Brief regering : Immateriële schade Groningen

Nr. 725 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 februari 2020

Op 21 januari jl. heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel Tijdelijke wet Groningen
(Kamerstuk 35 250) aangenomen (Handelingen II 2019/20, nr. 43, Stemmingen Tijdelijke wet Groningen).
Het met dit wetsvoorstel op te richten Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) wordt
verantwoordelijk voor de afhandeling van alle soorten van schade veroorzaakt door
bodembeweging als gevolg van gaswinning uit het Groningenveld en de gasopslag Norg.
Immateriële schade is één van deze schadesoorten. Vooruitlopend op de oprichting van
het IMG heb ik drie juridische experts1 op het gebied van smartengeld in september 2019 gevraagd te adviseren over de wijze
waarop immateriële schade voor Groningers als gevolg van bodembeweging door gaswinning
door het IMG kan worden vergoed (commissie immateriële schade). Hierbij bied ik het
advies van de commissie immateriële schade aan uw Kamer aan2.

Met uw Kamer heb ik recent het belang besproken van een sterk en onafhankelijk IMG.
Uit de Tijdelijke wet Groningen vloeit voort dat het IMG geheel onafhankelijk haar
eigen werkwijze vaststelt. De relevante jurisprudentie die in de afgelopen tijd is
opgebouwd, de opgedane kennis bij de TCMG en het advies van de commissie immateriële
schade bestaande uit drie onafhankelijke experts, zijn ingrediënten die het IMG hierbij
zal gebruiken. De kwartiermaker IMG heeft aan mij per brief laten weten hoe hij op
hoofdlijnen denkt met aanvragen voor vergoedingen van immateriële schade om te zullen
gaan. Hierbij gaat de kwartiermaker tevens in op de uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden
en de wijze waarop deze zich verhoudt tot het advies van de commissie immateriële
schade. Ik voeg de brief van de kwartiermaker IMG als bijlage bij deze brief3.

Uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden

Op 17 december 2019 heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden uitspraak gedaan in hoger
beroep in een zaak tussen 127 eisers en NAM4. Het betreft een vordering tot vergoeding van vermogensschade wegens gemist woongenot
en van immateriële schade. NAM was in hoger beroep gegaan om duidelijkheid te krijgen
over de gevallen waarin en voorwaarden waaronder aansprakelijkheid bestaat voor vermogensschade
door gemist woongenot en immateriële schade. Het Hof heeft geoordeeld dat gedupeerden
(deels) recht op vergoeding hebben voor deze vormen van schade. Deze uitspraak zal
het IMG als inspiratiebron gebruiken voor het vaststellen van een werkwijze voor immateriële
schadevergoeding.

Advies Commissie immateriële schade en brief kwartiermaker IMG

Ik dank de commissie voor alle inspanningen en ben de commissie zeer erkentelijk voor
het advies. Zowel de commissie immateriële schade als de kwartiermaker IMG constateren
dat de problematiek van immateriële schade complex en veelomvattend is. Er bestaat
spanning tussen het kunnen behandelen van een grote hoeveelheid aanvragen en een zorgvuldige
maatwerkaanpak om de immateriële schade individueel vast te stellen. Dit leidt tot
een advies voor een generiek toepasbare methode waarin vertrouwen in bewoners een
uitgangspunt is, waarmee verder procedureel leed voorkomen kan worden.

De kwartiermaker IMG heeft een aantal uitgangspunten voor implementatie opgesteld,
mede op basis van relevante jurisprudentie (waaronder voornoemde uitspraak), de door
TCMG opgedane kennis en het advies van de adviescommissie. In zijn reactie schetst
de kwartiermaker IMG een methode tot vergoeding van immateriële schade waarbij de
bewoner centraal staat en waarbij ruimte is om te differentiëren in de omvang van
immateriële schadevergoeding. Per aanvraag moet volgens de kwartiermaker IMG rekening
gehouden worden met de volgende omstandigheden om te bepalen in welke mate een bewoner
in zijn persoon is aangetast:

• De omvang van de schade;

• De veiligheid van de bewoner;

• De locatie van de woning;

• Het aantal en/of de aard van de schadeprocedures en de bijbehorende afhandelingsduur,

• maar ook met eventuele andere bijzondere omstandigheden.

De bewoner wordt uitgenodigd zijn verhaal te doen. De eventuele bijzondere omstandigheden
uit dit verhaal worden betrokken bij het vaststellen van de immateriële schade. Het
IMG zal – op een voor de Groningers toegankelijke manier – op een later moment de
volledige werkwijze bekend maken ten behoeve van haar taak tot vergoeding van immateriële
schade. Vanaf de oprichting van het IMG kunnen alle inwoners van Groningen een aanvraag
indienen voor immateriële schadevergoeding. De kwartiermaker IMG is voornemens om
voor de zomer de definitieve werkwijze bekend te maken. Ik heb bij de kwartiermaker
IMG aandacht gevraagd voor de positie van huurders en (agrarische) ondernemers.

Het kabinet is zich er van bewust dat een immateriële schadevergoeding het leed in
Groningen niet kan wegnemen. Een financiële vergoeding zal echter wel kunnen leiden
tot erkenning en daarmee verzachting van het leed. Bewoners zijn daarnaast ook gebaat
bij duidelijkheid over de versterking en een soepele en snelle schadeafwikkeling.
Daar zet het kabinet zich maximaal voor in.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes