Brief regering : Uitkomsten G20-top Buenos Aires

Nr. 11 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 december 2018

Op 30 november en 1 december jl. vond in Buenos Aires de jaarlijkse G20-top plaats
waaraan Nederland, op uitnodiging van het Argentijnse G20-Voorzitterschap, heeft deelgenomen.
Tijdens de top werd Nederland vertegenwoordigd door de Minister-President en de Minister
van Financiën. Hare Majesteit de Koningin was in haar hoedanigheid van Speciaal Pleitbezorger
van de VN Secretaris-Generaal voor inclusieve financiering voor ontwikkeling aanwezig.
Voorafgaand aan de top was zij gastvrouw van het G20 side event «The Role of Finance for Women’s Economic Empowerment».

De Nederlandse inzet met betrekking tot de G20-agenda en de G20-top ging uw Kamer
eerder toe (Kamerstuk 32 429, nrs. 8 en nr. 10). In deze brief wordt uw Kamer, mede namens de Minister-President, geïnformeerd over
de uitkomsten van de G20-top.

Argentinië heeft voor «Building consensus for fair and sustainable development» gekozen als motto voor zijn voorzitterschap. Dit was dan ook de rode draad tijdens
de bijeenkomst van leiders op 30 november en 1 december, waar in verschillende inhoudelijke
sessies van gedachten is gewisseld over thema’s als de mondiale economie en de toekomst
van werk, handel, duurzame ontwikkeling en klimaat, energie, infrastructuur en voedselzekerheid.
De drie hoofdprioriteiten van het Argentijnse voorzitterschap – toekomst van werk,
financiering van infrastructuur en duurzame voedselzekerheid – vormden de basis voor
de discussies. Evenals het streven van het Argentijnse voorzitterschap om gendermainstreaming over de volle breedte van de G20-agenda te bevorderen om structurele ongelijkheid
tegen te gaan en duurzame ontwikkeling tot stand te brengen. Op verzoek van het voorzitterschap
heeft de Minister-President namens Nederland tijdens twee van de leiderssessies geïntervenieerd.
De Minister-President heeft daarbij tijdens de sessie «Building Consensus» gepleit voor het belang van multilateralisme en een op een regels gebaseerde internationale
orde, ook voor internationale handel. Tijdens de sessie «Embracing the Opportunities» heeft de Minister-President gesproken over de kwaliteit van infrastructuur mede in
het licht van klimaatverandering en de noodzaak tot (internationale) samenwerking.

In de aanloop naar en tijdens de top is gebleken dat de vertegenwoordigers van de
belangrijkste economieën ter wereld, waaronder Nederland, het streven naar eerlijke
en duurzame ontwikkeling delen. De G20 vervult als overlegforum een nuttige rol in
het bespreken van de verschillende perspectieven die de grote mondiale spelers hierbij
hebben. Dit gold bij deze G20-top met name ten aanzien van thema’s als handel, migratie,
klimaat en staal.

Voor Nederland is de handhaving van een wereldwijd en op duidelijke regels gebaseerd
handelssysteem, waarin de WTO een centrale rol speelt en protectionisme wordt tegengegaan,
van groot belang. Ook acht het kabinet het van belang dat de G20 in gesprek blijft
over de situatie op de mondiale staalmarkt. Daarnaast is het voor Nederland belangrijk
dat G20-leden hun verantwoordelijkheid nemen met betrekking tot het aanpakken van
de oorzaken van gedwongen migratie en het reguleren van migratiestromen. Datzelfde
geldt voor een blijvend commitment van de G20-leden ten aanzien van het Klimaatakkoord
van Parijs en de gezamenlijke doelen om onze energiehuishouding te verduurzamen. In
dat licht is het kabinet verheugd dat de top heeft geresulteerd in overeenstemming
over een gezamenlijke verklaring die de volledige breedte van de G20-agenda bestrijkt.
Deze (Engelstalige) verklaring, de G20 Leaders’ Declaration, is bij deze brief gevoegd1.

