Brief regering : De Barometer Culturele Diversiteit komt per 1 juli 2020 beschikbaar

Nr. 1004
BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 mei 2020

Het kabinet heeft recentelijk, mede op verzoek van uw Kamer, het door de SER gegeven
advies Diversiteit in de Top, Tijd voor Versnelling integraal overgenomen (Kamerstuk 29 544, nr. 999). Hierin wordt onder andere de uitrol van een zogenaamde Barometer Culturele Diversiteit
aanbevolen, om de meetbaarheid van culturele diversiteit in het personeelsbestand
te verbeteren, zonder dat individuen herkenbaar zijn in de cijfers. Daarom ben ik
blij nu te kunnen aankondigen dat de Barometer per 1 juli 2020 voor werkgevers beschikbaar
komt.

Werkgevers hebben een belangrijke sleutel in handen tot gelijke kansen op de arbeidsmarkt.
En hoewel elke werkgever graag de beste persoon voor de baan aanneemt, blijkt in de
praktijk dat Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond, óók bij vergelijkbare
kwalificaties, een minder stevige positie op de arbeidsmarkt hebben1. Zonder de inzet van welwillende werkgevers, die er alles aan doen om talent voorop
te stellen en niet afkomst, zullen we die achterblijvende positie niet structureel
oplossen. Dat leidt ertoe dat niet iedereen een optimale bijdrage kan leveren, met
alle maatschappelijke en persoonlijke kosten van dien.

Gebrek aan data vormt een aanhoudende belemmering voor effectief cultureel diversiteitsbeleid2. Werkgevers moeten zich baseren op nattevingerwerk om te bepalen hoe het op het niveau
van een vestiging, afdeling, of functieschaal feitelijk staat met instroom, doorstroom
en behoud van Nederlanders met een migratieachtergrond. Dat hindert organisaties die,
om uiteenlopende bedrijfsmatige of maatschappelijke redenen, cultureel divers talent
willen aantrekken en behouden3.

Pilot «Barometer Culturele Diversiteit» is positief geëvalueerd

De Barometer is in pilot-vorm reeds getest, in samenwerking met het CBS en acht publieke
en private werkgevers. Daaruit is een optimale werkwijze gekomen: werkgevers delen
gegevens uit hun personeelsbestand met het CBS, die deze anoniem verwerkt en als geaggregeerde
data terug levert. Er worden geen nieuwe gegevens over werknemers opgenomen en het
is niet nodig om bijzondere persoonsgegevens te delen.

Gebleken is, ten eerste, dat de Barometer bruikbare inzichten oplevert, zonder extra
administratieve last en met voldoende detailniveau. Pilotdeelnemers zeggen hierover
bijvoorbeeld: «ik heb voor het eerst een factbase om mee naar de Directie te gaan» en «het was meteen duidelijk dat onze streefcijfers
niet haalbaar zijn». Ter illustratie: de Barometer geeft inzicht in het percentage
werknemers met en zonder (niet-)westerse migratieachtergrond, in reeds bekende subgroepen
van de personeelsadministratie, zoals functiegroep, of aantal jaren in dienst.

Ten tweede blijkt de Barometer deze waarde te hebben, zónder informatie te leveren
over de afkomst van individuele werknemers: data zijn op groepsniveau en zodra deze
groepen te klein worden, worden gegevens niet teruggekoppeld. De Barometer maakt het
dus niet mogelijk om individuele werknemers op basis van hun culturele achtergrond
aan te nemen of promotie te geven.

Een Barometer Culturele Diversiteit voor alle werkgevers die dat willen

Het bredere maatschappelijke en bedrijfsmatige belang wordt onderstreept door werkgevers
en werknemers, die zich er via de SER voor uitspreken om zo mogelijk de pilot Barometer
te continueren. Gezien de positieve uitkomst van de pilot en de bestaande behoefte,
zal het CBS op mijn verzoek vanaf 1 juli 2020 de Barometer breed beschikbaar maken.

Ik verzoek daarvoor het CBS om een regelmatig bijgewerkte statistiek over culturele
diversiteit in bedrijfssectoren en in het arbeidsmarktaanbod. Statistiek op het niveau
van sector en regio is essentieel voor de grote lijnen, maar uitsluitend daarop kan
een werkgever niet sturen in de eigen organisatie. Daarom verzoek ik het CBS dit gepaard
te laten gaan met voor individuele werkgevers uitgewerkte statistieken. Werkgevers
die dit op vrijwillige basis opvragen, dienen (in verband met de herleidbaarheid)
minstens 250 werknemers te hebben en stemmen in met de wettelijk geldende publicatieplicht
van het CBS. Aangezien het CBS deze werkzaamheden niet op eigen initiatief maar op
verzoek van de individuele werkgever verricht, acht ik dit een gegronde reden om op
bedrijfsniveau te publiceren zoals bedoeld in artikel 37 lid 3 van de CBS-wet. Hoe
werkgevers de informatie beoordelen en vertalen in beleid, is aan henzelf.

De Barometer past binnen de wettelijke taak van het CBS, als omschreven in de CBS-wet.
Daarbij kan en mag de uitvoering uitsluitend door het CBS worden gedaan. Dit vanwege
hun wettelijke toegang tot benodigde data, het feit dat de consistentie van de verwerking
zo kan worden gegarandeerd, alsook dat onbedoelde onthulling op het niveau van organisaties
of individuen wordt tegengegaan.

Culturele diversiteit is méér dan een statistiek en de Barometer is niet de enige
of laatste stap naar gelijke kansen. Het is wel een onmisbare schakel naar meer op
feiten gebaseerd diversiteitsbeleid. Daarmee is het een belangrijk fundament onder
het effectief gelijk kunnen trekken van de kansen op de arbeidsmarkt van alle talenten,
met en zonder migratieachtergrond.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
W. Koolmees