Kennisagenda

De commissie Digitale Zaken (DiZa) hecht veel belang aan het voortdurend versterken van haar kennis- en informatiepositie, bijvoorbeeld door rondetafelgesprekken te houden of werkbezoeken af te leggen. Daarnaast werkt de commissie met een kennisagenda, bestaande uit een aantal onderwerpen waar zij zich gedurende het jaar verder in wil verdiepen. De doelstelling van deze agenda is om te komen tot een stevige gemeenschappelijke kennisbasis.

In de afgelopen Kamerperiode (2021-2023) hebben de volgende onderwerpen op de kennisagenda gestaan:

  • Algoritmegebruik
  • Algoritmes
  • Artificiële Intelligentie
  • Bescherming persoonsgegevens
  • Digitale toets
  • Digitalisering Caribisch Nederland (samen met commissie Koninkrijksrelaties)
  • Digitale weerbaarheid
  • Grensverleggende IT (samen met commissie Defensie)
  • ICT-investeringen binnen de overheid
  • Kwantum computing en gevolgen voor encryptie
  • Monitoren ontwikkeling naar begroting voor Digitale Zaken
  • Monitoren opruimen vervuilde data

Onderwerpen kennisagenda

De commissie heeft in haar procedurevergadering van 13 september 2023 besloten een aantal onderwerpen van de kennisagenda stop te zetten in verband met de verkiezingen. De volgende onderwerpen lopen nog door:

  • Digitalisering Caribisch Nederland
  • Grensverleggende IT
Digitalisering Caribisch Nederland

In de strategische procedurevergadering van de commissie voor Koninkrijksrelaties (KR) van 7 september 2022 is besloten om via een onderzoek in kaart te brengen wat de actuele stand van zaken is met betrekking tot digitalisering in Caribisch Nederland. De commissie KR heeft toen ook voorgesteld de commissie DiZa te vragen deel te nemen aan een gezamenlijke voorbereidingsgroep. In haar procedurevergadering van 25 januari 2023 heeft de commissie DiZa hiermee ingestemd. Het gewenste onderzoek wordt momenteel uitgevoerd door een extern onderzoeksbureau.

Grensverleggende IT

Het programma Grensverleggende IT (GrIT) vervangt en vernieuwt een groot gedeelte van de IT-infrastructuur van het ministerie van Defensie. Op voorstel van de commissie Defensie heeft de Tweede Kamer op 11 februari 2021 het programma GrIT als groot project benoemd op basis van de Regeling Grote Projecten. Op verzoek van de commissie Defensie heeft de commissie DiZa, net als de commissie Defensie, hierop een rapporteur aangesteld. Het lid Van Weerdenburg (PVV) was vanuit de commissie DiZa rapporteur. Het lid Valstar (VVD) was dat vanuit de commissie Defensie.

Afgeronde onderwerpen kennisagenda

De volgende onderwerpen op de kennisagenda van de commissie zijn afgerond of stopgezet.

Algoritmegebruik

De commissie wilde meer inzicht krijgen in het gebruik van algoritmische besluitvorming en de bescherming van kinderen bij het verzamelen van data en het toepassen van algoritmes.

Algoritmes

In de procedurevergadering van 25 oktober 2023 is besloten het onderwerp algoritmes af te ronden.

Artificiële intelligentie

Voor dit onderwerp is de commissie op 25 november 2023 op werkbezoek geweest bij TNO. Op 18 januari 2023 heeft de commissie een rondetafelgesprek gevoerd met een aantal maatschappelijke organisaties, brancheorganisaties en kennisorganisaties over kunstmatige intelligentie vanuit de situatie van de mensenrechten en veiligheid. De agenda met bijbehorende stukken voor dit rondetafelgesprek vindt u hier. Op woensdag 25 januari 2023 heeft de commissie een debat gevoerd over kunstmatige intelligentie. De agenda en bijbehorende stukken voor dit commissiedebat en het verslag ervan vindt u hier. Op 19 april 2023 organiseerde de commissie de technische briefing ‘Masterclass ChatGPT: de evolutie van slimme chatbots en de gevolgen voor het onderwijs en bedrijfsleven’. Gegevens over de sprekers vindt u hier en terugkijken van de Masterclass kan hier. Op 20 juni 2023 voerde de commissie een gesprek met de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) over actuele ontwikkelingen en over wet- en regelgeving op het gebied van kunstmatige intelligentie. De agenda en stukken vindt u hier. In de procedurevergadering van 13 september 2023 is besloten dit onderwerp van de kennisagenda stop te zetten in verband met de aankomende verkiezingen.

