Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Saris over het bericht “Arbeidsmigrant heeft vaker ongeluk op de werkvloer. Weinig aandacht voor arbeidsveiligheid”

Antwoord van Minister Paul (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en van Staatssecretaris
Nobel (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 25 september 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Arbeidsmigrant heeft vaker ongeluk op de werkvloer.
«Weinig aandacht voor arbeidsveiligheid»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat ruim 88 procent van de arbeidsmigranten
in een kwetsbare positie een vorm van flexibele arbeidsrelatie heeft, terwijl het
vaak om structureel werk gaat? Zo ja, hoe gaat het kabinet deze doorgeschoten flexibilisering
terugdringen?

Antwoord 2

Ook als je in aanmerking neemt dat een deel van de arbeidsmigranten tijdelijk in Nederland
komt werken, zie je dat te veel arbeidsmigranten in flexibele arbeidsrelaties zitten.
Het kabinet zet erop in dat mensen in flexibele contracten meer zekerheid krijgen
over hun inkomen en hun rooster en dat schijnzelfstandigheid wordt teruggedrongen.
Het wetsvoorstel «Meer zekerheid flexwerkers» bevat maatregelen die de inkomens- en
roosterzekerheid voor uitzendkrachten, oproepkrachten en tijdelijke contracten verbetert.
Tegelijkertijd hebben werkgevers hier natuurlijk ook zelf een belangrijke rol om hun
personeel juist te behandelen. Niet voor niets hebben ook sociale partners in het
SER MLT-advies het uitgangspunt onderschreven dat bij structureel werk een vast contract
hoort.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de constatering van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) dat arbeidsmigranten
volgens uiteenlopende schattingen 1,4 tot 5 keer zo vaak betrokken zijn bij arbeidsongevallen
dan andere werknemers?

Antwoord 3

Er vinden onevenredig meer arbeidsongevallen met arbeidsmigranten plaats, ten opzichte
van overige werknemers. Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om te zorgen voor
het gezond en veilig werken van alle werkenden, inclusief arbeidsmigranten. Uitzendkrachten,
waaronder veel arbeidsmigranten, werken vaker onregelmatig en hebben fysiek zwaar
werk. Arbeidsmigranten hebben vaker ongevallen met machines en gereedschap2. Bij overige werknemers gaat het vaker om het vallen.

Het kabinet zet daarom onverminderd in op het uitvoeren van de aanbevelingen van het
Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten om de positie van deze groep te verbeteren.
Hierover is uw Kamer geïnformeerd via de jaarrapportage Arbeidsmigranten 20243. Eén van de aanbevelingen gaat over het invoeren van een meldplicht voor uitzendbureaus
bij arbeidsongevallen. Dit wetsvoorstel is inmiddels aan uw Kamer gestuurd.

Vraag 4

Erkent u dat het problematisch is dat gebrekkige communicatie een van de oorzaken
van arbeidsonveiligheid is, omdat arbeidsmigranten de taal niet altijd (goed) spreken?
Zo ja, welke stappen gaat u zetten om dit fors te verbeteren?

Antwoord 4

Communicatie op de werkvloer is belangrijk voor de arbeidsveiligheid. Uit de bevindingen
van de Arbeidsinspectie blijkt dat communicatie «in brede zin» een rol kan spelen
bij ongevallen. Dan gaat het om onderlinge afstemming of onbekendheid met regels en
veiligheidsinstructies als iemand voor het eerst op een locatie werkt.

Deze communicatieverschillen kunnen een risico zijn, daar moet de werkgever alert
op zijn en zo nodig maatregelen nemen zodat het werk veilig kan worden uitgevoerd.
De werkgever is verantwoordelijk om werknemers in te lichten over de risico’s op het
werk en over de maatregelen om die risico’s te voorkomen.

Deze instructie is vormvrij. Voor een aantal gereglementeerde werkzaamheden en een
aantal sectoren bestaat een taaleis, zoals bij kraanmachinisten en bij deskundige
asbestverwijderaars. Aan die taaleis wordt overigens ook voldaan als duidelijk is
dat werknemers kunnen communiceren in een voor hen begrijpelijke taal en de werkzaamheden
op een verantwoorde wijze kunnen worden uitgevoerd.

De werkgever moet daar zo nodig maatregelen voor treffen, zoals het opstellen van
een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) dat dit adresseert, zodat het werk
veilig uitgevoerd kan worden.

Alhoewel het dus gaat om meer dan het onvoldoende beheersen van de Nederlandse taal
is het belangrijk dat arbeidsmigranten ook de Nederlandse taal leren. De Nederlandse
taal is immers vaak de sleutel om echt deel te kunnen nemen aan de Nederlandse samenleving.
Daarom zet het kabinet in op het verbeteren van de taalvaardigheid van arbeidsmigranten.
Uw Kamer is geïnformeerd over de aanpak hierop bij brief van 28 mei 2025.4

Vraag 5

Herkent u het geschetste beeld dat er nu vaak een soort niemandsland is tussen de
zorgplicht van het uitzendbureau en de zorgplicht van de werkgever, waarin de arbeidsmigrant
verdwaald raakt?

