Schriftelijke vragen : De toegankelijkheid van historische NPO-, NOS- en Beeld & Geluid-archieven voor het publiek
Vragen van het lid Oostenbrink (BBB) aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de toegankelijkheid van historische NPO-, NOS- en Beeld & Geluid-archieven voor het publiek (ingezonden 3 oktober 2025).
Vraag 1
Heeft u zelf wel eens geprobeerd om nichefragmenten, zoals een uitzending van de zendtijd
voor politieke partijen van een willekeurige partij uit de jaren ’60, te bekijken
of op te vragen? Zo ja, wat waren uw ervaringen? Zo nee, bent u bereid dit te doen?
Vraag 2
Bent u zich bewust van de huidige omvang van archiefmateriaal van publieke omroepen
(waaronder de NOS) dat slechts onder strikte voorwaarden, uitsluitend in studiezalen,
of helemaal niet beschikbaar wordt gesteld wegens rechtenbeperkingen en kunt u hiervoor
kwantitatieve gegevens verstrekken, zoals aantallen verzoeken, afwijzingen en de bijbehorende
redenen?
Vraag 3
Op welke juridische gronden worden publieke omroeparchieven momenteel beperkt in hun
beschikbaarheid voor burgers (bijvoorbeeld auteursrecht, contractuele afspraken met
producenten of rechtenhouders, privacyregelgeving) en kunt u per grond kort uiteenzetten
hoe deze beperking technisch en juridisch wordt toegepast?
Vraag 4
In hoeverre kan en wilt u via beleidsinstrumenten (zoals subsidievoorwaarden, convenanten
of moderatie) bevorderen dat met publieke middelen geproduceerde of publiek gefinancierde
rechten zodanig worden beheerd dat het publieke belang gediend wordt, in het bijzonder
door open toegang voor onderzoek en publieke controle te waarborgen?
Vraag 5
Bent u bereid te onderzoeken of, en onder welke voorwaarden, publieke omroepen en
nationale archiefinstellingen verplicht kunnen worden transparante, reproduceerbare
en niet-discriminerende procedures te hanteren voor toegang tot historisch politiek
geluid- en beeldmateriaal?
Vraag 6
Welke mogelijkheden ziet u om rechtenconflicten met private rechthebbenden op te lossen,
bijvoorbeeld via onderhandelingen over vrijgave, inkoop van rechten, modellicenties
of tijdelijke openstelling voor onderzoeksdoeleinden, en bent u bereid hiervoor extra
financiële ruimte of overheidsbemiddeling beschikbaar te stellen?
Vraag 7
Bent u bereid te onderzoeken of een beperkte en proportionele uitzondering (een publiek-interesse-clausule)
in het Nederlandse auteursrecht mogelijk en wenselijk is voor historisch politiek
archiefmateriaal, teneinde de toegankelijkheid voor onderwijs, onderzoek en publiek
debat te bevorderen?
Vraag 8
Kunt u aangeven welke privacy- en veiligheidsvoorwaarden naar uw oordeel wél relevant
blijven (bijvoorbeeld bij kinderarbeid, slachtofferschap of lopende rechtszaken) en
hoe deze selectief kunnen worden gewaarborgd zonder de algemene toegankelijkheid onnodig
te beperken? Indien nee, waarom niet?
Vraag 9
Bent u bereid om het Nationaal Archief, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
en de publieke omroepen (bijvoorbeeld de NOS) te verzoeken om binnen drie maanden
transparante statistieken openbaar te maken over verzoeken tot inzage, toegekende
en geweigerde verzoeken, inclusief de juridische gronden van weigering, en bent u
bereid inzicht te geven of, en zo ja hoe, deze instellingen publiek onderzoek mogelijk
maken zonder dat verzoeken moeten worden gemotiveerd op inhoudelijke gronden?
Vraag 10
Ziet u mogelijkheden om vanaf de volgende subsidiecyclus subsidievoorwaarden te koppelen
aan openbaarheid, bijvoorbeeld door standaard publicatie van metadata of onbeperkte
archieftoegang voor publiek gebruik? Zo ja, wanneer kan de Kamer een voorstel hierover
verwachten? Zo nee, waarom niet?
Indieners
-
Gericht aan
G. Moes, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap -
Indiener
M. Oostenbrink, Tweede Kamerlid
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.