Brief regering : Regio Deal Parkstad Limburg

Nr. 64 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 juli 2019

In navolging op mijn brief «Selectie Regio Deals» (Kamerstuk 29 697, nr. 56) van 16 november 2018 bied ik uw Kamer mede namens de Minister en Staatssecretaris
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Minister van Justitie en Veiligheid,
de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Minister voor Basis- en Voortgezet
Onderwijs en Media en de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat de Regio
Deal Parkstad Limburg aan1, waarover ik met de Regio overeenstemming heb bereikt. Met behulp van deze Regio
Deal geven Rijk en Regio samen de komende jaren een impuls aan het wegwerken van de
huidige achterstandspositie van de regio Parkstad Limburg en het toewerken naar het
Limburgs gemiddelde. Daarmee wordt een forse stap gezet op weg naar een duurzame,
vitale en levenskrachtige regio Parkstad Limburg. Om deze ambitie te kunnen realiseren
streven Rijk en Regio er naar om de kansen die zich als gevolg van de ligging in de
grensregio voordoen aan te pakken en gelijktijdig de uitvoeringskracht in de intergemeentelijke
samenwerking te versterken, om zodoende te komen tot een regio die de regionale opgaven
op eigen kracht kan aanpakken.

De regio Parkstad Limburg heeft te maken met een complexe, meervoudige opgave in de
vorm van achterstanden in de sociaal-fysieke leefomgeving en de ruimtelijk-economische
structuur. De gevolgen van de mijnsluitingen in de jaren ’60 en ’70 doen zich nog
steeds gelden. Sociale en maatschappelijke structuren werden door het verdwijnen van
de kolenindustrie de afgelopen decennia zwaar beproefd. Sinds de tweede helft van
de jaren ’90 wordt de regio bovendien geconfronteerd met een sterke bevolkingsdaling.
Dit zorgt voor nieuwe regionale uitdagingen en transformatieopgaven op het terrein
van wonen, onderwijs, voorzieningen en retail, economie, werk en veiligheid. Groei-
en marktmechanismen die elders werken zijn in dit gebied niet altijd van toepassing.

De afgelopen jaren is er al veel geïnvesteerd. De gemeenten in de regio Parkstad Limburg
werken al geruime tijd samen om de regionale uitdagingen en transformatieopgaven aan
te pakken. Tegelijkertijd is er nog steeds een forse achterstand en scoort de regio
bovengemiddeld slecht op indicatoren als leegstand, leefbaarheid, gebruik van sociale
voorzieningen, afstand tot de arbeidsmarkt, veiligheid, gezondheid, teruglopend voorzieningenniveau,
schuldenproblematiek en opgroeien in armoede.

De aanpak van deze meervoudige opgave krijgt in de Regio Deal Parkstad Limburg vorm
langs twee sporen, te weten (1) het verbeteren van de sociaal-fysieke leefbaarheid
en (2) het versterken van de ruimtelijke en sociaaleconomische structuur. Een wijkgerichte,
integrale aanpak waar bewoners deel van uitmaken staat hierbij voorop. Binnen de twee
sporen zijn op zes samenhangende thema’s extra inspanningen nodig, die met voorrang
in de meest kwetsbare delen van Parkstad Limburg worden ingezet. De maatregelen die
op grond van de thema’s zijn voorzien dragen alle bij aan de leefbaarheid en verbetering
van de brede welvaart in het hele gebied: sociaaleconomische structuurversterking,
verduurzamen en verbeteren van het woningaanbod en de leefbaarheid, meer veiligheid,
een kwalitatief hoog voorzieningenniveau en nieuw ondernemerschap, grensoverschrijdende
samenwerking en het versterken van de regionale centrumfunctie van Heerlen.

Bij deze impuls en versterking gaat het om extra financiële middelen, maar ook om
met elkaar experimenten, pilots en proeftuinen in de uitvoeringspraktijk te starten,
(vernieuwende) vormen van bewonersbetrokkenheid te beproeven, en goede praktijken
op te schalen met specifieke aandacht voor het realiseren van ruimtelijke kwaliteit.

De ernst van de problematiek vraagt tegelijkertijd dat de Regio werkt aan het versterken
van de bestuurskracht in een herijkte gemeentelijke samenwerking die in 2020 operationeel
moet zijn.

De Regio Deal is een partnerschap tussen Rijk en Regio. In de Regio Deal maken Rijk
en Regio afspraken, waarbij het primair gaat om het samen oplossen van deze regionale
opgave. Zij dragen hier beiden financieel aan bij. Het Rijk reserveert € 40 miljoen
vanuit de Regio Envelop. De Regio spant zich daarbij in om eveneens een bijdrage van
€ 40 miljoen te leveren. Rijk en Regio beogen met deze Regio Deal Parkstad Limburg
gezamenlijk een totale investering van € 80 miljoen te realiseren. Een overleg tussen
Rijk en Regio zal de komende jaren de voortgang en uitvoering van de Regio Deal volgen.

Gezamenlijk streven wij ernaar om op duurzame wijze invulling te geven aan dit partnerschap.
Het afsluiten van de Deal is niet het einde maar slechts het begin van deze samenwerking.
Ik heb er vertrouwen in dat met behulp van deze Regio Deal de opgave van de regio
Parkstad Limburg wordt aangepakt en de brede welvaart in de regio wordt versterkt.
Ik kijk uit naar de verdere samenwerking met de Regio en de start en resultaten van
de projecten. Ik informeer uw Kamer periodiek over de voortgang van alle Regio Deals.
Ik ben voornemens uw Kamer de eerste voortgangsrapportage dit najaar toe te sturen.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten