Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat Nederland verplicht is kinderen te horen in de asielprocedures

Antwoord van Minister Van Weel (Asiel en Migratie) (ontvangen 29 september 2025).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2025–2026, nr. 1.

Vraag 1

Bent u bekend met de recente uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de
Raad van State waarin wordt aangegeven dat de Nederlandse Staat de kinderen tussen
de 12 en 15 jaar in de gelegenheid hoort te stellen om gehoord te worden in hun proces
volgens de Dublinverordening in de asielprocedure?1

Antwoord 1

Ja. Tot nog toe werden begeleide minderjarige vreemdelingen tussen de twaalf en vijftien
jaar zonder zelfstandig asielmotief in principe niet zelfstandig en rechtstreeks gehoord,
in het kader van door hun ouders mede voor hen ingediende asielaanvragen. Het gehoor
vond dus plaats met hun ouders of wettelijke vertegenwoordiger mede voor hen, tenzij
de begeleide minderjarige of zijn ouder of wettelijke vertegenwoordiger verzochten
om de minderjarige rechtstreeks te horen of als daar volgens de IND goede redenen
voor waren. Naar het oordeel van de Afdeling is binnen die werkwijze van de IND onvoldoende
gewaarborgd dat begeleide minderjarige vreemdelingen zonder zelfstandig asielmotief
op de hoogte zijn van de mogelijkheid om te verzoeken om rechtstreeks te worden gehoord.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het van groot belang is om kinderen tussen de 12 en 15 jaar
in de gelegenheid te stellen hun mening vrijelijk te uiten?

Antwoord 2

Ja, op grond van artikel 24, eerste lid, van het EU Handvest, gelezen in samenhang
met artikel 12, eerste lid, van het Kinderrechtenverdrag, hebben kinderen die in staat
zijn hun mening te vormen het recht om hun mening vrijelijk te uiten in alle aangelegenheden
die het kind betreffen, waarbij aan de mening van het kind passend belang wordt gehecht
in overeenstemming met zijn of haar leeftijd en rijpheid.

Vraag 3

Bent u bekend met het geconstateerde probleem van de Afdeling bestuursrechtspraak
van de Raad van State dat in het beleid weliswaar staat dat kinderen de rechter hierom
kunnen vragen, maar zij vaak helemaal niet op de hoogte zijn van deze mogelijkheid?

Antwoord 3

Uit de uitspraak van de Afdeling volgt dat begeleide minderjarigen de ruimte moet
worden geboden om zich vrijelijk te uiten omdat dit volgt uit het Internationaal Verdrag
voor de Rechten van het Kind (IVRK) en de jurisprudentie van het Hof van Justitie
van de EU. Dat kan in persoon maar de uitspraak biedt ook de ruimte om dat bijvoorbeeld
schriftelijk te laten plaatsvinden. De uitspraak van de Afdeling geeft aanleiding
om de bestaande werkwijze aan te passen om recht te doen aan het hiervoor genoemde,
en meer specifiek op het gebied van de informatieverplichting.

Vraag 4

Klopt het dat het verzoek van het kind om gehoord te worden in principe altijd moet
worden ingewilligd en dat u hiervan mag afwijken, maar alleen in bijzondere gevallen
en alleen als de belangen van het kind het rechtvaardigen dat het niet zelf wordt
gehoord?

Antwoord 4

Ja, dat klopt. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 20 augustus
2025 drie uitspraken gedaan waarin geoordeeld is dat minderjarige begeleide kinderen
tussen de 12 en 15 jaar die zelf geen asielmotieven hebben in de gelegenheid moeten
worden gesteld om gehoord te worden. Dit hoeft geen fysiek gehoor te zijn maar kan
ook schriftelijk. Als een begeleide minderjarige verzoekt om te worden gehoord, maar
de IND daarvan afziet, zal dit individueel en concreet gemotiveerd moeten worden.
Enkel als de belangen van het kind dat rechtvaardigen, mag worden afgezien van het
verzoek van het kind om gehoord te worden.

Vraag 5

Hoe vaak is het tot nu toe gebeurd dat dergelijke verzoeken werden afgewezen?

Antwoord 5

Specifieke cijfers kunnen niet systematisch bijgehouden worden. Als een begeleide
minderjarige vreemdeling zonder zelfstandig asielmotief of zijn ouder of wettelijke
vertegenwoordiger verzoekt om de begeleide minderjarige rechtstreeks te horen, wordt
daar in de regel aan tegemoet gekomen.

Vraag 6

Waarom worden kinderen onder de 12 jaar nooit gehoord en waarom is er niet voor gekozen
om dit in ieder geval wel te motiveren?

Antwoord 6

In de huidige praktijk wordt het horen van begeleide kinderen onder de 12 jaar die
geen zelfstandig asielmotief hebben, onnodig belastend geacht. De Afdeling heeft in
een van de uitspraken2 van 20 augustus jl. geoordeeld dat geen beleid is vastgesteld wat betreft het horen
van begeleide kinderen onder de twaalf jaar. Op dit punt zal zodoende (nieuw) beleid
uitgewerkt worden.

Vraag 7

Bent u bereid het beleid spoedig aan te passen zodat kinderen tussen de 12 en 15 jaar
standaard op de hoogte worden gesteld over de mogelijkheid om te kunnen inspreken
en dus gehoord te worden, waarbij aan kinderen (op een voor hun begrijpelijke manier)
wordt uitgelegd waarom apart voor hen belangrijk kan zijn? Zo nee, waarom niet? Gaat
u dit ook doen in de nog lopende procedures met kinderen?

Antwoord 7

Om tegemoet te komen aan de uitspraak van de Afdeling wordt de werkwijze aangepast
met het doel om meegereisde kinderen tussen 12 en 15 jaar te wijzen op de gelegenheid
om zelf hun mening te uiten.

Vraag 8

Bent u bereid op zijn minst om een gemotiveerde verklaring te schrijven voor de kinderen
onder de 12 jaar die nu standaard hun verzoek om gehoord te worden afgewezen zien
worden? Gaat u dit ook doen in de nog lopende procedures met kinderen?

Antwoord 8

Vooralsnog kan ik daar niet nader op ingaan, omdat zoals toegelicht in antwoord op
vraag 6 (nieuw) beleid wordt uitgewerkt.