Brief regering : Geannoteerde agenda Landbouw- en Visserijraad 18 november 2019

Nr. 1204 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 november 2019

Met deze brief informeer ik uw Kamer over de agenda van de Landbouw- en Visserijraad
die op 18 november aanstaande plaatsvindt te Brussel. Tot op heden is er geen definitieve
agenda beschikbaar. Conform toezegging in het AO «Behandelvoorbehoud EU-voorstellen
over het nieuwe GLB» van 4 september 2018 (Kamerstuk 34 965, nr. 4), informeer ik uw Kamer tevens over de zaken die aan bod zijn geweest in de Raadswerkgroepen
over dit thema. Tot slot ga ik in op het commissieverzoek over vangstmogelijkheden
2020.

GEAGENDEERDE ONDERWERPEN OP DE RAAD

Toekomst GLB

Gedachtewisseling

Het Finse voorzitterschap agendeert een gedachtewisseling over de drie GLB-herzieningsverordeningen
met een focus op de klimaat- en leefomgevingsaspecten. De groene architectuur vormt
de ruggengraat van de klimaat- en leefomgevingsdoelen in het nieuwe GLB. De groene
architectuur biedt kansen aan boeren om te worden beloond voor hun inzet om via doelgerichte
betalingen een bijdrage te leveren aan de opgaven voor klimaat, leefomgeving en biodiversiteit.

De klimaat- en leefomgevingsambities in het nieuwe GLB hangen voor veel lidstaten
af van de hoogte van het GLB-budget. Ik verwacht daarom dat veel lidstaten de noodzaak
voor een adequaat GLB-budget wederom zullen benadrukken. Zolang er nog geen akkoord
is op het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) zal de Raad voornamelijk een herhaling
van zetten zijn.

Om voortgang te blijven maken, heeft het Finse voorzitterschap een nieuw voorstel
ter tafel gebracht waarin wordt gepleit voor een gezamenlijk percentage voor klimaat-
en leefomgeving voor beide pijlers in het nieuwe GLB. Dit is ambitieuzer dan het oorspronkelijke
voorstel van de Europese Commissie dat alleen een percentage vaststelt voor de Pijler II
uitgaven. Een gezamenlijk percentage is in lijn met de Nederlandse wens om ook in
Pijler I hoge klimaat- en milieuambities na te streven. Ik wil namelijk dat het nieuwe
GLB ondersteunend is aan het bereiken van de Europese doelstellingen waaraan Nederland
zich heeft gecommitteerd: het doel van klimaatneutraliteit in de EU in 2050, en het
ophogen van het CO2-reductiedoel naar 55% in 2030. Het Finse voorzitterschap heeft nog geen uitspraken
gedaan over de hoogte van dit percentage. De Nederlandse wens is om snel een ambitieus
percentage vast te stellen. In dit kader zal ik ook pleiten voor een Europese verplichting
voor lidstaten om eco-regelingen in het Nationaal Strategisch Plan op te nemen en
het oormerken van een minimum percentage van het te besteden budget voor eco-regelingen.
Het is mijn streven om de eco-regelingen laagdrempelig en breed toegankelijk vorm
te geven in het Nationaal Strategisch Plan, zodat boeren die vrijwillig een bijdrage
willen leveren ook deel kunnen nemen.

Verordeningen over overgangsbepalingen Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB)

Gedachtewisseling

Op 31 oktober 2019 heeft de Europese Commissie haar voorstellen voor twee transitieverordeningen
voor het GLB gepresenteerd. Het betreft in hoge mate technische voorstellen. De Europese
Commissie zal tijdens de Raad een eerste toelichting op haar voorstellen geven. De
transitieverordeningen zijn noodzakelijk, omdat er nog geen akkoord is bereikt over
het nieuwe GLB. Om de betalingen vanuit het GLB ook in 2021, het eerste jaar van de
nieuwe MFK-periode 2021–2027, te continueren wordt een aantal noodzakelijke voorstellen
gedaan. Daarbij moet worden uitgegaan van de beschikbare budgetten, die in het kader
van het Meerjarig Financieel Kader (MFK) voor de periode 2021–2027 beschikbaar worden
gesteld. De verordeningen gelden voor één jaar, 2021.

Het eerste voorstel maakt helder hoe in 2021 middelen beschikbaar zullen zijn voor
het GLB. In het bijzonder wordt het ook voor 2021 mogelijk gemaakt om budget van pijler 1
over te hevelen naar pijler 2. Verder wordt geregeld dat zonder problemen budget tussen
de beide pijlers kan worden overgeheveld, ook in het laatste jaar van het huidige
GLB, 2020. Het besluit hiertoe was al eerder dit jaar genomen, maar voor een goede
uitvoering moest nog een oplossing gezocht worden. Er is dus geen sprake van beleidsaanpassingen.
Het gaat feitelijk om oude regels, maar wel nieuw geld.

Het tweede voorstel voorziet in overgangsbepalingen voor de diverse steuninstrumenten
van het GLB waaronder het plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3) en de sectorale
steunregelingen onder de GMO-verordening. In de voorstellen is een doorloop en verlenging
van POP3 (2014 -2020) als optionele keuze opgenomen. Lidstaten kunnen ook besluiten
om hun programma in 2021 niet te verlengen. De daarmee voor het jaar 2021 vrijkomende
middelen kunnen in de eerste jaren van de nieuwe programmaperiode worden ingezet.

Ten aanzien van de Gemeenschappelijke Markt verordening (GMO) wordt voorgesteld om
de landbouwcrisisreserve van 400 miljoen euro (waaruit de EU-crisismaatregelen kunnen
worden gefinancierd) te handhaven. Voorts worden voorstellen gedaan voor aanpassing
van de budgetten voor de sectorale steunregelingen aan de nieuwe MFK-periode. Voor
operationele programma’s in de groente- en fruitsector geldt verder dat producentenorganisaties
een verzoek moeten indienen om het programma aan te passen aan of te vervangen onder
de nieuwe regels in het kader van de Nationale Strategische Plannen. Voor de nationale
bijenteeltprogramma’s is voorzien dat deze door mogen lopen tot 31 juli 2022.

Ik ben blij met het voorstel van de Europese Commissie waarmee een lacune in de betalingen
wordt voorkomen. Ik kan de voorstellen steunen.

Over hoe Nederland in de transitieperiode omgaat met het plattelandsontwikkelingsprogramma,
zal ik eerst nader overleg voeren met de provincies en vervolgens met uw Kamer spreken
over de te maken keuzes.

INFORMATIE TOEKOMST GLB

Stand van zaken Raadswerkgroepen

Raadswerkgroep Horizontale Vraagstukken

De Raadswerkgroep Horizontale Vraagstukken is op 9, 10 en 31 oktober jl. bijeengekomen.
Op 9 en 10 oktober stonden de artikelen betreffende directe betalingen, de financiële
provisies, de GLB Strategische Plannen en administratieve zaken geagendeerd. De tekstvoorstellen
van de artikelen waren voornamelijk redactioneel of verduidelijkingen waardoor deze
positief werden ontvangen door de lidstaten. Nederland heeft benadrukt dat de discussie
over directe betalingen nog niet is geconcludeerd. Zo vindt Nederland het belangrijk
dat betalingen voor eco-regelingen worden uitgezonderd van de plafonnering en dat
gekoppelde steun beperkt moet worden. Voor wat betreft de Strategische Plannen heeft
Nederland toegelicht dat zij meer duidelijkheid en helderheid wil over hoe de Nationale
Strategische Plannen worden goedgekeurd door de Europese Commissie. Ook andere lidstaten
hebben dit moment aangegrepen om hun inzet en standpunten te herhalen. Daarnaast is
er gesproken over het nieuwe uitvoeringsmodel aan de hand van presentaties door de
Europese Commissie. Met name lidstaten die regionaal georganiseerd zijn, voorzien
problemen met het nieuwe uitvoeringsmodel. Op 31 oktober jl. is er gesproken over
tekstvoorstellen die raken aan de conditionaliteit, de controles en sancties van de
conditionaliteit en het geïntegreerde beheers- en controlesysteem. Deze discussies
waren van zeer technische aard. Daarnaast vond er wederom een discussie plaats over
het nieuwe prestatiemodel, waar enerzijds benadrukt wordt het model eenvoudig en toegankelijk
moet zijn en anderzijds het af te rekenen is op prestaties en fraude. De transitieregels
zullen in november besproken worden.

Raadswerkgroep Agrifin

De Raadswerkgroep Agrifin heeft op 2 oktober jl. plaatsgevonden. Het was een korte
bijeenkomst waar werd gesproken over administratieve nacontroles, betekenende maatregelen
die buiten het NSP vallen, en tekstvoorstellen voor een aantal artikelen uit de Horizontale
Verordening. Nederland heeft haar standpunt over de benodigde vereenvoudiging betreffende
de administratieve nacontroles wederom herhaald. Daarnaast heeft de Europese Commissie
een presentatie gegeven over het nieuwe uitvoeringsmodel, specifiek over hoe de Europese
Commissie de rekeningen zal goedkeuren. Het Finse voorzitterschap heeft inmiddels
een nieuwe compromistekst voor de Horizontale Verordening gepubliceerd die in november
verder besproken zal worden in deze Raadswerkgroep.

Raadswerkgroep Landbouwproducten

De Raadswerkgroep Landbouwproducten is op 25 oktober voor het eerst sinds 12 december
2018 weer bijeengekomen. Op de agenda stond een aantal specifieke wijn-bepalingen.
Zo is er gesproken over de verplichte etikettering van voedingswaarde en ingrediëntenlijst
en de controle op naleving van wijnetiketteringsvoorschriften en sancties. Nederland
heeft tijdens deze Raadswerkgroep een diversenpunt ingebracht waar zij gevraagd heeft
om de aanpassing van de erkenningseisen voor producentenorganisaties groente en fruit
om de ruimte die er nu al is voor contacten tussen telers en afnemers te verduidelijken.
Door andere lidstaten is er aangedrongen op een bredere discussie over de Gemeenschappelijke
Marktordening. Er zijn nog geen nieuwe Raadswerkgroepen Landbouwproducten gepland.

Vangstmogelijkheden 2020

Uw Kamer heeft naar aanleiding van het verslag van de Landbouw- en Visserijraad van
18 juni jl. gevraagd wanneer zij geïnformeerd wordt over de inzet van Nederland met
betrekking tot de vangstmogelijkheden voor 2020. Ook verzoekt de Kamer mij bij het
verstrekken van deze informatie in te gaan op de veranderingen als gevolg van de volledige
invoering van de aanlandplicht. Uw Kamer wordt hierover geïnformeerd voor het Algemeen
Overleg Landbouw- en Visserijraad, gepland op 11 december a.s., middels de geannoteerde
agenda.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten