Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kahraman over een tweede streekomroep voor regio Twente

Antwoord van MinisterHermans (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 2 september
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 2828.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het feit dat de gemeenteraden van Borne, Hellendoorn, Haaksbergen
en Hof van Twente unaniem een motie hebben aangenomen waarin wordt opgeroepen tot
het splitsen van Twente in twee streekomroepgebieden?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de opvatting uit deze motie dat Twente als regio te groot en te divers is
voor één streekomroepgebied?

Antwoord 2

Nee. In de sector heeft sinds 2012 een proces plaatsgevonden om tot een indeling in
lokale verzorgingsgebieden te komen. Dit gebeurde onder regie van de Stichting Nederlandse
Lokale Publieke Omroepen (NLPO) en met betrokkenheid van gemeenten en lokale publieke
omroepen. Hierin is steeds het uitgangspunt geweest dat het verzorgingsgebied aan
moest sluiten bij de zogeheten natuurlijke habitat van de burger. In het «Vernieuwingsconvenant
gemeenten – lokale omroepen 2015–2018» wordt dit toegelicht als «de natuurlijke habitat
van de burger, dat wil zeggen het gebied waarin deze woont, leeft, werkt, de dagelijkse
of niet-dagelijkse inkopen doet, uitgaat, sport, voortgezet onderwijs volgt e.d.;
het gaat om [...] een eigen geografische, economische en sociaal-culturele identiteit».
Uit het proces volgde dat Twente op deze gronden één verzorgingsgebied is.

Vraag 3

Bent u ermee bekend dat een gezamenlijk verzoek van vijf lokale omroepen om Zuidwest-Twente
als aparte streek aan te merken op 19 mei 2025 is afgewezen door de Nederlandse Lokale
Publieke Omroep (NLPO) zonder voorafgaand overleg?

Antwoord 3

De NLPO heeft dit jaar nogmaals een procedure ingericht waarin belanghebbenden inspraak
konden leveren op de in 2023 opgeleverde indeling in verzorgingsgebieden. Daartoe
is bij besluit van de Stichting NLPO per 10 januari 2025 de Change Board Streekindeling
Lokale Publieke Media-instellingen ingesteld (hierna: de Change Board). De Change
Board bestond uit een onafhankelijk voorzitter en vijf andere leden: twee leden die
zijn afgevaardigd door lokale publieke omroepen, twee leden die zijn afgevaardigd
door gemeenten en één lid dat is afgevaardigd door de VNG. Tevens is er een waarnemer
benoemd namens het Ministerie van OCW. De Change Board had tot taak de Stichting NLPO
te adviseren over voorstellen van lokale publieke omroepen of gemeenten tot wijziging
van de bestaande indeling van het land in tachtig lokale verzorgingsgebieden.

Lokale publieke omroepen en gemeenten konden een voorstel bij de Change Board indienen
tot wijziging van de bestaande indeling van het land in tachtig lokale verzorgingsgebieden.
Om dit kenbaar te maken is hierover door de Stichting NLPO en de Vereniging Nederlandse
Gemeenten actief gecommuniceerd richting respectievelijk lokale publieke omroepen
en gemeenten. Voorstellen tot wijziging dienden voldoende gemotiveerd te zijn om in
behandeling genomen te worden. Bij ieder voorstel dat door de Change Board in behandeling
is genomen, is om een zienswijze gevraagd van de betreffende lokale omroepen en gemeenten.
De Change Board heeft ten slotte het bestuur van de NLPO geadviseerd om de huidige
indeling van het verzorgingsgebied Twente te handhaven.

Vraag 4

Kunt u toelichten waarom Twente als één streekomroepgebied is ingedeeld, terwijl het
inwoneraantal (meer dan 600.000) aanzienlijk hoger ligt dan de richtlijn van 100.000
tot 150.000 inwoners per streek?

Antwoord 4

Bij de beoordeling van de wijzigingsvoorstellen heeft de Change Board rekening gehouden
met de wettelijke vereisten van een lokaal verzorgingsgebied. Die vereisten waren
op dat moment kenbaar. Het betreft concreet deze vereisten: gemeenten in een lokaal
verzorgingsgebied moeten onderling nabijgelegen zijn; een lokaal verzorgingsgebied
moet wat betreft de oppervlakte of het aantal inwoners aanmerkelijk kleiner zijn dan
de provincie of elk van de provincies waarmee het lokale verzorgingsgebied grondgebied
deelt; en een lokaal verzorgingsgebied is zoveel mogelijk een gebied dat een kenbare
identiteit heeft of waarbinnen het algemene leefpatroon van de inwoners zich in belangrijke
mate afspeelt.

Vraag 5

Waarom worden regio’s die bereid zijn structureel te investeren in hun lokale omroepen,
zoals in delen van Twente, gelijkgesteld aan regio’s die daar juist expliciet niet
toe bereid zijn?

Antwoord 5

In het proces om tot een indeling in lokale verzorgingsgebieden te komen, is tot nu
toe uitsluitend rekening gehouden met de wettelijke vereisten van een lokaal verzorgingsgebied,
zoals in mijn antwoord op vraag 4 genoemd. Mogelijke investeringen, uit welke hoek
ook, hebben geen invloed daarop.

Vraag 6

Hoe verhoudt de afwijzing van dit verzoek zich tot het uitgangspunt van lokaal verankerde
journalistiek, zoals benoemd in de plannen rond de nieuwe Mediawet?

Antwoord 6

De regering beoogt met de plannen tot aanpassing van de Mediawet het fundament van
de lokale publieke omroepen fors te verstevigen. De voorgestelde maatregelen moeten
in de toekomst bij alle lokale publieke omroepen zorgen voor meer professionaliteit,
stabiliteit en onafhankelijkheid. Zodat inwoners in Nederland, waar ze ook wonen,
via de lokale publieke omroep toegang hebben tot betrouwbare, onafhankelijke informatie
over hun omgeving en lokale bestuur, weten wat er speelt in hun directe omgeving en
mee kunnen blijven doen.

Lokale publieke omroepen hebben hoofdzakelijk het doel om op lokaal niveau de wettelijke
publieke mediaopdracht uit te voeren door het verzorgen van media-aanbod dat gericht
is op de bevrediging van maatschappelijke behoeften die leven in het lokale verzorgingsgebied
waarop de instelling zich richt. In dit geval is dat het gehele verzorgingsgebied
Twente.

Vraag 7

Bent u bereid om, in overleg met de NLPO, het gesprek met de betrokken omroepen en
gemeenten alsnog te faciliteren, aangezien er sprake is van breed democratisch draagvlak
in de regio?

Antwoord 7

De inrichting van de streekomroepen is een proces waarin de NLPO het voortouw heeft,
op basis van onafhankelijke advisering en in nauwe samenspraak met gemeenten en de
betrokken lokale omroepen. De NLPO heeft op 16 mei 2025 de streekkaart geactualiseerd
conform het onafhankelijke advies van de Change Board en daarbij alle adviezen, zienswijzen
en onderbouwingen per streek inzichtelijk gemaakt. Voor Twente is op grond daarvan
geconcludeerd dat er onvoldoende aanleiding is om de gevraagde opdeling te honoreren.

De NLPO heeft mij laten weten hierover met de betrokken gemeenten in gesprek is en
dat ook de betrokken omroepen worden uitgenodigd voor overleg. Ik hecht eraan dat
dit gesprek in de regio, tussen de direct betrokken partijen, plaatsvindt.