Europese top van 26 en 27 juni

18 juni 2025, debat – De Kamer debatteert met demissionair premier Schoof over de Europese top van 26 en 27 juni 2025. Deze top van de Europese lidstaten staat in het teken van de grote internationale spanningen.

In het debat ter voorbereiding op de Europese top, die direct na de NAVO-top plaatsvindt, bespreekt de Kamer wat zij premier Schoof wil meegeven als inzet voor die top.

Gaza

Vrijwel alle woordvoerders spreken over de vreselijke situatie in Gaza. Klaver (GroenLinks-PvdA) en Paternotte (D66) halen de grote rodelijndemonstratie van zondag 15 juni aan, waarbij 150.000 mensen aanwezig waren. Niet eerder in deze eeuw gingen zo veel mensen de straat op, benadrukken zij. Deze mensen eisen actie van het kabinet tegen Israël.

Het is duidelijk dat de zorgen over het leed in Gaza groot zijn, reageert Schoof. Hij zegt die zorgen te delen en tegen de mensen die de straat op gingen zegt hij: wij horen en zien jullie. Dat is een mooie reactie, vindt Paternotte (D66), maar het is niet genoeg. Wat gaat het kabinet dóén, vraagt ook Klaver (GroenLinks-PvdA).

Het kabinet wil samen met andere landen sancties kunnen opleggen aan de ultrarechtse en extremistische ministers Ben-Gvir en Smotrich van de regering-Netanyahu. Dat is inderdaad nodig, beaamt Teunissen (PvdD), maar "dit muizenstapje" staat in haar ogen niet in verhouding tot wat er aan de hand is in Gaza.

Nederland moet volgens het Genocideverdrag handelen zodra er een risico op genocide bestaat, zegt Dobbe (SP). Nederland moet volgens haar meer doen, want anders kan Nederland nalatigheid en medeplichtigheid worden verweten. En daarbij is geen tijd voor uitstel, benadrukt Van Baarle (DENK), want de mensen in Gaza kunnen niet wachten. Ze worden uitgehongerd.

Iran

Israël heeft vrijdag 13 juni 2025 het atoomprogramma en de legertop van Iran aangevallen. In reactie daarop heeft Iran raketten afgevuurd op Israël. Sindsdien bestoken beide landen elkaar. De aanvallen moeten voorkomen dat Iran een kernmacht wordt, zegt Israël.

Kahraman (NSC) zegt het te betreuren dat Israël zich genoodzaakt voelde om tot actie over te gaan, maar begrijpt wel dat het onvermijdelijk werd.

Volgens Van Dijk (SGP) kon Israël het zich niet blijven permitteren om te hopen op een diplomatieke oplossing. Hij sluit zich aan bij de uitspraak van de Duitse Bondskanselier Merz dat "Israël voor ons allen de vuile klusjes opknapt".

Maar volgens Dassen (Volt) was er geen internationaalrechtelijke rechtvaardiging voor de Israëlische aanval. Hij vraagt Schoof deze "misdaad van Israël in Europees verband nadrukkelijk veroordelen", want dit zal alleen maar leiden tot verdere escalatie in het Midden-Oosten.

Eerdmans (JA21) en Ceder (ChristenUnie) vragen wat het Nederlandse kabinet kan doen voor Nederlandse burgers die nog in Iran en Israël zijn. Gaan we het ambassadepersoneel terughalen? We verlenen alle steun die eventueel nodig is, antwoordt Schoof. Daarnaast focust het kabinet op de-escalatie en wil het zo snel mogelijk terug naar diplomatie en onderhandelingen.

Defensie-industrie

Tijdens de top zal het ook gaan over de herbewapening van Europa. Volgens Oostenbrink (BBB) is het nodig dat Europa "op eigen benen kan staan qua defensie". Net als Van Campen (VVD) wil hij investeren in een defensie-industrie van eigen bodem. Ook Boswijk (CDA) vraagt aandacht voor het opschalen van de defensie-industrie. Het tempo daarvan ligt wat hem betreft veel te laag.

Europese Unie

Van Meijeren (FVD) vindt de Europese Unie problematisch. Wat hem betreft wordt de Unie ontmanteld en komt er weer een "Europa van soevereine landen".

De Kamer stemt op 19 juni over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct