Amendement : Amendement van het lid Rooderkerk c.s. over middelen voor het terugdraaien van de extra bezuinigingen

Nr. 7 AMENDEMENT VAN HET LID ROODERKERK C.S.

Ontvangen 18 juni 2025

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

De departementale begrotingsstaat wordt als volgt gewijzigd:

I

In artikel 01 Primair onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 500 (x € 1.000).

II

In artikel 04 Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 6.000 (x € 1.000).

III

In artikel 06 Hoger beroepsonderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 1.531 (x € 1.000).

IV

In artikel 07 Wetenschappelijk onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 766 (x € 1.000).

V

In artikel 11 Studiefinanciering worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 1.000 (x € 1.000).

VI

In artikel 15 Media worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 695 (x € 1.000).

VII

In artikel 91 Nog onverdeeld worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 69.700 (x € 1.000).

Toelichting

Indieners stellen vast dat er toch besloten is tot extra onderwijsbezuinigingen bij
de Voorjaarsnota, ondanks aangenomen amendementen van constructieve oppositiepartijen
om bezuinigingen op onderwijs niet door te zetten. Indieners zijn van mening dat de
extra bezuinigingen op onderwijs zeer onwenselijk zijn, zeker nu de lees- en rekenvaardigheid
van kinderen onder druk staat en internationale spanningen toenemen. Juist in deze
tijd is het noodzakelijk om te investeren in het onderwijs: voor het talent noodzakelijk
voor een concurrerende kenniseconomie, voor de vakmensen in de bouw, de zorg en de
techniek. Daarom stellen indieners dit amendement voor.

Bij de Voorjaarsnota is besloten, zonder fatsoenlijke onderbouwing, een aantal extra
bezuinigingen door te voeren. Zo hebben de fractievoorzitters van de fracties VVD,
PVV, NSC en BBB besloten tot een bezuiniging op de onderwijskansenregeling. Deze regeling
bestaat om met name vmbo-scholieren meer ondersteuning te bieden op de middelbare
school, zoals extra bijles, kleinere klassen en persoonlijke begeleiding. Uit beantwoording
van de regering blijkt dat deze bezuiniging kan resulteren in grootschalige ontslagrondes,
met wel 1600 fulltime lerarenbanen minder in het voortgezet onderwijs. Het aantal
schoolverlaters neemt hierdoor toe, jongeren vallen uit of blijven op latere leeftijd
werkloos. Ook hebben de fractievoorzitters besloten om € 48 miljoen structureel te
bezuinigen op de aanpak van basisvaardigheden, wat indieners zeer onwenselijk vinden
gezien de dalende taalvaardigheid van Nederlandse scholieren. Bovendien is besloten
om opnieuw structureel te bezuinigen op de bekostiging van het vervolgonderwijs, met
een extra bezuiniging op de bekostiging van het mbo (€ 21 miljoen structureel) en
op het hbo en wo (€ 59 miljoen structureel), en een bezuiniging op het praktijkleren
van € 20 miljoen, waar recentelijk juist € 12 miljoen in geïnvesteerd is. Tot slot
kiest de regering ervoor om lonen en prijzen niet te corrigeren voor de inflatie.
Met dit amendement beogen indieners de volgende totaalsom aan bezuinigingen terug
te draaien:

Bedragen (x € 1.000) in euro’s mln.

2025

2026

2027

2028

2029

2030

Opheffen onderwijskansenregeling

0

0

– 90.000

– 177.000

– 177.000

– 177.000

Basisvaardigheden funderend onderwijs

0

0

– 9.225

– 21.483

– 48.102

– 48.102

Verlagen ho-bekostiging

– 2.297

– 23.800

– 33.469

– 41.376

– 41.834

– 58.863

Verlagen mbo-bekostiging

0

– 8.543

– 11.280

– 14.815

– 14.297

– 21.461

Praktijkleren

0

0

0

0

0

– 20.010

Inzet loon- en prijsbijstelling

– 69.700

– 47.177

– 47.114

– 55.143

– 20.790

– 51.609

Overige ombuigingen

– 8.195

– 23.527

– 36.975

– 24.124

– 28.246

– 30.444

Totaal

– 80.192

– 103.047

– 228.063

– 333.941

– 330.269

– 407.486

De indieners dekken het amendement door de AOW-leeftijd met maximaal drie jaar te
flexibiliseren. Hierdoor kunnen mensen ervoor kiezen om na hun AOW-leeftijd door te
werken en hun AOW-uitkering uit te stellen. Wie later AOW opneemt, ontvangt een hogere
uitkering. Deze maatregel levert naar schatting ongeveer € 200 miljoen op. Daarnaast
verhogen indieners de boetes op kartelvorming om zo verboden prijsverhogende afspraken
beter te bestrijden, dit levert jaarlijks circa € 200 miljoen op en leidt tot lagere
prijzen voor consumenten.

Rooderkerk
Krul
Ceder
Stoffer
Eerdmans