Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sneller en Van der Werf ver het bericht ‘Steeds meer fouten in processen-verbaal, jaarlijks tienduizenden overtreders vrijuit’

Antwoord van Minister Van Oosten (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 22 september
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 2713.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Steeds meer fouten in processen-verbaal, jaarlijks
tienduizenden overtreders vrijuit?»1

Antwoord 1

Ja. Omwille van de duidelijkheid begin ik graag met aan te geven dat het zowel in
de berichtgeving als in de beantwoording van deze vragen gaat over processen-verbaal
van overtredingen. En dus niet van misdrijven.

Vraag 2

Hoe verklaart u dat het percentage foutieve processen-verbaal onder uw verantwoordelijkheid
is gestegen naar maar liefst 36%?

Antwoord 2

Het percentage afgekeurde processen-verbaal voor overtredingen2 in 2024 is 32% van het totaal aantal beoordeelde zaken. In de jaren 2020–2023 bedroeg
dit percentage respectievelijk 39%, 31%, 34% en 35%. Ongeveer de helft van deze afgekeurde
processen-verbaal wordt gecorrigeerd en alsnog goedgekeurd. De rest wordt niet opnieuw
ingediend, of wel opnieuw ingediend maar wederom afgekeurd. In 2024 betreft dit 18%
van het totaal aantal beoordeelde zaken. In de jaren 2020–2023 was dit respectievelijk
18%, 14%, 18% en 17%. Dit zijn ook de processen-verbaal waarover het in het antwoord
op vraag 3 gaat. Beide percentages zijn te hoog, maar er is geen sprake van een stijging
ten opzichte van de voorgaande jaren. OM, politie en werkgevers van BOA’s werken aan
het terugdringen van fouten in de processen verbaal, zie hiervoor ook het antwoord
op vraag 4.

Vraag 3

Hoeveel overtreders zijn de afgelopen vier jaar vrijuit gegaan als gevolg van deze
fouten?

Antwoord 3

In 2021, 2022, 2023 en 2024 werden respectievelijk ruim 45.000, 42.000, 41.000 en
42.000 processen-verbaal nooit goedgekeurd (dus ofwel niet opnieuw ingediend, óf opnieuw
ingediend maar opnieuw afgekeurd). Dit zijn de aantallen die corresponderen met de
in het antwoord op vraag 2 genoemde percentages van respectievelijk 14% (2021), 18%
(2022), 17% (2023) en 18% (2024). Dit betekent overigens niet automatisch dat eenzelfde
aantal overtreders geen boete of andere straf opgelegd heeft gekregen. Ook na goedkeuring
van het proces-verbaal kan het Openbaar Ministerie, gelet op inhoudelijke of opportuniteitsgronden,
besluiten af te zien van vervolging. Het is daarom niet mogelijk om aan te geven in
hoeveel niet goedgekeurde processen-verbaal er uiteindelijk geen vervolging is ingesteld,
omdat het nooit is gekomen tot die beoordeling.

Vraag 4

Welke concrete maatregelen neemt u op korte termijn om het aantal foutieve processen-verbaal
terug te dringen?

Antwoord 4

Het Openbaar Ministerie koppelt terug wat er ontbreekt in een dossier en waarom bepaalde
informatie nodig is. De politie heeft zicht op de meest gemaakte fouten en werkt aan
het verbeteren van de kwaliteit van de betreffende processen-verbaal én van de controle
daarop in de basisteams. Dit wordt vanuit een landelijk traject begeleid en aangejaagd.
Zowel in het basispolitieonderwijs als in het daarop volgende traject van start- naar
vakbekwaam is aandacht voor het schrijven van correcte processen-verbaal. Voor BOA’s
geldt dat werkgevers op basis van de feedback van het Openbaar Ministerie gericht
kunnen investeren in betere kennis en kunde van hun handhavers. Daarnaast wordt ingezet
op het verbeteren van de informatiepositie van boa’s ten behoeve van de zelfstandigere
en professioneel uitvoering van hun taak. Dit kan de juistheid van de door boa’s opgestelde
processen-verbaal bevorderen3.

Vraag 5

Kunt u reflecteren op het feit dat vier op de tien processen-verbaal worden teruggestuurd
door het Openbaar Ministerie, en welk effect dit heeft op de verstopping en vertragingen
binnen de strafrechtketen als geheel?

Antwoord 5

De percentages en de aantallen die ik heb benoemd in mijn antwoord op vraag 2 en 3
zijn te hoog. Berekeningen over het effect hiervan op de snelheid van werken in de
strafrechtketen als geheel zijn niet te maken. Helder is dat de inzet die gemoeid
is met het constateren en herstellen van fouten in processen-verbaal aan andere werkzaamheden
besteed zou moeten worden.

Vraag 6

Kunt u ingaan op «de miljoenen aan boete-inkomsten» die we nu mislopen door onvoldoende
registratie? Om hoeveel miljoen gaat het hier?

Antwoord 6

Ik kan hier geen bedrag noemen omdat we, zoals ik in mijn antwoord op vraag 3 heb
aangegeven, niet weten hoe de vervolgbeslissing van het OM zou zijn uitgevallen als
deze processen-verbaal wel waren goedgekeurd en omdat eveneens onbekend is of een
eventueel opgelegde boete vervolgens ook daadwerkelijk zou zijn geïnd.