Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Patijn over het uitfaseren van WBS

Antwoord van Minister Paul (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 22 september
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 2959.

Vraag 1

Klopt het dat het Werk Bemiddeling Systeem (WBS), waarmee gemeenten en het Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekeringen (UWV) hun gezamenlijke vacatures publiceren om deze vervolgens
regionaal te delen, wordt uitgefaseerd door (onderdelen van) UWV? Bent u hierover
geïnformeerd?

Antwoord 1

Ja, het Werk Bemiddeling Systeem (WBS) van UWV wordt uitgefaseerd, net zoals Sonar,
het systeem dat UWV gebruikt voor de werkzoekendendienstverlening. Dat komt doordat
UWV per 1 januari 2026 stopt met het UWV-portaal dat gemeenten toegang biedt tot deze
applicaties. Deze applicaties zijn verouderd en voldoen niet meer aan de eisen voor
privacy, beveiliging en flexibiliteit. Onder meer omdat bij WBS en Sonar sprake is
van het delen van een systeem en niet alleen het delen van gegevens.

Vraag 2

Klopt het dat artikel 9 van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen
(SUWI) bepaalt dat UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en gemeenten verplicht zijn
samen te werken bij de uitvoering van diverse wetten, met het oog op een doeltreffende
en klantgerichte uitvoering?

Antwoord 2

Ja, artikel 9 van de Wet SUWI verplicht UWV, SVB en gemeenten om samen te werken bij
de uitvoering van hun taken.

Vraag 3

Acht u het uitfaseren van WBS zonder een volwaardig alternatief in strijd met deze
wettelijke samenwerkingsverplichting?

Antwoord 3

Nee. De samenwerkingsverplichting geldt voor de dienstverlening aan werkzoekenden
en werkgevers. Het verplicht UWV niet om een IT-systeem beschikbaar te stellen aan
gemeenten. Het hebben van een goed werkend systeem is echter een belangrijke randvoorwaarden
om de dienstverlening te kunnen aanbieden.

Sinds het besluit om de huidige applicaties uit te faseren, werken UWV en VNG samen
aan een veilige en goede manier om gegevens uit te wisselen zonder daarbij toegang
te moeten hebben tot elkaars systemen.

Via het programma Verbeteren Uitwisseling Matchingsgegevens (VUM) heeft SZW samen
met de ketenpartijen gezorgd voor een afsprakenstelsel, een gegevensstandaard en een
technische voorziening voor de uitwisseling van matchingsgegevens. Dit biedt een alternatief
voor inzicht in profielen van werkzoekenden en beschikbare vacatures. Het is aan de
gemeenten en UWV om daar op aan te sluiten. UWV is inmiddels klaar om via deze voorziening
gegevens te verstrekken. De betrokken organisaties werken ondertussen aan de implementatie
en doorontwikkeling van de opgeleverde producten met steun van SZW. Voor gemeenten
is er ondersteuning beschikbaar bij de VNG, het Landelijk Ondersteuningsteam Regionale
Arbeidsmarkt en het Bureau Informatiediensten Nederland. Een coördinator zorgt voor
de onderlinge afstemming tussen de partijen in de dienstverlening aan gemeenten en
arbeidsmarktregio’s.

De doorontwikkeling heeft onder andere betrekking op de CRM-functie (uitwisseling
van gegevens over het bezoeken van werkgevers). WBS ondersteunt naast de matchingsfunctie
ook een CRM-functie gericht op werkgevers. Deze functie blijft voorlopig nog wél beschikbaar
voor gemeenten en UWV totdat hier ook een toekomstbestendig alternatief voor is.

Vraag 4

Waarom wordt WBS al uitgefaseerd terwijl er nog geen functioneel vervangend systeem
beschikbaar is? Verschilt dit beeld per gemeente? Heeft u zicht op waar dit fout gaat?

Antwoord 4

Zoals aangegeven in het antwoord op de vorige vraag is er een alternatief.

Het beeld verschilt per gemeente. De issues per gemeenten hangen af van de mate waarin
de gemeente eigen software gebruikt, of men gebruik maakte van het UWV-portaal met
Sonar en WBS en of aansluiting op VUM al in de planning zit.

Vraag 5

Deelt u de zorg dat het vroegtijdig sluiten van WBS zonder een gelijkwaardig vervangend
systeem risico’s oplevert voor de dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers?

Antwoord 5

Nee, want er is een uitwisselingsvoorziening waar partijen op kunnen aansluiten met
hun eigen systemen. Waar dat er niet is – zoals bij de CRM-functie – wordt WBS in
de lucht gehouden tot het alternatief er wel is.

Vraag 6

Hoe moeten gemeenten en UWV samenwerken zonder dat er een werkbaar alternatief is?

Antwoord 6

Zoals aangegeven in de antwoorden op de vragen 3 en 4 is er een werkbaar alternatief.

Vraag 7

Op welke wijze wordt geborgd dat gemeenten tijdens de overgang naar een nieuw systeem
hun wettelijke taken en samenwerking met UWV effectief kunnen blijven uitvoeren?

Antwoord 7

De uitvoering van de wettelijke taken komt met de uitfasering van het UWV-portaal
niet in gevaar. Zie het antwoord bij vraag 4 voor een uitleg.

Vraag 8

Bent u bereid om met UWV en gemeenten in overleg te treden om te zorgen dat de (gezamenlijke)
dienstverlening niet onder druk komt te staan door deze overgang?

Antwoord 8

UWV, VNG en SZW zijn al periodiek in overleg over de gezamenlijke dienstverlening
en de ondersteuning ervan. VNG en UWV bieden al langere tijd ondersteuning bij het
in kaart brengen van de gevolgen van het wegvallen van Sonar en WBS voor individuele
gemeenten en de mogelijkheid hiermee om te gaan, bijvoorbeeld via aansluiting op VUM.
Gemeenten kunnen hier een afspraak voor maken en/of terecht bij digitale inloopspreekuren.
Naast deze ondersteuning op maat, bieden VNG en UWV ook algemene ondersteuning via
toolkits en FAQ’s op de website Samen voor de klant, en praktijkdagen waarop wordt stilgestaan bij de laatste ontwikkelingen en best
practices.