Brief regering : Geannoteerde agenda extra ingeplande informele Ecofinraad 16 april 2020

25 295 Infectieziektenbestrijding

Nr. 1685 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 april 2020

Hierbij zend ik u de geannoteerde agenda van de extra ingeplande informele Ecofinraad
op donderdag 16 april a.s. Deze informele Ecofinraad zal middels een videoconferentie
worden gehouden en ik ben voornemens deel te nemen.

De Minister van Financiën,
W.B. Hoekstra

Geannoteerde agenda extra ingeplande informele Ecofinraad 16 april 2020

Economisch Pakket

Document: N.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

De Europese Commissie zal een presentatie geven over de laatste economische vooruitzichten
in relatie tot COVID-19 en de implementatie van de maatregelen die zij reeds heeft
aangekondigd. Ook de Europese Centrale Bank en de Europese Investeringsbank zullen
een update geven over de door hen getroffen maatregelen. Vervolgens zal een gedachtewisseling
plaatsvinden tussen de lidstaten, waarbij ook vooruitgekeken zal worden naar gesprekken
over een snel en duurzaam economisch herstel van de Europese economie.

In haar mededeling van 13 maart jl. heeft de Commissie een pakket van Europese maatregelen
aangekondigd dat zich met name richt op de sociaaleconomische gevolgen van COVID-19.1 Voor de appreciatie van het kabinet van deze maatregelen verwijs ik u naar de Kamerbrief
Noodpakket banen en economie en de bijlage daarvan.2 Vervolgens heeft de Europese Commissie separate mededelingen opgesteld over het gebruik
van bestaande flexibiliteit binnen de Europese begrotingsregels en de staatsteunregels.
Zo heeft DG COMP op 16 maart jl. een voorstel gedaan voor een tijdelijk staatssteunkader
voor COVID-19 dat voorwaarden stelt voor het geven van liquiditeitssteun aan bedrijven
voor de economische schade die door de COVID-19 uitbraak is ontstaan. Het kader is
met relatief kleine aanpassingen op 19 maart jl. vastgesteld.3 Op het gebied van de begrotingsregels heeft de Europese Commissie op 20 maart jl.
in een separate mededeling aan de Raad voorgesteld om de algemene ontsnappingsclausule
te activeren.4 De EU ministers van Financiën hebben hiervoor een gezamenlijke verklaring gepubliceerd
na afloop van de Ecofinraad op 23 maart jl. 2020.5 Nederland heeft tijdens die Ecofinraad de Commissie ook opgeroepen te onderzoeken
welke aanvullende mogelijkheden hiervoor gevonden kunnen worden.6

Vervolgens heeft de Europese Commissie op 2 april 2020 een nieuw pakket maatregelen
gepubliceerd als onderdeel van de economische respons op de COVID-19 uitbraak. Daarnaast
paste de Europese Commissie het Tijdelijk Steunkader COVID-19 aan en besloot de Europese
Commissie tot een vrijstelling van BTW- en invoerrechten voor goederen die in 2020
nodig zijn voor de bestrijding van COVID-19. In de begeleidende Mededeling7 licht de Europese Commissie het belang van de voorstellen toe om de Unie en lidstaten
in staat te stellen elke beschikbare euro uit de EU-begroting in te zetten voor de
bescherming van het leven en welzijn van mensen. De Kamer heeft een appreciatie ontvangen
over dit nieuwe pakket van de Commissie op 6 april 2020.8 In deze appreciatie heeft het kabinet nogmaals benadrukt sterk te hechten aan Europese
samenwerking om de COVID-19 uitbraak in te dammen en de menselijke en economische
gevolgen zo goed mogelijk op te vangen.

In de videoconferentie van de leden van de Europese Raad van 26 maart jl. is o.a.
gesproken over maatregelen om de economische impact van de COVID-19-crisis te mitigeren.
Op basis van die bespreking is de Eurogroep uitgenodigd om binnen twee weken met voorstellen
te komen waar de leden van de Europese Raad zich vervolgens over kunnen uitspreken.
Naar aanleiding van deze uitnodiging van de leden van de Europese Raad heeft de Eurogroep
in inclusieve samenstelling (EU27) op 7 en 9 april jl. uitgebreid gesproken over mogelijke
voorstellen om de economische impact van de COVID-19-crisis te mitigeren. Op 9 april
jl. heeft de Eurogroep hierover een rapport aangenomen, welke is doorgeleid naar de
leden van de Europese Raad.9 In het rapport staat welke Europese beleidsmaatregelen tot nu toe zijn genomen en
ook zijn verschillende nieuwe voorstellen opgenomen. In het verslag van deze Eurogroep
wordt hier nader op ingegaan.

Nederland erkent dat de huidige situatie uitzonderlijk is en dit ook om een uitzonderlijke
beleidsreactie vraagt. Nederland heeft ook nationaal uitzonderlijke maatregelen genomen
om te voorkomen dat werknemers hun baan verliezen en bedrijven (midden- en kleinbedrijf
en grote ondernemingen) in liquiditeitsproblemen komen. Op Europees vlak heeft Nederland
eerder haar steun uitgesproken voor het voorstel van de Commissie voor het inwerking
laten treden van de algemene uitzonderingsclausule van het Stabiliteits- en Groeipact
en de vaststelling van een tijdelijk staatssteunkader voor COVID-19 om ruimte te bieden
aan lidstaten de noodzakelijke maatregelen te nemen die de economische impact mitigeren.
Ook verwelkomt Nederland het feit dat de Commissie aanvullende voorstellen heeft gepresenteerd,
en het rapport van de Eurogroep over reeds genomen maatregelen en de aanvullende voorstellen.

Nederland merkt op dat het pakket aan Europese maatregelen met name gericht is op
de korte termijn. Daarom roept Nederland op om ook oog te hebben voor de herstelfase
nadat de COVID-19 uitbraak over is. Het is daarbij van belang te kijken naar mogelijkheden
om de Europese economie veerkrachtiger en weerbaarder te maken op de middellange termijn.

Verklaring over de ondersteuning van de reële economie door de financiële sector

Document: 7167/20

Aard bespreking: Steun statement

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

De Ecofinraad wordt gevraagd om een statement te steunen dat is opgesteld door het
Financial Services Committee (FSC) en het Economisch en Financieel Comité (EFC). In
het statement wordt onderstreept dat het van belang is dat de financiële sector de
reële economie ondersteunt om de effecten van COVID-19 zo veel als mogelijk op te
vangen. Om ervoor te zorgen dat de financiële sector haar rol als financier kan blijven
spelen hebben de (Europese) toezichthouders verschillende maatregelen genomen.10 In het statement wordt steun uitgesproken voor deze maatregelen, en wordt benadrukt
dat het van belang is dat de flexibiliteit in de bestaande kaders wordt gebruikt om
de financiële sector haar rol te kunnen laten spelen. Ook Nederland onderschrijft
het belang van deze boodschap.

EU IMFC verklaring voor de jaarlijkse vergadering van het IMF

Document: 6560/20

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

In verband met de wereldwijde uitbraak van COVID-19 is de fysieke voorjaarsvergadering
in Washington, D.C. afgelast. Op donderdag 16 april, ter gelegenheid van de voorjaarsvergadering
van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), vindt er een videoconferentie van het
International Monetary and Financial Committee (IMFC) plaats. Ook het voorzitterschap van de Europese Unie legt een verklaring af.

De EU IMFC-verklaring beschrijft de precaire economische situatie die is ontstaan
door de COVID-19 uitbraak. Het is allereerst van belang dat alle landen daadkrachtig
optreden om de spreiding van het virus te beperken. Er wordt ingegaan op de maatrelen
die door EU-lidstaten, de ECB en de Europese Commissie zijn genomen.

De EU IMFC-verklaring gaat verder in op de respons van het IMF op de COVID-19 uitbraak.
De mondiale verkrapping van financiële condities maakt het voor veel landen, vooral
opkomende economieën, op de korte termijn lastig om aan hun buitenlandse financieringsverlichtingen
te voldoen. Het IMF wordt opgeroepen om het volledige instrumentarium te gebruiken
en de limieten voor noodfinanciering te verhogen. Ook staan EU-lidstaten open voor
een discussie over mogelijke andere IMF-voorstellen, zoals introductie van een nieuw
liquiditeitsinstrument of een eventuele SDR-allocatie. Deze instrumenten kunnen overwogen
worden om lage-inkomenslanden en opkomende economieën, die een significante uitstroom
van kapitaal ervaren, te ondersteunen. Tot slot ondersteunen EU-lidstaten mogelijke
aanvullende maatregelen voor financieringsbehoeften van de armste landen.

De mondiale verkrapping van financiële condities leidt tot een kapitaaluitstroom uit
opkomende economieën die omvangrijker is dan ten tijde van de mondiale financiële
crisis. Nederland benadrukt dat het IMF alle beschikbare instrumenten moet gebruiken
om landen in nood te ondersteunen. Nederland zal de voorstellen voor aanvulling van
het instrumentarium nauwkeurig bestuderen en wegen aan de hand van gerichtheid, tijdigheid
en tijdelijkheid. Verder blijft het verhogen van schuldentransparantie en het vergroten
van capaciteit voor schuldenmanagement in lage-inkomenslanden een prioriteit voor
Nederland, gegeven het verwachte negatieve effect van de COVID-19 uitbraak op de schuldhoudbaarheidsproblematiek.

COVID-19 uitbraak: de implicaties voor het Europees Semester

Document: N.v.t.

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

De implicaties van de COVID-19 uitbraak op (de tijdslijn van) het Europees Semester
zullen worden besproken. Het zal voornamelijk gaan over het aanleveren van de nationale
hervormingsprogramma’s (NHP) voor 15 april en de stabiliteits- en convergentieprogramma’s
(SCP) door lidstaten, waarvoor de deadline 30 april is. De Europese Commissie heeft
aangegeven voorkeur te hebben om de rapporten zoveel mogelijk te actualiseren, maar
biedt hier ook flexibiliteit.

De COVID-19 uitbraak en de economische gevolgen ervan hebben grote budgettaire gevolgen.
Om deze reden is de roep om uitstel van de deadline voor het SCP ontstaan onder lidstaten.
Het kabinet erkent de uitdagingen die de huidige ontwikkelingen met zich meebrengen
om geactualiseerde rapporten aan te leveren en stelt zich daarom flexibel op maar
hecht er waarde aan dat landen wel ook conform de oorspronkelijke timing en inhoudelijke
vereisten hun programma’s in mogen leveren.