Antwoord 5

Dit beeld is herkenbaar. Gezond en veilig werken gaat alle inleners en uitleners aan. De Arbeidsomstandighedenwet gaat met name in op wat de
inlener als werkgever moet doen om risico’s op de arbeidsplaats te beperken. De uitlener,
die werkgever in formele zin is, heeft ook een zorgplicht naar de ter beschikking
gestelde werknemer. Deze zorgplicht is in mindere mate uitgewerkt in de Arbeidsomstandighedenwet.
Mede daarom ligt er nu een wetsvoorstel meld- en vergewisplicht arbeidsongevallen
bij uw Kamer. Met dit voorstel wordt de zorgplicht van het uitzendbureau nader ingevuld.
Het uitzendbureau krijgt een plicht om ernstige en/of dodelijke ongevallen van uitzendkrachten
te melden bij de Arbeidsinspectie. Daarnaast krijgt het uitzendbureau ook een vergewisplicht.
Om hieraan te voldoen moeten het uitzendbureau en de inlenende werkgever regelmatig
het gesprek voeren over de arbeidsomstandigheden, zeker na een arbeidsongeval. De
inlenende werkgever moet zorgen dat er na een ongeval weer gezond en veilig gewerkt
kan worden. Dit directe contact draagt bij aan het beperken van risico’s en betere
arbeidsomstandigheden van kwetsbare arbeidsmigranten.

Naast dit wetsvoorstel is de Arbovisie 2040 relevant. Die richt zich op zowel preventie
als op betere naleving van de arboregelgeving. Hiermee wil het kabinet bereiken dat
het aantal arbeidsongevallen en zieken door en op het werk significant daalt. Onderdeel
hiervan is het verder brengen van verantwoord opdrachtgeverschap in ketenverband,
zoals bij uitzendkrachten. Dit door te kijken wat nodig is voor elke schakel in de
keten om de daarbij behorende rol en verantwoordelijkheid te nemen voor goede arbeidsomstandigheden.
Uw Kamer wordt hierover nader in het najaar geïnformeerd.

Vraag 6

Op welke wijze kunnen arbeidsmigranten vooraf beter geïnformeerd worden over de weg
naar passende zorg, financiële hulp of juridische bijstand als een ongeval heeft plaatsgevonden?

Antwoord 6

Een werkgever moet instructie, ofwel voorlichting en onderricht, geven aan alle werkenden
over veilig werken en over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. De werkgever
moet dit in begrijpelijke taal doen.

Om arbeidsmigranten verder te ondersteunen kunnen zij ook in contact treden met de
Work in NL-punten, waar brede hulp en ondersteuning geboden kan worden.

Vraag 7

Wat is uw boodschap aan de werkgeversorganisaties op basis van de uitkomsten van het
rapport van de OVV?

Antwoord 7

De werkgever is vanuit zijn of haar zorgplicht verantwoordelijk voor een veilige en
gezonde werkomgeving. Hij heeft deze zorg voor alle werknemers, waaronder ook uitzendkrachten
en arbeidsmigranten. Zo moet de werkgever, ook als deze inlener is, ervoor zorgen
dat er een RI&E opgesteld wordt waarin risico’s met betrekking tot werknemers (waaronder
ook arbeidsmigranten) zijn opgenomen. Na een arbeidsongeval moet de werkgever de RI&E
actualiseren.

Goed werkgeverschap en verantwoord opdrachtgeverschap zijn cruciaal. Sinds 2015 stimuleert
het kabinet werkgevers, opdrachtgevers en uitvoerenden tot verantwoord opdrachtgeverschap.
Dit betekent dat werkgevers en opdrachtgevers niet alleen moeten voldoen aan wettelijke
eisen, maar (ook) actief moeten bijdragen aan het realiseren en bevorderen van een
cultuur van veiligheid en gezondheid op de werkvloer.

Vraag 8

Hoe gaat u de Arbeidsinspectie in staat stellen om harder op te treden tegen onveilige
arbeidsomstandigheden voor arbeidsmigranten?

Antwoord 8

De Arbeidsinspectie gebruikt een brede mix aan interventies en instrumenten die is
gericht op het behalen van maatschappelijk effect. Daarbij is de inzet van de Arbeidsinspectie
vooral gericht op werkgevers waar de risico’s hoog zijn. De Arbeidsinspectie richt
zich dus niet specifiek op arbeidsmigranten, maar door de correlatie met situaties
waar veel arbeidsmigranten werken, komt de Arbeidsinspectie hen wel meer dan evenredig
tegen bij de uitoefening van het toezicht op werkgevers.

De Arbeidsinspectie houdt dus vanwege het risicogerichte toezicht bij uitstek rekening
met factoren waar kwetsbare werkenden zoals arbeidsmigranten mee te maken hebben.
De Arbeidsinspectie komt in het actieve toezicht, bijvoorbeeld via de programma's
arbeidsuitbuiting, uitzendbureaus en migratieregelingen, juist op die plekken waar
arbeidsmigranten oververtegenwoordigd zijn. Ook onderzoekt de Arbeidsinspectie meldingsplichtige
arbeidsongevallen waarbij uitzendkrachten (waaronder arbeidsmigranten) ook vaker slachtoffer
zijn.

Op 9 juli jl. is de kabinetsreactie op het onderzoek naar de effectiviteit van het
handhavingsinstrumentarium over de naleving van de arbeidswetten op het terrein van
eerlijk werk aan uw Kamer gestuurd5. Het onderzoek doet verschillende aanbevelingen. Eén daarvan ligt op het terrein
van het indexeren van de boetenormbedragen. Op dit moment wordt verkend of indexatie
moet plaatsvinden voor Arbowet- en regelgeving en de Arbeidstijdenwet.

Vraag 9

Bent u bereid om een integrale Kabinetsreactie te geven op de uitkomsten van het rapport
«Veiligheid Arbeidsmigranten»?6

Antwoord 9

Zoals toegezegd bij het commissiedebat Arbeidsmigratie op 11 september jongstleden
zal er voor het einde van het jaar een reactie komen op het rapport van de OVV over
de veiligheid van arbeidsmigranten.