Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Saris over het bericht dat het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) de wet overtreedt bij keuringen op arbeidsongeschiktheid door een tekort aan personeel.

Antwoord van Minister Van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 2 september
2025).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitspraak van de voorzitter van de vereniging van verzekeringsartsen
dat de wet wordt overtreden bij het keuren op arbeidsongeschiktheid door het tekort
aan artsen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op dit zorgelijke bericht?

Antwoord 2

Zoals mijn ambtsvoorganger vaker heeft aangegeven, staat UWV onder grote druk. Als
je arbeidsongeschikt raakt wil je snel duidelijkheid. Helaas moeten veel mensen nu
lang wachten op een beoordeling. De achterstanden zijn fors en lopen de komende jaren
alleen maar verder op. Dat is zorgelijk. Ik heb begrepen dat er een signaal is dat
bij het kantoor in Heerlen mogelijk dingen zijn misgegaan en dat UWV dit signaal meteen
serieus heeft opgepakt. Dit signaal gaat over vijf dossiers. UWV doet hier onderzoek
naar2.

In de berichtgeving wordt gesteld dat met een telefonische sociaal-medische beoordeling
de wet wordt overtreden. Dat is feitelijk onjuist, want de telefonische beoordeling
is – afhankelijk van de omstandigheden – een volgens de Nederlandse Vereniging voor
Verzekeringsgeneeskunde (NVVG) toegestane methode. Bij de beoordeling moet het belang
van de cliënt voorop staan. Daarom hanteert UWV het uitgangspunt dat mensen voor een
sociaal-medische beoordeling worden gezien door een verzekeringsarts. In de meeste
gevallen heeft dat namelijk de voorkeur. In sommige gevallen kan een verzekeringsarts,
op basis van voorafgaand dossieronderzoek en in overleg met de cliënt, een professionele
afweging maken dat de beoordeling telefonisch kan plaatsvinden. Het is belangrijk
dat UWV in nauw overleg met de cliënt en vanuit diens belang bepaalt of er afgeweken
wordt van een fysiek overleg.

Vraag 3

Kunt u aangeven welke (additionele) richtlijnen er vanuit het UWV-hoofdkantoor zijn
voor het borgen van de kwaliteit van de keuring door artsen?

Antwoord 3

Voor de juiste uitvoering van de sociaal-medische beoordeling heeft de NVVG protocollen
en richtlijnen opgesteld. Op basis hiervan voeren de medisch-specialisten van UWV
de beoordeling uit. Specifiek voor verzekeringsartsen werkzaam bij UWV hebben UWV,
de NVVG en de beroepsvereniging en vakbond van de verzekeringsartsen bij UWV (NOVAG)
het professioneel statuut verzekeringsartsen opgesteld. In dit statuut worden de uitgangspunten en randvoorwaarden geëxpliciteerd
van waaruit verzekeringsartsen hun medisch oordeel moeten geven, zodat de kwaliteit
geborgd wordt. Het bovenstaande vertaalt zich onder andere in specifieke checklists
die gebruikt worden bij de kwaliteitstoetsing.

Vraag 4

Hoe houdt het UWV bij of deze richtlijnen goed worden toegepast?

Antwoord 4

Om de kwaliteit te borgen voert UWV periodieke integrale kwaliteitsonderzoeken uit.
Daarnaast doet UWV specifieke risicogerichte onderzoeken waar nodig. Sinds eind 2024
hanteert de divisie Sociaal-Medische Zaken (SMZ) van UWV voor het integrale kwaliteitsonderzoek
de Meting Operationele Kwaliteit (MOK). Dit onderzoek wordt voor de WIA vier keer
per jaar uitgevoerd en heeft zowel het doel om te rapporteren over de kwaliteit van
de beoordeling als om te zorgen voor verbetering van de kwaliteit. Het instrument
werkt op dit moment nog niet zoals zou moeten, omdat er te veel variatie bestaat in
de uitvoering van de controles. De evaluatiepunten uit de eerste twee metingrondes
zijn meegenomen in de MOK die nu wordt uitgevoerd; UWV verwacht daarom vanaf deze
ronde verbeteringen in de betrouwbaarheid van de MOK te zien. Over de resultaten van
de laatste MOK heeft mijn ambtsvoorganger uw Kamer in de voortgangsbrief verbeteraanpak
UWV van 11 juli jl. geïnformeerd. Over de hierop volgende MOK-rondes wordt uw Kamer
periodiek geïnformeerd.

Naast de MOK voert UWV ook risicogerichte onderzoeken uit, wanneer daar aanleiding
voor is. Deze onderzoeken focussen zich doorgaans op een specifiek onderdeel van de
claimbeoordeling of een specifiek kantoor/district en zijn bedoeld om de uitvoering
op specifieke punten te verbeteren. Het lopende onderzoek naar de kwaliteit in UWV-kantoor
Heerlen waar in het artikel van EenVandaag aan gerefereerd wordt, is zo’n risicogericht
onderzoek.

Vraag 5

Zijn er audits of onderzoeken vanuit de afdeling Business Control en Kwaliteit (BC&K)
op de kwaliteit? En hoe worden de resultaten hiervan meegenomen in de verbetering
van de kwaliteit?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Kunt u aangeven op welke manier cliënten van het UWV hier wat van merken?

Antwoord 6

De verbetering van de kwaliteitscontroles moet ervoor zorgen dat de kwaliteit van
de sociaal-medische beoordeling toeneemt. De controles geven inzicht in de ontwikkelpunten
van het beoordelingsproces, en helpen UWV om gerichte verbeteringen te realiseren.
Als deze punten aangepast worden, zorgt dat voor minder inconsistenties in de uitkomst
van de beoordeling. Het voornaamste ontwikkelpunt dat uit de eerste twee rondes van
de MOK is gekomen, is dat de toelichting bij de bevindingen duidelijker opgeschreven
moet worden, waardoor beoordelingen en beslissingen beter navolgbaar worden. Als bij
de kwaliteitsmetingen fouten gevonden worden, herstelt UWV die. Hierbij houdt UWV
rekening met de individuele situatie van de cliënt.

Vraag 7

Vindt er los van de auditdienst ook steeksproefsgewijs een controle plaats? En waarop
wordt dan gecontroleerd?

Antwoord 7

Zie voor een toelichting van de verschillende kwaliteitscontroles die UWV uitvoert
het antwoord op vraag 4. Deze controles worden uitgevoerd door divisie SMZ. De auditdienst
van UWV voert daarnaast rechtmatigheidscontroles uit.

Vraag 8

Worden deze resultaten ook gerapporteerd naar het hoofdkantoor van het UWV en bent
u van deze resultaten op de hoogte? Zo ja, kunt u de resultaten dan delen met de Kamer?

Antwoord 8

De resultaten van de MOK’s van UWV worden gedeeld met SZW en Tweede Kamer. In de laatste
Kamerbrief over de verbeteraanpak UWV van 11 juli is uw Kamer geïnformeerd over de
resultaten van de meest recente integrale kwaliteitsmeting van de WIA en Wajong. Risicogerichte
onderzoeken worden op het hoofdkantoor besproken binnen de divisie SMZ en met de portefeuillehouder
SMZ uit de Raad van Bestuur. Indien de uitkomsten van een onderzoek daartoe aanleiding
geven, deelt UWV deze met mijn ministerie, waarna wordt bepaald of er aanleiding is
om de uitkomsten met uw Kamer te delen.