Brief regering : Digitalisering strafrechtketen

Nr. 548 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID EN MINISTER VOOR RECHTSBESCHERMING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 november 2019

Tijdens de behandeling van het Jaarverslag en de Slotwet van het Ministerie van JenV
2018 op 27 juni 2019 (Kamerstuk 35 200 VI, nr. 17) heeft de Minister van JenV toegezegd u vóór de behandeling van de begroting 2020
schriftelijk te informeren over de digitalisering van de strafrechtketen. In deze
brief gaan wij in op de achtergrond en doelen van het digitaliseringstraject, de belangrijkste
projecten die in dit kader worden uitgevoerd, de wijze waarop invulling wordt gegeven
aan een toekomstbeeld van de keteninformatievoorziening en de wijze waarop op de kwaliteit
en de voortgang van het traject wordt gestuurd.

Achtergrond en doelstellingen digitalisering

In onze brief van 26 juni 2019 over de voortgang bij het uitvoeren van de ambities
van de strafrechtketen hebben wij u geïnformeerd over de voortgang van de digitalisering.1 De digitalisering wordt uitgevoerd mede met behulp van middelen die op grond van
het Regeerakkoord beschikbaar zijn voor de digitalisering van werkprocessen. Voor
2019 is circa € 50 miljoen beschikbaar en in de jaren 2021 en 2022 € 45 miljoen per
jaar.

De uitvoering van het digitaliseringstraject vindt plaats onder verantwoordelijkheid
van het Bestuurlijk Ketenberaad (BKB). Het BKB heeft 3 thema’s met bijbehorende resultaten
(doelen) vastgesteld voor het jaar 2021:

Papier uit de keten

Processen-verbaal gaan digitaal de keten in («digital born») en strafrechtelijke beslissingen
worden digitaal opgesteld en verwerkt ten behoeve van de executie.

Multimedia

Alle beeld- en audiomateriaal, relevant voor het procesdossier (bewijsmateriaal),
is beschikbaar voor alle partijen, waar dan ook, in de strafrechtketen.

Dienstverlening

De burger kan kiezen in het «soort» contact (face-to-face, telefonisch, papier, mail,
internet via ketenbreed slachtofferportaal), kan gelijk zaken regelen (aangifte zo
snel en makkelijk mogelijk maken), heeft op ieder moment inzicht in voortgang van
zaak, kan tijdig en in begrijpelijke taal met de «keten» communiceren, bepaalt zelf
waarover hij wil worden geïnformeerd en waarover niet en wordt gefaciliteerd bij de
uitoefening van zijn rechten in een strafzaak.

Projecten

Zoals wij in onze hiervoor genoemde brief van 26 juni jongstleden hebben toegelicht
zijn diverse projecten in uitvoering en zijn enkele projecten al afgerond. In het
kader van het thema dienstverlening is begin 2019 het vernieuwde Digitaal Loket Verkeer (DLV) «live» gegaan en wordt
gewerkt aan een Ketenbreed Informatieportaal voor slachtoffers. Ook voor andere doelgroepen,
zoals de advocatuur, worden portalen gerealiseerd dan wel verbeterd.

In het kader van het thema papier uit de keten was één van de belangrijkste projecten in de afgelopen tijd het project Alle Zaken
Digitaal (AZD). Het doel van AZD was om de stukkenstroom bij de behandeling van meervoudige
kamerzaken en zaken waarin verdachten voorlopig zijn gehecht te digitaliseren vanaf
het moment van het ontvangen van de zaken bij het OM en verwerken tot en met het aanbrengen
op de zitting. Het project is conform planning en verwachting succesvol afgerond.
Inmiddels is 96% van de strafzaken tussen OM en rechtspraak gedigitaliseerd. Naarmate
de implementatie van AZD vordert zal dit percentage verder omhoog gaan.

Een ander belangrijk project in het kader van papier uit de keten is het Digitaal
Proces Dossier (DPD). Het doel van dit project is om aan de voorkant van de keten
tussen politie en OM digitale uitwisseling van gegevens en documenten mogelijk te
maken. Het gaat hierbij in eerste instantie om zaken op het gebied van veelvoorkomende
criminaliteit (circa 80% van alle zaken). Na invoering van DPD hoeven documenten niet
meer te worden geprint, gekopieerd of te worden gescand. In enkele proeftuinen is
al ervaring opgedaan met de digitale uitwisseling van documenten. In 2019 of begin
2020 zal meer duidelijkheid komen over het moment waarop kan worden gestart met de
implementatie van DPD in de eerste 4 eenheden van de politie.

