Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Peter de Groot over het item Ondanks woningnood blijft snel bouwen lastig in de uitzending van Nieuwsuur van 2 augustus 2025

Antwoord van Minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) (ontvangen
19 september 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het item «Ondanks woningnood blijft snel bouwen lastig» in de uitzending
van Nieuwsuur van 2 augustus 2025, wat gaat over het feit dat het bouwen van de nieuwbouwwijk
Valkenhorst in Katwijk al 20 jaar op zich laat wachten?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u ermee bekend dat de Tweede Kamer meermaals aandacht heeft gevraagd voor zowel
het mogelijk maken van de woningbouw in Valkenhorst als ook de discussies tussen het
Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het ontwikkelen van woningbouw, waar dan ook, met een voorbereidingstijd
tussen de 10 en 20 jaar absurd is? Waarom wel, waarom niet?

Antwoord 3

Ja, een dergelijke lange voorbereidingstijd is absoluut ongewenst. De woningnood is
urgent, woningzoekenden moeten eerder bediend worden. Wat ook echt kan! Gezien de
urgentie van de woningbouwopgave is het van belang om de doorlooptijd significant
te verkorten. Om het proces te versnellen zet ik stevig in op het toepassen van efficiëntere
werkwijze en technieken, zoals parallel plannen, het toepassen van innovaties en digitalisering.

Eén van de sleutels voor versnelling in de voorfase is intensieve samenwerking tussen
marktpartijen en overheden. Via de publiek-private samenwerking aan de lokale, regionale
en landelijke versnellingstafels zet ik in op gezamenlijk inzicht in de voortgang
en het vlottrekken van projecten die zijn vastgelopen. De ervaring leert dat wanneer
de focus ligt op hoe het wél kan, gericht op haalbare en realistische oplossingen,
veel van deze knelpunten op lokaal schaalniveau kunnen worden opgelost.

Vraag 4

Zijn er mitigerende maatregelen nodig bij de ontwikkeling van de woonwijk om het duingebied
voldoende te beschermen? Zo ja, welke maatregelen zouden dit zijn? Zo nee, kunt u
toelichten waarom die maatregelen niet nodig zijn?

Antwoord 4

Er zijn maatregelen nodig om de effecten van extra recreatieve druk op het duingebied
en Natura 2000 gebied van het nationale park Hollandse Duinen te mitigeren. Een deel
van de locatie Valkenhorst, de Mient Kooltuin, wordt daarom voor recreatieve functies
ingericht waarbij ook wandelpaden worden aangelegd.

Vraag 5

Op welke manier kan met de inzet voor schonere en snellere bouw, door bijvoorbeeld
fabrieksmatige bouw toe te passen, versnelling worden behaald in de bouwplannen van
Valkenhorst?

Antwoord 5

Ik zie de inzet van industriële bouw als een belangrijke manier om het bouwproces
te versnellen. Met industrieel bouwen kan er sneller, goedkoper schoner gebouwd worden
met inzet van minder personeel. Bij de ontwikkeling van de locatie Valkenhorst kunnen
industriële bouwstromen worden toegepast om deze redenen.

Vraag 6

Welke lessen worden er getrokken uit het stroperige proces rondom de ontwikkeling
in Valkenburg voor andere woningbouwlocaties in Nederland? Wat betekent dit voor de
landelijke regie op bijvoorbeeld het vergunningenproces? Welke verbeterpunten worden
opgepakt in het kader van het STOER-traject?

Antwoord 6

De meest effectieve interventie om tot versnelling in de ruimtelijke besluitvorming
te komen zit veelal in de fase die voorafgaat aan het indienen van een aanvraag voor
een omgevingsvergunning. Daarbij is een intensieve publiek-private samenwerking cruciaal.
Wanneer besluitvorming uitblijft omdat er een bestuurlijke patstelling is, moet de
interventie gericht zijn op het doorbreken daarvan. Wanneer de vertraging zit bij
de vergunningverlening is het vooral belangrijk dat gemeenten in staat worden gesteld
om tijdig te beslissen.