Terwijl wereldwijde uitdagingen om een gezamenlijke aanpak vragen, staat internationale
samenwerking onder druk. Effectieve multilaterale samenwerking blijft echter essentieel.
Het kabinet verwelkomt daarom dat de leden van de G20 zich in de slotverklaring committeren
aan samenwerking om de op regels gebaseerde internationale orde te versterken. Wij
dragen allemaal verantwoordelijkheid voor het behouden en het verbeteren van het multilateralisme
en de instellingen die we in de loop van de jaren gezamenlijk hebben ontwikkeld. De
G20 moet daarbij het goede voorbeeld geven.

Terwijl Nederland als open handelsland onder andere baat heeft bij stabiliteit in
de wereld en een goed functionerende internationale orde, staat die orde nu onder
druk. Het kabinet vindt het positief dat voor het eerst in een slotverklaring van
de G20 de leiders overeenstemming bereikten over de nodige hervormingen van de WTO.
In het huidige tijdsgewricht waarin de onderhandelingen in de WTO stagneren en de
WTO zelf onder druk staat, acht het kabinet het van groot belang dat deze boodschap
ook door de G20 wordt uitgedragen.

De G20 heeft nogmaals steun uitgesproken voor het klimaatakkoord van Parijs, waar
de VS zich uit hebben teruggetrokken. De timing van die herhaalde steunbetuiging was
van belang gelet op de start van COP-24 in Katowice, die in het teken stond van het
verwezenlijken van de doelen die in Parijs zijn afgesproken. In de slotverklaring
is de positie van de VS, die zich hebben teruggetrokken uit het Klimaatakkoord van
Parijs, nogmaals duidelijk gemarkeerd. Wel hebben de VS aangegeven te streven naar
economische groei, waarbij het milieu beschermd zal worden. Het kabinet betreurt deze
terugtrekking, maar stelt met tevredenheid vast dat de overige G20-leden hun verplichtingen
onder het genoemde akkoord onverkort van toepassing achten.

In de slotverklaring geven de G20-leden daarnaast onder andere ook aan de voordelen
van globalisering beter te willen spreiden en herhalen zij hun commitment aan structurele
economische hervormingen en versterking van mondiale waardeketens. Tevens bevestigen
ze een aanpak van overcapaciteit in de wereldwijde staalproductie, waarbij zij zich
ook committeren aan de implementatie van de aanbevelingen, voortvloeiend uit de ministeriële
bijeenkomsten van de Global Forum on Steel Excess Capacity (GFSEC) in Berlijn en Parijs. Ook worden stappen aangekondigd richting het scheppen
van de juiste voorwaarden voor verdere ontwikkeling van de digitale economie en tegelijkertijd
het vertalen van deze ontwikkelingen naar arbeidsmarkt- en onderwijsbeleid.

Verder valt de brede aandacht voor versterking van de positie van vrouwen op. Dit
sluit aan bij de Nederlandse inzet voor gendergelijkheid en empowerment van vrouwen
en meisjes. Investeren in vrouwen is investeren in ontwikkeling en groei. Positief
is ook de blijvende aandacht voor het terugdringen van antibioticaresistentie, waarbij
de One Health benadering centraal staat (zowel veterinaire als humane sector). Een onderwerp dat
onder het Duitse voorzitterschap op de G20-agenda werd geplaatst. Ten aanzien van
migratie is afgesproken dat in 2019 bezien zal worden hoe de dialoog over dit thema
het beste voortgezet kan worden.

De tekst van de slotverklaring is de uitkomst van een op consensus gericht proces
en is dientengevolge een weerslag van verschillende perspectieven en ambitieniveaus
van de G20-leden. Dat het kabinet op onderdelen (waaronder handel, staal en klimaat)
een ambitieuzere tekst had kunnen steunen, doet niet af aan de meerwaarde van betrokkenheid
van Nederland bij de G20 discussies. Het kabinet is daarom verheugd dat ook Japan
– in navolging van het Duitse en het Argentijnse Voorzitterschap – Nederland heeft
uitgenodigd om in 2019 weer over de volle breedte van de G20 deel te nemen.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok