Schriftelijke vragen : Exportkredietverstrekking aan LNG-project Cabo Delgado, Mozambique
Vragen van de leden Hirsch, Van der Lee (beiden GroenLinks-PvdA) en Teunissen (PvdD) aan de Minister van Financiën en de Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken over exportkredietverstrekking aan LNG-project Cabo Delgado, Mozambique (ingezonden 8 september 2025).
Vraag 1
Bent u bekend met de op 1 september 2025 aan de Kamer gestuurde antwoorden op schriftelijke
vragen «stand van zaken Exportkredietverstrekking aan LNG-project Cabo Delgado, Mozambique»?
Vraag 2
Klopt het dat, zoals de antwoorden weergeven, er op dit moment sprake is van activiteiten
in het projectgebied rondom Cabo Delgado, door baggerbedrijf Van Oord, onder een lopende
verzekeringspolis afgesloten bij Atradius Dutch State Business (ADSB)? Zo nee, kunt
u dan bevestigen dat de lopende activiteiten door Van Oord «in voorbereiding» op de
uitvoering van het project, niet verzekerd zijn door de Nederlandse Staat via een
specifieke exportkredietverzekering of andere vorm van handelssteun?
Vraag 3
Bent u bekend met de uitspraken van Minister van Financiën Heinen in het EKV-debat
van 27 november 2024 over dit project? In het debat over de exportkredietverzekering
(EKV) stelde hij: «Sindsdien ligt het project formeel stil; dat ligt het nog steeds.
Total, het bedrijf, wilde het begin dit jaar weer opstarten, gegeven de verbeterde
veiligheidssituatie. Sindsdien loopt het proces van die herbeoordeling». Ook stelde
hij dat «Voordat die herbeoordeling is afgerond, kan het project nog geen doorgang
vinden.»
Vraag 4
Kunt u deze uitspraken duiden in het licht van de antwoorden op schriftelijke vragen
die u op 1 september 2025 aan de Kamer stuurde? Daarin wordt gesteld dat Van Oord
onder een lopende verzekering op dit moment baggerwerkzaamheden «in voorbereiding»
op het project uitvoert. Was de Minister van Financiën in november 2024 bekend met
de lopende verzekering aan Van Oord? Zo ja, kunt u dan toelichten wat u verstaat met
de uitspraak dat «het project geen doorgang kan vinden»? Zo nee, hoe verklaart u dat
u niet bekend was met deze lopende verzekering?
Vraag 5
Klopt het dat u, zoals u meerdere malen heeft aangegeven, de zorgen die bestaan over
de veiligheid in het projectgebied, zeer serieus neemt?
Vraag 6
Klopt het dat u daarom, net als andere betrokken exportkredietverzekeraars, zoals
UKIP in het Verenigd Koninkrijk, vanuit die zorgen een onafhankelijk onderzoek heeft
ingesteld? Zo nee, wat is dan de aanleiding voor het onafhankelijk onderzoek geweest?
Vraag 7
Klopt het dat de uitkomsten van dat onderzoek nog niet bekend zijn?
Vraag 8
Klopt het dat het onderzoek een voorwaarde is voor de herbeoordeling van de exportkredietverzekering
voor het LNG-project in Cabo Delgado? Zo nee, wat is dan de relatie tussen het onafhankelijk
onderzoek en de herbeoordeling? Zo ja, kunt u dan verklaren dat er, lopende het onderzoek
en vooraf aan de herbeoordeling, een lopende EKV te bestaan die project-gelieerde
activiteiten dekken die nu in het betreffende projectgebied plaatsvinden?
Vraag 9
Hoe moeten in het licht van de eerdere uitspraken dat het project stil ligt tot de
herbeoordeling van de exportverzekering wegens zorgen rondom veiligheid en mensenrechten,
de «voorbereidende» werkzaamheden worden gezien die Van Oord uitvoert met exportsteun
van de Nederlandse overheid?
Vraag 10
Wanneer bent u geïnformeerd dat deze project-werkzaamheden gestart of hervat werden?
Welke voorwaarden zijn er aan de lopende verzekering aan Van Oord gesteld?
Vraag 11
Kunt u toelichten waarom u aan de ene kant de Kamer informeert dat het verzekeringstraject
en het project «on hold» staat en aan de andere kant, op het moment dat hij deze uitspraak
doet, u een lopende verzekering heeft uitstaan waaronder projectwerkzaamheden door
een Nederlands bedrijf in het projectgebied plaatsvinden?
Vraag 12
Kan u aangeven wanneer deze verzekering is afgegeven? Zo nee, waarom niet? Zo ja,
welke overwegingen speelden daarbij een rol? Hoe is het risico van een negatieve beoordeling
in het toekennen van de herverzekering aan TotalEnergies, meegewogen?
Vraag 13
Waarom dekt ADSB dit risico wel en heeft het de andere polis op pauze staan juist
wegens grote risico’s rondom mensenrechtenschendingen, sociale en milieueffecten van
het project?
Vraag 14
Klopt het dat u heeft aangegeven dat alle projectactiviteiten en de door de Staat
uitgegeven exportkredietverzekering «on hold» staat wegens Force Majeure sinds 2021?
Vraag 15
Klopt het dat ook andere exportkredietverzekeraars een dergelijke maatregel hebben
getroffen?
Vraag 16
Klopt het dat TotalEnergies daardoor nu nog niet haar gehele benodigde financieringspakket
in orde heeft? Zo nee, kunt u aangeven wat de meerwaarde van de door Nederland en
het Verenigd Koninkrij on hold-gezette EKV’s is voor het gehele project? Klopt het
dat, dankzij de lopende kredietverzekering aan Van Oord, het bedrijf ook als de herbeoordeling
negatief uitvalt, voor haar activiteiten betaald zal worden? Zo nee, waarom niet?
Vraag 17
Kan u toelichten hoe Van Oord «eigenstandig zo een keuze kan maken» om de projectactiviteiten
uit te gaan uitvoeren met steun van de Nederlandse overheid, terwijl het project herbeoordeeld
wordt? Wat staat hierover in de polisvoorwaarden? Waarom is de exportkredietverzekering
aan Van Oord toegekend terwijl u stelt dat het project «on hold» is?
Vraag 18
Klopt het dat u in eerdere uitwisselingen heeft gesteld dat de Nederlandse Staat projecten
niet financiert als deze gepaard gaan met onacceptabele mensenrechtenschendingen?
Klopt het dat er op dit moment toch een verzekering is gegeven in de context van een
project waar u zelf een onafhankelijk onderzoek naar in heeft gesteld? Zo nee, kunt
u duiden waarom de lopende verzekering geen samenhang heeft met het project waarvan
u zelf grove risico’s heeft geïdentificeerd? Zo ja, hoe verklaart u dit?
Vraag 19
Voldoet Van Oord aan internationale standaarden wanneer zij een opdracht accepteert
om voorbereidende werkzaamheden te doen voor een project dat officieel on hold staat
vanwege potentiële mensenrechtenschendingen? Zo ja, kunt u dat toelichten? Welke standaarden
hanteert u?
Vraag 20
Deelt u de zorgen dat TotalEnergies op deze manier via onderaannemers, haar due diligence
verlichtingen kan omzeilen en het project op die manier alsnog laten doorgaan terwijl
financiers zoals de Nederlandse Staat naar buiten toe communiceert dat het stil staat?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom kiest u voor deze strategie?
Vraag 21
Kunt u deze vragen beantwoorden voor het debat over het handelsbeleid op 25 september
2025?
Indieners
-
Gericht aan
E. Heinen, minister van Financiën -
Gericht aan
A. de Vries, staatssecretaris van Buitenlandse Zaken -
Indiener
Daniëlle Hirsch, Kamerlid