Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van het lid Van Nispen over de berichten dat op sommige plaatsen in Nederland de aanpak van (ondermijnende) criminaliteit doorgeslagen lijkt

Mededeling van Minister Van Oosten (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 19 september
2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel van Follow the Money (FtM) over de aanpak van ondermijnende
criminaliteit in Zaanstad-Oost en de eerdere vragen die ik al heb gesteld over deze
aanpak?1, 2

Vraag 2

Wat vindt u van de zorgen die worden geuit door de inwoners dat ze niet meer naar
de gemeente durven te gaan, ook voor triviale zaken zoals een rijbewijsverlenging?

Vraag 3

Hoe kan het dat de huisbezoeken hier zo ingrijpend zijn en vaak ook gebeuren zonder
enige vorm van informatie of bescherming voor de bewoner?

Vraag 4

Bent u het ermee eens dat de casus die in het artikel wordt genoemd schrijnend is
en dat gemeenteambtenaren niet zomaar zonder toestemming en informatieverstrekking
en onder de noemer «adresonderzoek» iemands huis mogen betreden en doorzoeken?

Vraag 5

Kunt u reageren op de zorgen geuit door universitair docent staats- en bestuursrecht
Fatma Çapkurt dat het al mis gaat omdat ondermijning niet goed wordt afgebakend?

Vraag 6

Bent u het eens met de analyse van Çapkurt dat tegenover de harde aanpak van de gemeente
voor betrokkenen de bescherming die het strafrecht normaal gesproken biedt ontbreekt?

Vraag 7

Wat vindt u er in dit licht van dat de gemeente Zaanstad aangeeft trotse «pionier»
te zijn en dat de weerstand uit de wijk laat zien dat het een «succes» is?

Vraag 8

Wat is uw reactie op de aanpak van handhavers van de gemeente Breda die ook een harde
«ondermijningsaanpak» hebben, waaronder het met een koevoet openbreken van 18 garageboxen?3

Vraag 9

Wat vindt u ervan dat ook hier de eigenaren van de garageboxen geen informatie krijgen,
geen idee hebben op basis van welke signalen hun bezittingen worden vernield, dat
de schade vooralsnog niet is hersteld en het onduidelijk is wie hiervoor opdraait?

Vraag 10

Wat vindt u van de reactie van de gemeente Breda dat dit de normale werkwijze is en
dat controles van garageboxen wel vaker plaatsvinden? Op basis van welke wetten en
regels mag dit precies?

Vraag 11

Klopt het dat de gemeente Zaanstad ook garageboxen en bergingen openbreekt? In welke
gemeenten wordt deze werkwijze nog meer toegepast?4

Vraag 12

Deelt u de zorg dat een te repressieve aanpak van criminaliteit juist een averechts
effect kan hebben en ontwrichtend kan werken voor bewoners in de wijk en slecht is
voor het vertrouwen in de rechtsstaat?

Vraag 13

Klopt het dat eigenlijk geen taak is van de gemeente maar van de politie en het OM
om strafbare feiten op te sporen? Ziet u ook dat een verschuiving dreigt, waardoor
mensen niet beschikken over alle waarborgen en bescherming die toepassing van het
strafrecht biedt?

Vraag 14

Is de werkwijze van deze gemeenten überhaupt in lijn met alle wetten en het recht?
Zo niet, op welke punten niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 15

Bent u bereid om deze gemeenten aan te spreken op hun aanpak betreffende ondermijning
en op zijn minst deze gemeenten te wijzen op het feit dat informatieverschaffing en
schadevergoedingen bij vernielingen van iemands eigendom onderdeel zou moeten zijn
van de aanpak? Zo niet, waarom niet?

Mededeling

Hierbij deel ik u mede dat de schriftelijke vragen van het lid Nispen (SP), van uw
Kamer aan de Minister van Justitie en Veiligheid over de berichten dat op sommige
plaatsen in Nederland de aanpak van (ondermijnende) criminaliteit doorgeslagen lijkt
(ingezonden 27 augustus 2025) niet binnen de gebruikelijke termijn kunnen worden beantwoord,
aangezien nog niet alle benodigde informatie is ontvangen.

Ik streef ernaar de vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.