Ik erken dat veel gemeenten en provincies kampen met een tekort aan ambtelijke capaciteit
om de benodigde versnelling te realiseren. Bij de Woontop 2024 heb ik afspraken gemaakt
om de capaciteit bij gemeenten en provincies structureel te versterken.

Ik neem landelijke regie in het vergunningsproces met de Wet Versterking regie volkshuisvesting.
De wet regelt dat er één gang naar de rechter komt in plaats van twee bij woningbouwprojecten
vanaf 12 woningen.

In de bestuurlijke overleggen over de Woondeals met de overheden en corporaties, maak
ik afspraken om de processen te versnellen, zoals het parallel plannen. Daarnaast
zal ik binnenkort, in de kabinetsreactie op het eindadvies STOER, aangeven hoe ik
omga met de adviezen om woningbouw sneller, eenvoudiger en betaalbaarder te maken.

Vraag 7

Kan het werken met standaard natuuronderzoeken in plaats van plaatsgebonden minutieuze
natuuronderzoeken helpen om processen te versnellen? Waarom wel, waarom niet?

Antwoord 7

Werken met «standaard natuuronderzoek» is mogelijk met behulp van Soorten Management
Plannen (SMP). Elke gemeente kan met een SMP een natuurvergunning aanvragen bij de
provincie voor een gebiedsgerichte aanpak voor de instandhouding van beschermde soorten
op grond van de Vogel- en Habitatrichtlijn. Omdat een SMP moet voldoen aan de Vogel-
en Habitatrichtlijn en is gebaseerd op ecologisch onderzoek is hierdoor weinig tot
geen (aanvullend) plaatsgebonden onderzoek nodig door initiatiefnemers. Daardoor worden
onderzoekslasten en -tijd voor deze projecten beperkt. Het opstellen van een SMP door
een gemeente, heeft een looptijd. In de kabinetsreactie op het eindadvies STOER zal
ik ingaan op het stimuleren van SMP’s.

Vraag 8

Is de bezwaarprocedure bij de Raad van State prioritair gemaakt boven andere procedures
aangezien dit de ontwikkeling van woningbouw betreft? Waarom wel, waarom niet?

Antwoord 8

De Raad van State heeft op 11 december 2024 in een uitspraak over het bestemmingsplan
Valkenhorst, de gemeente Katwijk gevraagd om een nadere onderbouwing. Daarbij heeft
de Raad prioriteit gegeven aan dit woningbouwplan boven andere beroepsprocedures als
onderdeel van een aanpak die de Raad van State in 2024 is gestart en waarin voorrang
wordt gegeven aan de behandeling van beroep tegen woningbouwplannen. De Raad heeft
daardoor sinds vorig jaar zo’n 140 woningbouwplannen met voorrang behandeld. De Raad
heeft onlangs aangekondigd om tot de zomer volgend jaar de voorrangverlening voor
woningbouwprojecten toe te passen, vooruitlopend op het wetsvoorstel Versterking regie
Volkshuisvesting. Dit wetsvoorstel voorziet in een regeling om beroep bij woningbouwplannen
versneld te behandelen, met beroep bij de Raad van State in één instantie. Dit levert
al snel een versnelling op tot één jaar.

Vraag 9

Welke mogelijkheden ziet u op dit moment, vanuit het Rijk, die kunnen bijdragen om
de woningbouw in Valkenhorst te versnellen?

Antwoord 9

Gemeente en Rijk hebben voorbereidingen getroffen, bijvoorbeeld voor de overdracht
van gronden, om snel te kunnen starten met bouwwerkzaamheden wanneer de Raad van State
duidelijkheid heeft gegeven dat woningbouw op Valkenhorst door mag gaan.

Vraag 10

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden?

Antwoord 10

Ja.