Wijziging van de Embryowet
3 december 2025, wetgeving - De Kamer debatteert over een voorstel van D66 en VVD om de Embryowet te wijzigen. Indieners Paternotte (D66) en Bevers (VVD) reageren op de inbreng van de Kamer.
Het initiatiefwetsvoorstel moet onderzoek op gekweekte embryo's mogelijk maken. Onder de huidige wetgeving mag dat niet. Op dit moment mogen wetenschappers alleen embryo's gebruiken die overgebleven zijn na ivf en die met toestemming gedoneerd zijn aan de wetenschap.
Verder wetenschappelijk onderzoek, juist ook naar de eerste fases van het embryo, kan de voortplantingsgeneeskunde verbeteren en kan mogelijk erfelijke ziekten voorkomen, stellen de initiatiefnemers.
De Kamerleden hebben op 3 september 2025 hun standpunten over dit onderwerp ingebracht, vóór de verkiezingen van 29 oktober 2025 dus. Nu reageren de initiatiefnemers en het kabinet daarop.
Mogelijkheden
Soms gaat een kinderwens moeizaam of niet in vervulling, terwijl het stichten van een gezin voor veel mensen van grote betekenis is, zegt Bevers. De initiatiefnemers benadrukken dat ze dit voorstel doen omdat ze hopen dat voor meer mensen de kans groter wordt dat hun kinderwens uitkomt.
Juist onderzoek naar de eerste dagen van een embryo zou de slagingskans van ivf-behandelingen kunnen vergroten, zegt Rajkowski (VVD). Die eerste vroege fase van het embryo kan nu niet bestudeerd worden omdat gedoneerde ivf-embryo's minimaal vijf dagen oud zijn.
Er zijn mensen voor wie deze wet een heel groot verschil kan maken, zegt Paulusma (D66). Daarom steunt zij de wet van harte. Vliegenthart (GroenLinks-PvdA) noemt het initiatief "een voorstel dat hoop biedt" omdat het ivf-behandelingen kan verbeteren.
Onderzoek
Welke onderzoeken kunnen hierdoor verbeteren, wil Kops (PVV) weten. Paternotte noemt als voorbeeld het onderzoek naar de speciale vloeistof waarin embryo's groeien tijdens een ivf-behandeling. Als ook vroege embryo's onderzocht kunnen worden, kun je mogelijk een betere vloeistof vinden en vergroot je het succes van ivf.
Dobbe (SP) wil wensouders graag helpen, maar ze wil niet dat deze wetswijziging uitmondt in commerciële praktijken. Bevers ziet net als zij dat onderzoek in het buitenland vaak commerciëler van aard is. Juist als Nederland zelf onafhankelijk onderzoek kan doen, hoeven we niet afhankelijk te zijn van onethisch onderzoek uit het buitenland, betoogt hij.
Bevers benadrukt ook dat donatie van geslachtscellen in Nederland altijd goed doordacht en volledig vrijwillig gebeurt, en dat er ook geen financiële vergoeding gegeven wordt.
Zorgen
Verschillende woordvoerders zijn bezorgd dat we op een hellend vlak belanden als deze wet wordt aangenomen.
Zetten we de deur niet op een kier voor designer babies? Volgens Van Meijeren (FVD) zou dat het gevolg kunnen zijn van de klinische toepassing van het opzettelijk wijzigen van genetisch materiaal. Het is verboden om dit proces, kiembaanmodificatie genaamd, in te zetten om te komen tot een zwangerschap, maar onderzoek ernaar is toegestaan, legt Paternotte uit. Deze initiatiefwet verandert daar niets aan, bevestigt ook staatssecretaris Tielen (Volksgezondheid), die optreedt als adviseur van de Kamer.
Door nieuw onderzoek wordt het wellicht mogelijk om technieken die in principe verboden zijn, toch toe te passen. Krul (CDA) pleit daarom voor hoge straffen voor het geval dat zou gebeuren.
Niet steunen
Van Dijk (SGP) benadrukt dat "God het begin en het einde is van het leven" en dat het begin van het leven "een geheimenis" is. Zijn fractie kan het "creëren van leven, het daarmee experimenteren en het vervolgens weer vernietigen" niet steunen.
Ook Bikker (ChristenUnie) zal de wet niet steunen. Volgens haar zet die een deur open waarvan we niet weten wat er allemaal nog meer doorheen komt. Als de wet een meerderheid krijgt, hoopt zij dat hij in ieder geval grondig geëvalueerd zal worden.
De indieners erkennen dat het wetsvoorstel voor sommigen ingaat tegen hun overtuigingen. Zij spreken hun waardering uit voor het feit dat er desondanks een gedegen en respectvol debat gevoerd is.
De Kamer sprak eerder over het initiatiefwetsvoorstel op 3 september 2025. De Kamer stemt op 9 december over de tijdens het debat ingediende moties en de amendementen en stemt op 16 december hoofdelijk over de wet.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct