Begroting Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

9 oktober 2019, begroting - De Kamer bespreekt de begroting van minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

De landbouw is belangrijk voor de Nederlandse economie, betogen sommige woordvoerders. Anderen leggen de nadruk op problemen die de intensieve veehouderij veroorzaakt, zoals stikstofuitstoot.

Innovatie en economie

Wie naar de landbouwproductie kijkt, ziet "indrukwekkende economische cijfers", zegt Von Martels (CDA). Net als VVD'ers Lodders en Weverling denkt hij dat de rest van de wereld een voorbeeld kan nemen aan Nederlandse innovaties. Die zorgen er volgens hen voor dat boeren efficiënt en duurzaam voedsel kunnen produceren.

Stikstof

De overheid doet te weinig om de natuur te beschermen tegen de neerslag van stikstof, zo bepaalde de Raad van State op 29 mei. Niet alles kan, concludeerde een commissie onder leiding van Johan Remkes. Wat zijn de gevolgen voor de boeren?

Geurts (CDA) stelt vast dat er veel onzekerheid is ontstaan. Daarom vraagt hij het kabinet het hoe en waarom van het stikstofbeleid beter aan de samenleving uit te leggen.

Er is grof bezuinigd op natuur terwijl economie ruim baan kreeg, stelt Bromet (GroenLinks). In dat licht voelt de uitspraak van de Raad van State voor haar als gerechtigheid. Zij spoort het kabinet aan om nu snel geld vrij te maken voor extra maatregelen om de stikstofuitstoot te verlagen. De bedragen in de begroting zijn achterhaald, zo sluit Futselaar (SP) zich daarbij aan.

Dat het slecht zou gaan met de natuur is een overdreven "doembeeld", zegt Madlener (PVV): we praten onszelf een stikstofprobleem aan. Hij vreest dat strengere stikstofregels vooral kleine en middelgrote familiebedrijven treffen. We moeten geen strengere normen toepassen dan een land als Duitsland, vinden Stoffer (SGP) en Baudet (FvD).

Er is veel te lang gewacht met het omschakelen naar een landbouwsysteem dat op langere termijn wél houdbaar is, concludeert Ouwehand (PvdD). Daardoor zijn volgens haar kostbare jaren verloren gegaan voor boeren om zich aan te passen.

RIVM-cijfers

Wat gaat erin en wat komt eruit? Het model dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu gebruikt voor de neerslag van stikstof is een black box, betoogt Geurts (CDA). Gezien de grote gevolgen voor de landbouw en andere sectoren zou het volgens hem juist volledig transparant moeten zijn.

Meten is weten, beklemtoont Lodders (VVD). Volgens haar zijn meer metingen nodig om te kunnen bepalen hoeveel stikstof er precies uit bijvoorbeeld de landbouw neerslaat in natuurgebieden. Baudet (FvD) denkt dat de gebruikte meetmethode niet klopt en hekelt de statistische onderbouwing.

Het ter discussie stellen van RIVM-cijfers baart Futselaar (SP) zorgen. Hij waarschuwt voor vertraging bij het aanpakken van het stikstofprobleem, bijvoorbeeld door het verkleinen van de veestapel.

Kringlooplandbouw en draagvlak

De landbouw moet efficiënter omgaan met grondstoffen, betoogt De Groot (D66). Daarom pleit hij met Dik (ChristenUnie) voor een omslag naar kringlooplandbouw. Dit betekent onder andere dat diervoer gemaakt moet worden van reststromen en dat zorgvuldig wordt omgegaan met mest, bodem en dierenwelzijn. De wet- en regelgeving moet daarop worden aangepast.

"Kringlooplandbouw" is veel te vaag en te procesgericht, vindt Moorlag (PvdA). Hij vraagt de minister om de verschillende belevingswerelden van boeren en milieubeschermers meer bij elkaar te brengen. Dat moet leiden tot een breedgedragen landbouw-, voedsel- en natuurakkoord. We moeten de landbouw hervormen mét de boeren, zegt Stoffer (SGP), en niet over de rug van de boeren.

Dierenwelzijn

Het kabinet neemt onvoldoende maatregelen om de eigen beloftes over dierenwelzijn na te komen, betoogt Ouwehand (PvdD). Zo is de biggensterfte niet gedaald maar juist gestegen.

Dierenbeulen moeten keihard worden aangepakt, zegt Graus (PVV). Ze zouden niet slechts "taakstrafjes" moeten krijgen, maar een gevangenisstraf en een levenslang verbod op het houden van dieren. De PVV'er pleit verder voor meer forensisch onderzoek en het vastleggen van dierenrechten in de Grondwet.

Voldoet de bestrijding van muskusratten wel aan de (Europese) wet- en regelgeving? Wassenberg (PvdD) denkt van niet: de dieren verdrinken in vallen en voeren een minutenlange doodsstrijd.

Natuur en groen

Met het Nationaal Bomenplan willen GroenLinks en SP het beleid van de minister bijsturen. Het gaat om meer bomen, zegt Bromet (GroenLinks), maar ook om bosbeheer, natuureducatie en een betere bescherming van bomen.

Weverling (VVD) vraagt aandacht voor stedelijk groen. Dit draagt volgens hem bij aan het welzijn van mensen en dieren. Bovendien is het belangrijk voor biodiversiteit, CO2-opvang, waterberging en het afvangen van fijnstof.

De overheid heeft gefaald bij het beschermen van de onderzeese natuur, stelt Wassenberg (PvdD): vissersschepen met een te zwaar motorvermogen vernielden de zeebodem. Hij spoort de minister aan alsnog te gaan handhaven.

Het debat over de LNV-begroting gaat op 10 oktober verder met de reactie van minister Schouten.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist