Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Ceder over coalition of the willing inzake alternatief plan humanitaire situatie in Gaza

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 7 augustus 2025).

Vraag 1

Hoe beoordeelt het kabinet de huidige situatie in Gaza en is het kabinet het eens
dat machteloos toekijken niet het antwoord mag zijn?

Antwoord 1

De oorlog in Gaza moet stoppen. De bevolking van de Gazastrook ondergaat aanhoudende
ontberingen als gevolg van de humanitaire blokkade en de aanhoudende militaire activiteiten
en gijzelingen door Hamas, waardoor voedsel en medicijnen het gebied nauwelijks of
niet bereiken, en er dus tekorten zijn ontstaan. Zoals toegelicht in de brief van
28 juli jl. probeert het kabinet door een combinatie van druk op en dialoog met Israël
de situatie in zowel de Gazastrook als op de Westelijke Jordaanoever te verbeteren.

Vraag 2

Erkent het kabinet dat de huidige situatie in Gaza en gebrek aan voedsel en medicijnen
een schandelijke situatie is en er meer gedaan moet worden?

Antwoord 2

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Welke opvolging is er gegeven aan de motie-Ceder ten aanzien van een eigen distributie
starten vanuit de Rafahcorridor met of zonder Israëlische toestemming in samenwerking
met de Europese Unie (EU)-landen, Egypte en mogelijk andere betrokkenen?1 Deelt het kabinet dat het tijd is om ook alternatieve plannen zoals de motie-Ceder
uit te voeren? Waar blijkt dat uit?

Antwoord 3

De opvolging van motie Ceder (32 623, nr. 357) is toegelicht in het verslag van de Raad Buitenlandse Zaken van 15 juli, welke op
22 juli met uw Kamer werd gedeeld. De VN heeft nog altijd beperkte toegang voor het
invoeren en distribueren van voldoende humanitaire hulp. Nederland zet, in lijn met
de humanitaire overeenkomst tussen de EU en Israël die de opening van meer grensovergangen
voorziet, in op de heropening van de Rafah-grensovergang voor humanitaire hulp. Ondanks
aandringen van Nederland en andere gelijkgezinde landen bij Egypte en Israël blijft
de grensovergang bij Rafah vooralsnog gesloten. Hulp die vanuit Egypte naar de Gazastrook
wordt vervoerd loopt daarom nog steeds via de grensovergang tussen Israël en de Gazastrook
bij Kerem Shalom.

Vraag 4

Welke stappen zet het kabinet zowel nationaal als in EU-verband per ommegaande om
te voorkomen dat er mensen sterven van de honger en te zorgen dat mensen voortaan
op reguliere wijze voldoende voedsel hebben?

Antwoord 4

Zoals toegelicht in de brief aan uw Kamer over de situatie in de Gazastrook van 28 juli
jl. probeert het kabinet door een combinatie van druk op en dialoog met Israël de
situatie in zowel de Gazastrook als op de Westelijke Jordaanoever te verbeteren.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u het aspect waarin staat dat EU-functionarissen diplomaten van de
lidstaten woensdag in een besloten bijeenkomst vertelden dat de goederen die Gaza
binnenkomen, niet voldoen aan de overeenkomst die Kaja Kallas, de hoge vertegenwoordiger
van het buitenlands beleid van de EU, bijna twee weken geleden heeft aangekondigd?
Klopt het bericht en zo ja, bent u het eens dat dat onacceptabel is?2

Antwoord 5

Op 23 en 29 juli jl. rapporteerden de Europese Dienst voor Extern Optreden en de Commissie
over de voortgang van de implementatie van het akkoord. Hieruit werd geconcludeerd
dat Israël de gemaakte afspraken niet nakomt en dat de humanitaire catastrofe in de
Gazastrook nog niet voldoende verbetert. Nederland gaat daarom over tot de concrete
en in de Kamerbrief van 28 juli jl. geschetste maatregelen. Op EU-niveau zet Nederland
zich in voor opschorting van het handelsdeel van het Associatieakkoord met Israël
en steunt het de voorgestelde beëindiging van de samenwerking met de European Innovation Council, als onderdeel van Horizon Europe. Tevens zal het kabinet in samenwerking met gelijkgestemde
partners aandringen op een voorstel van de Europese Commissie voor handelspolitieke
maatregelen ten aanzien van goederenimport uit de illegale nederzettingen in bezet
gebied, conform de motie Van Campen en Boswijk.3

