Brief regering : Jaarbericht Agentschap Telecom 2019

Nr. 512 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 april 2020

Hierbij informeer ik uw Kamer over het verschijnen van het jaarbericht 2019 van Agentschap
Telecom.1 Het agentschap heeft een uitvoerende en toezichthoudende rol als het gaat om frequentiegebruik,
de telecommunicatie- en IT-netwerken alsook de meet- en weeginfrastructuur in Nederland.
In het jaarbericht legt het agentschap verantwoording af over haar werkzaamheden binnen
de verschillende werkgebieden.

Terugkijkend op het afgelopen jaar ziet Agentschap Telecom een breed besef dat digitalisering
een fundamentele impact op het dagelijks leven heeft, en dat die impact verder zal
toenemen. Daarbij is Nederland afhankelijk van veilige, betrouwbare en continue beschikbare
telecommunicatie- en IT-netwerken. Dit is nu extra zichtbaar met de maatregelen als
gevolg van de COVID-19-crisis. Gelukkig zijn de kwaliteit en robuustheid van deze
telecominfrastructuur in Nederland van hoog niveau, zo concludeert het agentschap.

Hieronder beschrijf ik de hoofdpunten uit het jaarbericht.

Continuïteit van telecommunicatie

In 2019 deed Agentschap Telecom een vervolgonderzoek naar de beschikbaarheid van alarmnummer
1-1-2 op drukbezochte evenementen. Het agentschap roept gemeenten op om telecom een
vast onderdeel te laten zijn van draaiboeken voor hun evenementen en daarbij rekening
te houden met tijdelijk benodigde extra netwerkcapaciteit. Het agentschap biedt de
betrokken partijen de helpende hand door de publicatie van een handreiking. Verder
heeft het agentschap in 2019 de dekking van mobiele aanbieders in tunnels onderzocht
en voerden Inspectie Justitie en Veiligheid en Agentschap Telecom gezamenlijk vervolgonderzoek
uit naar het functioneren van de meldkamers, in navolging van het rapport «Meldkamers»
uit 2015 (Bijlage bij Kamerstuk 29 517, nr. 96). Het onderzoek naar de storing van 24 juni 2019 bij KPN, waardoor 1-1-2 gedurende
enkele uren niet bereikbaar was loopt nog. Ik zal, met de Minister van Justitie en
Veiligheid, uw Kamer in een later stadium separaat informeren over de bevindingen
en de conclusies die wij daaruit trekken.

Mobiele frequenties

Verder heeft Agentschap Telecom in 2019 stevig ingezet op de voorbereidingen van de
Multibandveiling, die medio 2020 plaatsvindt. Bij deze veiling worden de vergunningen
in de frequentiebanden 700, 1400 en 2100 MHz verdeeld. Voor de 700 MHz-band zal er
voor vergunninghouders die ook frequentieruimte hebben in de 800 en 900 MHz-band,
een dekkings- en snelheidsverplichting gelden. Agentschap Telecom zal toezien op de
naleving hiervan, zodat de vereiste dekking zo snel mogelijk wordt gerealiseerd.

Antennes

Het Antennebureau coördineert de metingen van Agentschap Telecom aan door antennes
opgewekte elektromagnetische velden, ook wel «straling» genoemd. In 2019 zijn op verschillende
locaties zo’n 50 metingen uitgevoerd, vaak als steekproef en soms op aanvraag op bijzondere
locaties, zoals dakterrassen of een school. Alle meetresultaten zijn openbaar. Agentschap
Telecom heeft in 2019 op verzoek van het Antennebureau gemeten bij 5G-testlocaties.
Uit alle gedane metingen en berekeningen blijkt dat de blootstelling aan elektromagnetische
velden lager is dan de limieten die de Europese Unie aanbeveelt.

Modern toezicht en digitale weerbaarheid

Het toezicht door Agentschap Telecom verschuift in toenemende mate van nalevingstoezicht
naar kwaliteitstoezicht. Dat betekent het aan de voorkant proberen te voorkomen van
systeemfalen, in plaats van aan de achterkant repareren met boetes. Dit speelt bijvoorbeeld
op het gebied van de digitale weerbaarheid van vitale infrastructuren. Sinds 9 november
2018 houdt Agentschap Telecom toezicht op de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen
(Wbni) en er wordt sindsdien ingezet op dit kwaliteitstoezicht. Aangewezen aanbieders
van essentiële diensten in de sectoren energie en digitale infrastructuur moeten aan
de Wbni voldoen. Ze moeten maatregelen nemen om incidenten te voorkomen die de betrouwbaarheid
van hun ICT-systemen aantasten, en incidenten met aanzienlijke gevolgen moeten worden
gemeld. Agentschap Telecom heeft dit toezicht in 2019 verder uitgebouwd, zowel in
bemensing als in activiteiten. Daarbij is geïnvesteerd in het neerzetten van moderne
vormen van toezicht. Met inspecteurs die niet alleen inspecteren maar ook fungeren
als autoriteit in hun domein. En met een toezichtstrategie die erop is gericht om
vanuit inzicht, kennis en gezag de digitale weerbaarheid te stimuleren. Digitale dienstverleners
(clouddiensten, zoekmachines, online marktplaatsen) vallen ook onder de Wbni, maar
hierbij is sprake van reactief toezicht. Daarbij geeft Agentschap Telecom ter overweging
mee om – bij de eerstvolgende evaluatie van de richtlijn Beveiliging Netwerk- en Informatiesystemen
(NIB) – als Nederland in te zetten op proactief toezicht voor clouddiensten.

Markt en apparatuur

Het agentschap houdt er toezicht op dat elektrische apparatuur die op de Nederlandse
markt komt voldoet aan de Europese richtlijnen. Ook geeft het voorlichting over de
juiste installatie en het gebruik van apparatuur. Signalen uit de samenleving over
onveilige internet of things (IoT)-apparatuur vormden aanleiding om 21 verschillende
apparaten te testen op hun digitale veiligheid. Naar aanleiding hiervan geeft het
agentschap tips aan gebruikers om IoT-apparatuur in huis te beveiligen. Daarnaast
is in 2019 specifiek aandacht besteed aan zonnepanelen. Hoewel het toenemend gebruik
van zonnepanelen wenselijk is, kan de bruikbaarheid van het frequentiespectrum verstoord
worden als de apparatuur niet voldoet aan de eisen of als de panelen niet vakkundig
geïnstalleerd zijn.

Ruimtevaart

Agentschap Telecom faciliteert Nederlandse satellietbedrijven die voor hun satellieten
toegang willen krijgen tot de ruimte. Alleen nationale overheden mogen namelijk internationaal
afspraken maken over activiteiten in de ruimte. In 2019 was het agentschap intensief
betrokken bij het realiseren van de ambities van de Nederlandse satellietoperator
Hiber, Nationaal Icoon van 2019. Hiber heeft bij Agentschap Telecom een nieuwe ruimtevaartvergunning
aangevraagd. Het agentschap handelt een dergelijke vergunningaanvraag af binnen de
wettelijke termijn van 6 maanden. Met de eigen satellieten biedt Hiber een wereldwijd
netwerk voor internetdiensten gericht op internet of things toepassingen. Daarmee
zijn tal van maatschappelijke toepassingen mogelijk.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, M.C.G. Keijzer