Het aanleveren van multimedia door burgers aan de politie, en het verwerken door de
partijen in de strafrechtketen hiervan, is momenteel tijdrovend en niet eenduidig
georganiseerd en geborgd. Het is ook een grote uitdaging om hiervoor een duurzame
oplossing te realiseren. In het kader van het thema multimedia wordt daarom onderzocht op welke wijze een multimediavoorziening kan worden gerealiseerd
die het mogelijk maakt om de door burgers, bedrijven en externe partijen aangeleverde
bestanden te ontvangen en vervolgens te gebruiken in het ketenproces. Hierbij wordt
in de eerste plaats gedacht aan de realisatie van een portaal dat uiteraard moet voldoen
aan hoge eisen op het gebied van functionaliteit, beveiliging en privacy. Zoals het
lid Van Dam (CDA) al tijdens de behandeling van het jaarverslag constateerde is de
wijze van opslag van de bestanden hierbij een belangrijk aandachtspunt. Hoewel er
nog geen beslissing is genomen wordt hierbij ook overwogen om gebruik te maken van
een externe «cloudoplossing», waarbij bestanden worden opgeslagen in datacentra die
onder beheer staan van externe partijen. Dit kan uiteraard alleen als deze oplossing
de benodigde waarborgen biedt op het gebied van beveiliging, privacy en wet- en regelgeving.
Wij verwachten dat hierover volgend jaar meer duidelijkheid is en zullen u dan nader
informeren.

Toekomstbeeld

De digitaliseringsprojecten zijn er op gericht om de hiervoor genoemde doelen te realiseren.
Naast de in deze brief toegelichte projecten worden en zullen nog meer digitaliseringsprojecten
de komende jaren worden uitgevoerd. Het is van belang dat al deze projecten passen
binnen een samenhangend stelsel van voorzieningen op het gebied van de informatievoorziening
en ICT. De verschillende te realiseren voorzieningen moeten immers binnen een keten
goed op elkaar aansluiten. Daarom wordt gewerkt aan een ketenarchitectuur, ofwel een
stelsel van afspraken om de samenwerking tussen ketenpartijen te stroomlijnen. Onder
verantwoordelijkheid van het Bestuurlijk Ketenberaad werkt een Architectuurraad, waaraan
architecten namens alle betrokken ketenorganisaties deelnemen, aan de uitwerking van
deze afspraken.

De komende tijd werkt de Architectuurraad verder aan het stelsel van afspraken, waaronder
een ketendoelarchitectuur, waarin preciezer is vastgelegd hoe de keteninformatievoorziening
in 2024 is georganiseerd. Wij zullen u in de eerstvolgende brief over de ontwikkelingen
in de strafrechtketen – medio 2020 – nader informeren over de inhoud van deze ketendoelarchitectuur.

Monitoring en externe review

Uiteraard is het noodzakelijk om binnen het digitaliseringstraject goed te sturen
op de kwaliteit en voortgang van de projecten. Dit gebeurt onder meer door de hiervoor
genoemde Architectuurraad die de (potentiële) projecten toetst op aspecten als duurzaamheid
en bestaande ketenafspraken. In het kader van een ketenportfolioproces worden de (potentiële)
projecten op overige kwaliteitsaspecten (of het project bijvoorbeeld voldoende bijdrage
levert aan de ketendoelstellingen) getoetst en worden de planning, voortgang en uitgaven
bewaakt. Voor deze laatste aspecten wordt gewerkt met maandelijkse voortgangsrapportages.
Verder zullen ten behoeve van de grotere projecten BIT-toetsen worden uitgevoerd.
Ook wordt elk jaar een Gateway-review uitgevoerd. De Gateway geeft weer hoe het digitaliseringstraject
ervoor staat en doet aanbevelingen om de kans op succes te vergroten. Een door het
Bestuurlijk Ketenberaad ingesteld Opdrachtgeversberaad (OGB), bestaande uit bestuurders
van de betrokken ketenorganisaties, stuurt het digitaliseringstraject aan op basis
van genoemde rapportages, adviezen en reviews.

Tot slot

Zoals uit deze brief blijkt is het digitaliseringstraject van de strafrechtketen volop
in uitvoering. Er wordt hierbij gestuurd op het realiseren van de vastgestelde doelstellingen
op korte termijn (jaar 2021), maar ook op het realiseren van een meer duurzame keteninformatievoorziening
op middellange termijn (2024). Door middel van verschillende instrumenten, zoals rapportages
en externe reviews, wordt de voortgang en mate van doelbereiking gemonitord. Deze
instrumenten zijn hard nodig om een taai en complex proces met een groot aantal betrokken
organisaties zo goed mogelijk uit te voeren.

Daarnaast worden – in plaats van één groot ICT-project – vooral overzichtelijke en
in tijd en geld beperkte projecten uitgevoerd. Dit biedt meer mogelijkheden om tussentijds
bij te sturen door bijvoorbeeld projecten die slecht lopen voortijdig te beëindigen.

De inspanningen zijn erop gericht om de hiervoor toegelichte resultaten (doelen) te
halen. Door middel van de jaarlijkse voortgangsbrief over de uitvoering van de ambities
van de strafrechtketen houden wij u de hoogte van de ontwikkelingen.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

De Minister voor Rechtsbescherming,
S. Dekker