Brief regering : Reactie op motie van de leden Van Wijngaarden en Groothuizen over opvragen van de verklaring omtrent het gedrag (Kamerstuk 35080-19)

Nr. 22
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR RECHTSBESCHERMING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 mei 2019

Op 16 mei heeft uw Kamer tijdens de behandeling van de Wet herwaardering strafbaarstelling
actuele delictsvormen gesproken over de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) (Handelingen
II 2018/19, nr. 83). De leden Van Wijngaarden (VVD) en Groothuizen (D66) dienden een
motie in waarin wordt verzocht de VOG ook aan te kunnen vragen zonder belanghebbende
partij (Kamerstuk 35 080, nr. 19).

Ik ontraad deze motie. De VOG mag volgens de huidige wet- en regelgeving alleen in
behandeling worden genomen door screeningsautoriteit Justis wanneer er een risico
voor de samenleving bestaat, hetgeen momenteel bij vrijwel alle VOG-aanvragen verondersteld
wordt. Het aanvragen van de VOG is een zorgvuldig proces waarbij aanvrager, belanghebbende
en screeningsautoriteit Justis allemaal een eigen positie vervullen. Het weghalen
van de belanghebbende uit de VOG-procedure zou deze balans verstoren.

Het is aan de belanghebbende partij (de werkgever, het stagebedrijf of vrijwilligersorganisatie)
of er een VOG moet worden aangevraagd en voor welke functie. Een vermelding van de
precieze werkzaamheden is daarbij zeer relevant. Aan de hand van deze informatie bepaalt
Justis of eventuele geregistreerde Justitiële Documentatie (JD) een belemmering vormt,
voor het goed kunnen uitoefenen van de taak of functie waarvoor de VOG wordt aangevraagd.

De belanghebbende bereidt de VOG-aanvraag voor, door aan te geven op welke risicogebieden
moet worden gescreend. Vanwege privacy- en re-integratiedoeleinden mag alleen de betrokkene
(werknemer, stagiaire, vrijwilliger) de daadwerkelijke VOG-aanvraag indienen bij Justis.
De aanvrager ontvangt vervolgens de VOG of een VOG-weigering. Omdat dit oordeel van
Justis als privéinformatie wordt beschouwd, bepaalt de VOG-aanvrager zelf wat hij
met het bericht van Justis doet; voorleggen aan de belanghebbende of juist niet.

De VOG-screening is altijd maatwerk. Bij het schrappen van de belanghebbende partij
uit het VOG-proces bestaat het risico dat de beschreven balans wordt verstoord. Daarnaast
zou een VOG, bij het ontbreken van een belanghebbende, voor velerlei doeleinden kunnen
worden aangevraagd; ook als er geen risico voor de samenleving bestaat. Ik ben daarom
geen voorstander van een VOG die zonder betrokkenheid van de belanghebbende kan worden
aangevraagd.

Ik heb wel begrip voor de overweging uit het debat dat personen willen weten of zij
een VOG kunnen krijgen. Voor jongeren is hiervoor al een app ontwikkeld. Ook is het
voor iedereen mogelijk inzage te vragen in de eigen Justitiële Documentatie.

Ik kan uw Kamer toezeggen nader te onderzoeken welke aanvullende maatregelen ik kan
nemen om personen te faciliteren bij hun vraag of ze naar verwachting een VOG voor
een specifiek profiel kunnen krijgen. Ik kan u over de uitkomsten volgend jaar berichten.

Overigens is screeningautoriteit Justis voortdurend bezig met het optimaliseren van
het huidige werkproces. Op dit moment ontwikkelt Justis applicaties zodat de administratieve
lasten voor de VOG-aanvragers en belanghebbende partijen minder worden.

De Minister voor Rechtsbescherming,
S. Dekker