeenten voor een gedeelte gecompenseerd voor de directe opruimkosten van drugsdumpingen.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
F.B.J. Grapperhaus