Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kent over het bericht ‘Lauwersmeer vervuild door slib uit Reitdiep, ecologen bezorgd’

Antwoord van Minister Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 25 september
2025).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Lauwersmeer vervuild door slib uit Reitdiep, ecologen
bezorgd»?1

Antwoord 1

Ik heb kennisgenomen van de berichtgeving over het toepassen van slib uit het Rietdiep
in het Lauwersmeer.

Het bevoegd gezag voor deze toepassing is de provincie Groningen, voor het Lauwersmeer
als Natura 2000-gebied. Voor de waterkwaliteit en kwantiteit is het bevoegd gezag
het waterschap Noorderzijlvest. Rijkswaterstaat is bevoegd gezag voor het waterstaatkundig
beheer van het Lauwersmeer.

Vraag 2

Welke regels zijn er voor het storten van slib in Natura2000-gebieden? Voldoen de
plannen van de provincie Groningen hier aan? Bent u bereid dit te toetsen?

Antwoord 2

In Natura 2000-gebieden gelden in beginsel dezelfde regels voor het omgaan met bagger
als daarbuiten. Er gelden algemene kwaliteitseisen voor bagger. Deze staan vermeld
in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit bodemkwaliteit (Bbk).

Rijkswaterstaat is- namens de Minister van Infrastructuur en Waterstaat – waterstaatkundig
beheerder van het Lauwersmeer en bevoegd gezag, omdat het Lauwersmeer ook is aangewezen
als een «beperkingengebied oppervlaktewaterlichamen in het beheer van het Rijk, niet
zijnde een kanaal».

Dit betekent dat de provincie Groningen – op basis van het Bal – een omgevingsvergunning
moet aanvragen bij Rijkswaterstaat. In deze vergunningsaanvraag kijkt Rijkswaterstaat
naar de effecten van deze activiteit op het waterstaatkundig beheer. Rijkswaterstaat
toetst dus de gevolgen van de toepassing van de baggerspecie op de verschillende dimensies
(breedte, diepte en lengte) van het Lauwersmeer maar niet op de kwaliteit van het
toegepaste slib.

Het is de bevoegdheid van het waterschap Noorderzijlvest om te beoordelen of het toepassen
van baggerspecie in het oppervlaktewater van het Lauwersmeer plaats vindt in overeenstemming
met de voorwaarden die de regelgeving hieraan stelt. Het waterschap Noorderzijlvest
en het Wetterskip Fryslân zijn namelijk bevoegd gezag van het Lauwersmeer als het
gaat om waterkwaliteit en waterkwantiteit.

Tot slot is het Lauwersmeer aangewezen als Natura 2000-gebied. Dat betekent dat het
bevoegd gezag voor Natura 2000-activiteiten, dat is gedeputeerde staten van de provincie
Groningen (en van Fryslân voor het Friese deel), moet beoordelen of activiteiten binnen
dat gebied zijn toegestaan, voor zover deze als Natura 2000-activiteiten zijn aan
te merken. In dit geval is het de provincie Groningen die moet bepalen in hoeverre
het toepassen van baggerspecie in het Lauwersmeer effect heeft op de instandhoudingsdoelstelling
van het Natura 2000-gebied. Het is niet aan de Minister van IenW om individuele besluiten
van gedeputeerde staten te toetsen, tenzij daartoe een expliciete wettelijke verplichting
bestaat. In dit geval is die er niet.

Vraag 3

Hoe reageert u op de claim van lector Janneke Ottens, dat het storten van slib in
het Lauwersmeer de voedingsketen zal verstoren, door mosselen ontoegankelijk te maken
voor vogels en licht te blokkeren voor fytoplankton?

Antwoord 3

Het is aan de provincie Groningen als initiatiefnemer om aan te tonen of deze effecten
wel of niet optreden en het is aan de provincie Groningen als bevoegd gezag voor het
Natura 2000-gebied Lauwersmeer om te beoordelen of deze effecten wel of niet optreden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het slib niet zonder vergunning in het meer zou mogen gestort,
aangezien uit testen blijkt dat het slib vervuild is?

Antwoord 4

Bij het toepassen van baggerspecie in oppervlaktewater gelden algemene kwaliteitseisen.
Deze staan vermeld in Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). De bodemkwaliteitsklasse
van de ontvangende waterbodem bepaalt de toepassingseis. Baggerspecie die voldoet
aan de kwaliteitsklassen algemeen toepasbaar, licht verontreinigd of matig verontreinigd
is toepasbaar op de waterbodem, afhankelijk van de kwaliteitsklasse van de ontvangende
waterbodem.

Het is aan het waterschap Noorderzijlvest om te beoordelen of aan de regels voor toepassen
van baggerspecie in oppervlaktewater zoals opgenomen in het Bal wordt voldaan. De
provincie Groningen is de bevoegde instantie voor de Natura 2000-gebieden voor handhaving
en toezicht van de algemene regels die volgen uit het Bal. Voor de eventuele nadelige
gevolgen voor een Natura 2000-gebied van nationaal belang is de Staatssecretaris van
LVVN het bevoegde gezag.

Vraag 5

Welke stappen gaat u nemen om verdere vervuiling van het water te voorkomen en hoe
gaat u ervoor zorgen dat de kwaliteit van het water zal voldoen aan de Kaderrichtlijn
Water?

Antwoord 5

De water(kwaliteits)beheerder (in dit geval waterschap Noorderzijlvest) neemt maatregelen
om de waterkwaliteit van het Lauwersmeer te laten voldoen aan de Kaderrichtlijn Water
in aanvulling op het generieke beleid.

De maatregelen van het waterschap Noorderzijlvest zijn beschreven in het Waterbeheerprogramma
2022–2027. De maatregelen van alle waterbeheerders zijn samengevat in de stroomgebiedbeheerplannen
2022–20272. In het kader van de Programmatische Aanpak Grote Wateren is in het Lauwersmeer een
overkoepelend project van start gegaan, dat gericht is op een natuurlijkere zoet-zoutovergang.

Vraag 6

Bent u bereid de provincie Groningen op te roepen de storting stop te zetten en samen
met Staatsbosbeheer, omwonenden en lokale belanghebbenden verder onderzoek te doen
naar de effecten van de slibstort op het ecosysteem, waterkwaliteit en milieueffecten
in het Lauwersmeer?

Antwoord 6

Nee, het is aan de provincie Groningen als bevoegd gezag om te bepalen in hoeverre
het toepassen van baggerspecie in het Lauwersmeer effect heeft op de instandhoudingsdoelstelling
van het Natura 2000-gebied. Het waterschap Noorderzijlvest is verantwoordelijk voor
de beoordeling van het effect van de baggerspecie op de waterbodem en -kwaliteit.