Bescherming persoonsgegevens

De commissie wilde haar kennis vergroten op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens en heeft hiervoor twee wetenschappelijke factsheets laten schrijven door twee verschillende wetenschappers vanuit hun eigen vakkennis. De eerste factsheet is van prof. mr. Zwenne en gaat over wat de wet zegt over bescherming van persoonsgegevens. Deze factsheet vindt u hier. De tweede factsheet is van dr. Timan en gaat over wat de sociale wetenschap erover zegt en over de rol van de technologie bij het beschermen van persoonsgegevens. Deze factsheet vindt u hier. Ook vanwege haar horizontale taak heeft de commissie de factsheets gedeeld met de ondersteunende ambtenaren van andere commissies.

Digitale toets

In de procedurevergadering van 13 september 2023 is besloten dit onderwerp van de kennisagenda stop te zetten in verband met de aankomende verkiezingen.

Rapporteurs: Rajkowski (VVD), Dekker-Abdulaziz (D66), Van Weerdenburg (PVV) en Koekkoek (Volt)

Digitale weerbaarheid

De commissie wilde haar kennis vergroten op het gebied van cybersecurity. Op 6 september 2022 heeft de commissie een rondetafelgesprek gevoerd met een aantal vitale en niet-vitale bedrijven op het gebied van online bescherming van gegevens. De agenda en bijbehorende stukken voor dit rondetafelgesprek vindt u hier. Op 14 september 2022 heeft de commissie een debat gevoerd over Online veiligheid en cybersecurity. De agenda met bijbehorende stukken en het verslag van dit commissiedebat vindt u hier. Terugkijken van het debat kan hier.

ICT-investeringen binnen de overheid

Om inzicht te krijgen in de voor de commissie DiZa belangrijke uitgaven van het Rijk, is besloten de commissiestaf een onderzoek te laten uitvoeren. Daarvoor is uitgegaan van de begrotingen en jaarverslagen van de ministeries en het rijks ICT-dashboard. Het rapport met de uitkomsten van dit onderzoek vindt u hier. De commissie heeft ook een kabinetsreactie gevraagd en ontvangen op dit rapport. Deze kabinetsreactie vindt u hier.

Kwantum computing en gevolgen voor encryptie

De commissie wil haar kennis vergroten over ‘Quantum computing en de gevolgen voor encryptie’. Op 5 juli 2023 heeft de commissie aan de minister van Economische Zaken en de staatssecretaris voor Digitale Zaken per brief aanvullende kennisvragen gesteld over kwantumtechnologie en de gevolgen voor versleuteling van informatie. De beantwoording van deze vragen vindt u hier. In de procedurevergadering van 13 september 2023 is besloten dit onderwerp van de kennisagenda stop te zetten in verband met de aankomende verkiezingen.

Monitoren ontwikkeling naar begroting voor Digitale Zaken

Tijdens de strategische procedurevergadering van 1 februari 2023 heeft de commissie DiZa besloten de ontwikkeling naar een ‘begroting voor Digitale Zaken’ te monitoren en controleren. Dit naar aanleiding van de motie van de leden Van Ginneken en Leijten die het kabinet verzoekt ´vanaf de volgende begrotingsronde vóór november op uniforme wijze inzicht te geven in de budgetten voor digitalisering en de Tweede Kamer tevens een integraal overzicht hiervan te sturen´. De rapporteurs hebben in de procedurevergadering van 27 september 2023 laten weten geen activiteiten meer te ondernemen, vanwege de aankomende verkiezingen.

Rapporteurs: Slootweg (CDA) en Kathmann (PvdA)

Monitoren opruimen vervuilde data

De commissie DiZa volgt de uitvoering van de motie Marijnissen c.s. die het kabinet verzoekt om ‘een voorstel te doen hoe overal binnen overheidsinstellingen vervuilde data, risicomodellen en het gebruik van nationaliteit worden opgeruimd’. Daarnaast volgt zij de uitvoering door het kabinet van de motie Klaver c.s. met het verzoek om niet alleen te kijken naar nationaliteit, maar ook naar etniciteit en geboorteplaats. Op 10 mei 2023 hebben de rapporteurs hun eindverslag uitgebracht over het opruimen van vervuilde data. Dit verslag vindt u hier. Een aanvulling op dit eindverslag van 7 juni 2023 vindt u hierOp 15 juni 2023 heeft de commissie DiZa een debat gevoerd over het opruimen van vervuilde data. Het verslag daarvan vindt u hier. In de procedurevergadering van 13 september 2023 is besloten de invulling van de eerder al verlengde opdracht aan de schrijvers van het verslag over het onderwerp Monitoren opruimen vervuilde data voorlopig uit te stellen in verband met de aankomende verkiezingen.

Rapporteurs: Dekker-Abdulaziz (D66) en Leijten (SP)