Brief regering : Toekomstvisie gewasbescherming 2030, naar weerbare planten en teeltsystemen en Pakket van maatregelen emissiereductie gewasbescherming open teelten

Nr. 449 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 april 2019

Hierbij stuur ik uw Kamer, mede namens de Minister en Staatssecretaris van Infrastructuur
en Waterstaat (IenW), hierbij de «Toekomstvisie gewasbescherming 2030, naar weerbare
planten en teeltsystemen» en het «Pakket van maatregelen emissiereductie gewasbescherming
open teelten»1 . Beide zijn met de verschillende partijen2 besproken en vastgesteld op 26 maart jl. in een bestuurlijk overleg.

Toekomstvisie gewasbescherming 2030

Ik waardeer bijzonder de constructieve samenwerking met de betrokken partijen. Met
de Toekomstvisie geef ik tevens invulling aan mijn toezegging in het Algemeen Overleg
Gewasbeschermingsmiddelen van 7 maart 2018 om u eind 2018 een toekomstvisie duurzame
gewasbescherming 2030 te doen toekomen.

De visie op gewasbescherming bouwt voort op de passage over gewasbescherming in mijn
visie «Landbouw, natuur en voedsel; waardevol en verbonden» en verbindt deze met de
eerder verschenen visies en ambities van sectororganisaties. Gewasbeschermingsmiddelen
zijn van belang voor een goede oogst, maar de afhankelijkheid van deze middelen, en
daarmee de kwetsbaarheid van het huidige systeem, maakt dat een omslag nodig is. De
visie beoogt daarom een trendbreuk te initiëren in het denken en handelen over gewasbescherming
door het centraal stellen van weerbare planten en teeltsystemen en een sterkere verbinding
tussen land- en tuinbouw en natuur. En aanvullend via nieuwe technologieën emissies
verder terug te dringen. Deze paradigmawisseling beoogt een duurzame productie met
weerbare planten en teeltsystemen, waardoor ziekten en plagen veel minder kansen krijgen
en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zo veel mogelijk kan worden voorkomen.
Daar waar gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt, is dit conform de principes van
geïntegreerde gewasbescherming, nagenoeg zonder emissies naar het milieu en nagenoeg
zonder residuen. Dat is een hoge ambitie omdat de benodigde systemen, de kennis en
de technologie nog niet of slechts beperkt bestaan en dus moeten worden ontwikkeld.
De visie biedt de rijksoverheid en belanghebbenden een kompas voor die nieuwe ontwikkelingen.

Deze visie is aanvullend op de voornemens en acties uit de beleidsnota Gezonde Groei,
Duurzame Oogst. Die nota geldt tot 2023 en richt zich sterk op het duurzame en zorgvuldige
gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, zoals onder meer het beperken van emissies
naar milieu, veilig toepassen door werknemers, onderzoek naar de blootstelling van
omwonenden, het stimuleren van toelating en gebruik van laagrisicomiddelen en behoud
van een effectief middelen- en maatregelenpakket door blijvende aandacht, ook in EU-verband,
voor kleine toepassingen. Die acties lopen door en worden nu tussentijds geëvalueerd
door het Planbureau voor de Leefomgeving.

Maar ik vind het belangrijk – en met mij ook anderen – om nu al versterkt in te zetten
op weerbare planten en teeltsystemen en een sterkere verbinding met de natuur en daarmee
die aspecten van geïntegreerde gewasbescherming3 en alternatieven voor het steeds smaller wordende middelenpakket. Met het oog op
de toekomst moeten onze plantenrassen door middel van veredeling resistenties voor
ziekten en plagen bevatten. Daarnaast vormen ook precisieland- en tuinbouw een belangrijke
ondersteuning van de geïntegreerde aanpak. De gezamenlijke ambitie is dat Nederland
toonaangevend in de wereld wordt op het gebied van duurzame gewasbescherming en dat
dit een business model is waarmee de Nederlandse telers en partijen in de keten zich
op de internationale markt onderscheiden.

De volgende stap is dat, onder regie van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
de rijksoverheid en de stakeholders een gezamenlijk uitvoeringsprogramma opstellen
waarin het handelingsperspectief voor de korte, middellange en lange termijn wordt
beschreven en de betrokken organisaties aangeven wat hun bijdrage zal zijn om de visie
dichterbij te brengen. De uitkomsten van de tussenevaluatie van de Nota Gezonde Groei,
Duurzame Oogst, waar het Planbureau voor de Leefomgeving nu aan werkt, worden hierin
verwerkt. Onderdeel van het programma is ook een systematiek van monitoring en evaluatie
voor het bewaken van de voortgang van de verschillende acties en de daarmee beoogde
effecten.

Ik streef ernaar om het uitvoeringsprogramma na het zomerreces van 2019 gereed te
hebben en naar uw Kamer te sturen. In het uitvoeringsprogramma zal ik ook invulling
geven aan de gewijzigde motie-Von Martels (Kamerstuk 27 858, nr. 432) en de motie-Grashoff c.s. (Kamerstuk 27 858, nr. 384). Daarover zal ik uw Kamer te zijner tijd verder informeren.

Pakket van maatregelen emissiereductie gewasbescherming open teelten

De Staatssecretaris van IenW heeft uw Kamer recent, mede namens mij, geïnformeerd
over de wijze waarop met de verplichting tot een drukregistratievoorziening zal worden
omgegaan (Kamerstuk 27 858, nr. 438). Deze brief geeft aan dat met doelgroepen een intensief proces is doorlopen waarin
niet alleen drift, maar ook andere emissieroutes als afspoeling van erven en uit-
en afspoeling van percelen zijn besproken. Deze waardevolle dialoog heeft geleid tot
het gedeelde besef dat naast driftreductie meer nodig is om emissies naar oppervlaktewater
te voorkomen. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een breed draagvlak voor een pakket
van maatregelen dat beoogt om emissies van gewasbeschermingsmiddelen naar de leefomgeving
vanuit open teelten terug te dringen tot nagenoeg nul op 1 januari 2030. De betrokken
partijen dragen hier ieder vanuit eigen rol en verantwoordelijkheid aan bij. Dit pakket
geeft voor open teelten al deels invulling aan het hierboven genoemde uitvoeringsprogramma.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten