Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Ceder over het afketsen van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 7 augustus 2025).

Vraag 1

Hoe beoordeelt het kabinet het afketsen van het staakt-het-vuren tussen Israël en
Gaza? Is het kabinet het eens dat dit het verlengen van het lijden van gijzelaars
en Palestijnen een onacceptabele situatie is?1

Antwoord 1

De oorlog in Gaza moet stoppen. Het kabinet betreurt dat de onderhandelingen tussen
Israël en Hamas zijn vastgelopen en roept de partijen op terug te keren naar de onderhandelingstafel.
Een onmiddellijk staakt-het-vuren is noodzakelijk voor het vrij krijgen van de gijzelaars
die zijn ontvoerd door Hamas; voor het realiseren van de noodzakelijke hulp voor de
noodlijdende bevolking van de Gazastrook en om te komen tot perspectief op een duurzame
oplossing, waarbij voor het kabinet de tweestatenoplossing het uitganspunt is. te
komen. Over de ontwikkelingen rond het staakt-het-vuren blijft het kabinet in nauw
contact met partners die een bemiddelende rol spelen in de onderhandelingen, waaronder
Qatar, Egypte en de Verenigde Staten.

Vraag 2

Overwegende dat in het bericht staat: «Steve Witkoff, pointed the finger at Hamas for a «lack of desire to reach a ceasefire»», deelt het kabinet dit standpunt en deze overtuiging? Zo ja, is het kabinet het eens
dat dit niet zonder gevolgen kan blijven? Welke gevolgen heeft dit voor Hamas?

Antwoord 2 en 4

Het kabinet kan geen exacte uitspraken doen over de opstelling van de partijen tijdens
de onderhandelingen. Het kabinet ziet wel dat Hamas forse (mede-)verantwoordelijkheid
toekomt voor het uitblijven van het staakt-het-vuren en nog steeds een dreiging vormt
voor de veiligheid van Israël. Nederland blijft dan ook voortrekker voor aanvullende
EU-sancties tegen Hamas en Palestinian Islamic Jihad. Het kabinet koestert geen illusies over de intenties en het optreden van Hamas.
Hamas is een terroristische organisatie die al jarenlang zijn eigen bevolking onderdrukt,
mensenrechten schendt en door zijn gruwelijke daden van 7 oktober 2023 een spiraal
van geweld ontketende. Het kabinet blijft onderstrepen dat Hamas onmiddellijk de gijzelaars
moet vrijlaten en de wapens moet opgeven. Er is geen plaats voor Hamas in de toekomst
van de Gazastrook.

In het kader van het Frans-Saoedische initiatief om de tweestatenoplossing op tafel
te houden onderstreepten ook Arabische partners dat Hamas moet ontwapenen en geen
rol in het toekomstige bestuur van de strook kan spelen. Frankrijk en Saoedi-Arabië
werken aan het verbreden van steun voor deze opvatting.

Vraag 3

Welke stappen zet het kabinet zowel nationaal als in Europese Unie (EU)-verband per
ommegaande om te voorkomen dat er mensen sterven van de honger en te zorgen dat mensen
op reguliere wijze voldoende voedsel hebben?

Antwoord 3

Over de meest recente inzet heeft het kabinet uw Kamer schriftelijk geïnformeerd middels
de Kamerbrief inzake afspraken met Israël over de verantwoording over de situatie
in Gaza, d.d. 28 juli jl.,2 en de Kamerbrief inzake de Nederlandse bijdrage aan internationale samenwerking bij
uitvoering van airdrops boven Gaza, d.d. 1 augustus. Nederland werkt zowel voor als
achter de schermen aan het opbouwen van druk op Israël om ongehinderde, ongelimiteerde
en veilige humanitaire toegang voor hulporganisaties te bewerkstelligen. Het kabinet
levert onder meer concrete bijdragen aan de humanitaire bevoorrading via land en voedseldroppings,
steunt financieel medische evacuaties en blijft druk zetten op Israël om de humanitaire
blokkade volledig op te heffen en maatregelen te treffen voor het verbeteren van de
hulpdistributiemogelijkheden voor hulporganisaties, waaronder de VN, humanitaire ngo’s,
en de Rode Kruis- en Halve Maanbeweging voor adequate hulpverlening via land. Hierbij
is wat het kabinet betreft geen ruimte voor distributiepunten van de Gaza Humanitarian Foundation (GHF). Dit hulpmechanisme is niet in overeenstemming met de humanitaire principes
van humaniteit, onpartijdigheid, onafhankelijkheid en neutraliteit, gaat gepaard met
gedwongen verplaatsing en leidt tot dodelijke situaties.

Vraag 4

Overwegende dat Verenigde Staten (VS)-gezant voor het Midden-Oosten Witkoff stelt
dat Hamas niet gecoördineerd zou zijn of niet te goeder trouw de gesprekken zou zijn
ingegaan3, hoe beoordeelt het kabinet dit en is het het kabinet van mening dat Hamas hoofdverantwoordelijk
is voor het verlengen van het lijden van de Gazanen? Indien dit niet het geval is,
waarom niet? Kan het kabinet aangeven of dit beeld over de houding van Hamas pas sinds
het laatste overleg is ontstaan of dat dit beeld al langer bestaat over Hamas, ook
tijdens eerdere pogingen tot onderhandelingen? Zo ja, welke gevolgen heeft dit voor
Hamas?

Antwoord 4

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Witkoff heeft het nu over alternatieve opties om gijzelaars terug te krijgen, welke
zijn dat en welke rol heeft Nederland/de EU daarin?

Antwoord 5

Het kabinet of de EU zijn niet betrokken bij de door Amerikaanse gezant Witkoff gestelde
alternatieve opties om gijzelaars terug te krijgen. Het kabinet kan hierover geen
uitspraken doen.

Vraag 6

Hoeveel gijzelaars zijn er nog momenteel in Gaza? Hoeveel daarvan leven vermoedelijk
nog en hoeveel lichamen worden vastgehouden? Kan het kabinet ook de nationaliteiten
aangeven van de gegijzelden? Wat is er bekend over hun gezondheidssituatie?

Antwoord 6

Volgens de Israëlische regering houdt Hamas momenteel nog circa 50 gijzelaars vast,
van wie naar schatting maximaal 22 nog in leven zijn. Ook zou Hamas nog dertig lichamen
van omgekomen gijzelaars vasthouden in de Gazastrook. Het kabinet heeft geen exacte
informatie over de nationaliteiten en gezondheidssituatie van deze gijzelaars.

Vraag 7

Wat was de inhoud van de deal die op tafel lag? Op welke punten is het stukgelopen?
Hoe beoordeelt het kabinet dit en tevens de opstelling van zowel Israël als Hamas?

Antwoord 7

De voorgestelde deal betrof naar verluidt een overeenstemming over een staakt-het-vuren
en vrijlating van alle gijzelaars uit de Gazastrook. Twistpunten lijken hierbij onder
meer de exacte formulering over de eventuele (tijds)horizon van het staakt-het-vuren;
de modaliteiten van hervatting van humanitaire hulp aan de Gazastrook en aanwezigheid
van de Israëlische krijgsmacht in de strook tijdens het staakt-het-vuren. Zie verder
de beantwoording van vraag 2 en 4.

Vraag 8

Overwegende dat Israël en de VS eerder deze week hebben gesteld dat het statement
dat een aantal landen, waaronder Nederland, heeft uitgebracht in de week dat de onderhandelingen
voortgezet zouden worden en met name Israël erop werd aangesproken niet behulpzaam
te zijn voor de slagingskans van de onderhandelingen, hoe beoordeelt u deze uitspraken
nu de onderhandelingen een paar dagen later zijn stuk gelopen omdat Hamas geen bereidheid
toonde om akkoord te gaan?4

Antwoord 8

Zoals gesteld in de Kamerbrief van 28 juli jl. ziet het kabinet dat Hamas een forse
(mede-)verantwoordelijkheid toekomst voor het uitblijven van het staakt-het-vuren
en nog steeds een dreiging vormt voor de veiligheid van Israël. Desondanks constateert
het kabinet dat de koers die het Israëlisch veiligheidskabinet is ingeslagen sinds
het verbreken van het staakt-het-vuren op 18 maart jl. er niet toe heeft geleid dat
de gijzelaars die zijn ontvoerd door Hamas zijn vrij gekomen. Voorts stelt het kabinet
dat Israël aangesproken moet blijven worden op het naleven van het internationaal
humanitair recht aangezien de ingeslagen koers niet bijdraagt aan het realiseren van
de noodzakelijke hulp voor de noodlijdende bevolking van de Gazastrook, en niet aan
duurzame stabiliteit voor de Israëlische bevolking. De terreurdaden van Hamas ontslaan
Israël niet van zijn verplichtingen onder het internationaal humanitair recht.

Vraag 9

Overwegende dat Hamas de landen, waaronder Nederland, heeft bedankt voor hun statement
voordat zij weigerden akkoord te gaan met een staakt-het-vuren, is dit bericht echt
en hoe beoordeelt het kabinet deze onderschrijving?5, 6

Antwoord 9

Het kabinet kan de authenticiteit van deze berichten niet bevestigen. Het kabinet
is dan ook terughoudend om een beoordeling te geven aan dergelijke berichten. Desalniettemin
koestert het kabinet geen illusies over de intenties en het optreden van de terroristische
organisatie Hamas. Dit is onlangs wederom gebleken met het vrijgeven van een video
van twee gijzelaars die onder barbaarse omstandigheden worden vastgehouden.

Vraag 10

Welk perspectief voor een staakt-het-vuren is er nu nog en wat is de rol van Nederland
hierin? Waarom heeft de EU nauwelijks een rol in de onderhandelingen? Bent u het eens
dat conform de motie-Ceder de EU een leidende rol in de vredesonderhandelingen zou
moeten hebben en zo ja, welke stappen neemt het kabinet hiertoe?7 Hoe beoordeelt het kabinet de suggestie om een voorstel te doen om in Den Haag verder
te onderhandelen? Bent u bereid om deze uitnodiging uit te doen en ook in EU verband
te bespreken? Zo nee waarom niet?

Antwoord 10

Het perspectief op een staakt-het-vuren valt of staat uiteindelijk met de bereidheid
van Hamas en Israël. In Brussel blijft Nederland zich inzetten voor een leidende rol
voor de EU in vredesonderhandelingen, conform de motie-Ceder. Dat vergt overigens
wel dat alle betrokken partijen daartoe open staan. Dit is op het moment niet het
geval. Nederland staat uiteraard open voor het laten plaatsvinden van eventuele onderhandelingen
in Den Haag. Tegelijkertijd is de locatie geen doel op zich. De oorlog in de Gazastrook
moet stoppen en daarvoor moet spoedig een staakt-het-vuren worden bereikt; daar is
de Nederlandse inzet op gericht.

Vraag 11

Welke stappen kunnen er nog meer gezet worden om Israël en Hamas aan tafel te houden?
Is het kabinet van mening dat er voldoende druk op Hamas wordt gezet door de Arabische
Liga en de EU? Zo ja, waar blijkt dat uit? Zo nee, is het kabinet bereid om dit per
ommegaande aan te kaarten in zowel EU-verband als richting de Arabische Liga?

Antwoord 11

Het kabinet blijft nationaal, in EU verband en in samenwerking met de VS, partners
uit de regio en andere betrokken landen druk zetten op beide partijen om zo snel mogelijk
tot een staakt-het-vuren te komen. Daarbij verwelkomt het kabinet de oproep van de
Arabische Liga dat Hamas de wapens moet neerleggen en dat de terroristische organisatie
geen rol kan spelen in de toekomst van de Gazastrook.

Vraag 12

Waar verblijven de onderhandelaars van Hamas? Hoe beoordeelt het kabinet dat deze
in vrijheid en veiligheid leven, terwijl de gevolgen van het niet nakomen van een
staakt-het-vuren worden afgewenteld op de Gazaanse bevolking? Is het niet verstandig
om de leiders van Hamas buiten Gaza steviger aan te pakken en hier landen toe op te
roepen?

Antwoord 12

De onderhandelaars van Hamas verblijven grotendeels buiten de Gazastrook. Het kabinet
blijft druk zetten op zowel Israël als Hamas om zo snel mogelijk tot een staakt-het-vuren
te komen. Nederland blijft inzetten op het opvoeren van de druk op Hamas. Zo is Nederland
voortrekker voor aanvullende EU-sancties tegen Hamas en Palestinian Islamic Jihad, waarbij helaas nog één EU-lidstaat dwarsligt.

Vraag 13

Kan het kabinet deze vragen individueel beantwoorden en uiterlijk op 28 juli 2025?

Antwoord 13

Er is getracht te voldoen aan een zo spoedig mogelijke en separate beantwoording.