Vraag 6

Indien dit nog niet is opgepakt, is het kabinet bereid om, zoals de ChristenUnie het
kabinet al eerder heeft opgeroepen, per ommegaande met een «coalition of the willing»
een eigen distributie op te zetten en er zorg voor te dragen dat transparante distributie
voor iedereen, inclusief minderheden, gewaarborgd kan worden, veiligheid voor hulpverleners
gegarandeerd kan worden en middelen niet in handen van Hamas kunnen komen? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 6

Het ontbreekt niet aan adequate kanalen voor de deugdelijke distributie van humanitaire
hulp noch aan voedsel en medicijnen. Professionele, gemandateerde hulporganisaties,
waaronder de ervaren en goed toegeruste humanitaire partners van Nederland, staan
klaar om hulpverlening aanzienlijk op te schalen. Israël moet stappen nemen om die
hulporganisaties, waaronder de VN,behoorlijke toegang te geven tot Gaza en behoorlijke,
veilige distributie van hulp in Gaza mogelijk te maken. Nederland blijft zich met
gelijkgezinde landen diplomatiek en financieel inzetten voor de onmiddellijke verbetering
van toegang voor de invoer en distributie van hulpgoederen via land.

Vraag 7

Is het kabinet bereid om, zoals de ChristenUnie dat graag ziet gebeuren, per ommegaande
met een «coalition of the willing» opnieuw te beginnen met airdrops zodat er voldoende
voedsel en medicijnen Gaza binnen komt en hier het initiatief voor te nemen? Zo ja,
per wanneer kan dit opgestart worden en kan het kabinet hier per ommegaande contact
over opnemen met de Israëlische autoriteiten? Indien dit geweigerd wordt, welke stappen
zet het kabinet dan om alsnog toegangsmogelijkheid van airdrops af te dwingen?

Antwoord 7

Het kabinet heeft op 1 augustus uw Kamer geïnformeerd het besluit om deel te nemen
aan de internationale groep landen ten bate van airdrops in Gaza. Nederland doet dit samen met een brede gelijkgezinde groep landen bestaande
uit Jordanië en andere Europese en internationale partners zoals Duitsland, België,
Luxemburg4, Frankrijk, Italië, Spanje, Canada alsook de Verenigde Arabische Emiraten. Deze landen
zullen van 1 tot en met 21 augustus airdrops uitvoeren. Nederland zet in op deelname aan de rotaties vanaf 8 augustus deel aan
de operatie. Airdrops zijn een manier om bij te dragen aan het verlichten van het leed van de Palestijnen
in de Gazastrook, hoewel het een relatief duur en riskant hulpverleningsinstrument
betreft dat qua schaal nooit ter vervanging van hulpverlening via land kan dienen.
Naast deelname aan de airdrops blijft Nederland zich daarom diplomatiek en financieel inspannen voor de onmiddellijke
verbetering van toegang voor de invoer en distributie van hulpgoederen via land.

Vraag 8

Is het kabinet bereid om per ommegaande met een «coalition of the willing» voedsel
en goederen via zee te verzenden naar Gaza en hier het initiatief voor te nemen? Zo
nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer kan dit opgestart worden en kan het kabinet hier
per ommegaande contact over opnemen met de Israëlische autoriteiten? Indien dit geweigerd
wordt, welke stappen zet het kabinet dan om alsnog toegangsmogelijkheid van gecoördineerd
voedsel en medicijnen af te dwingen?

Antwoord 8

Gaza heeft hiervoor geen geschikte haven(infrastructuur). Eerdere initiatieven om
hulp direct aan de Gazastrook te leveren via zee bleken kostbaar en ineffectief. Bovendien
werkt Israël niet mee aan de hulptoevoer via zee. Verder hebben de VN en andere hulporganisaties
duizenden vrachtwagenladingen met hulp klaarstaan rond de grenzen. De hulp invoeren
en distribueren via land blijft de meest effectieve en efficiëntste manier. Zie ook antwoorden
op vragen 6 en 7 alsook de brief aan uw Kamer over de situatie in de Gazastrook van
28 juli 2025.

Vraag 9

Welk perspectief voor een staakt-het-vuren is er nu nog, nu de onderhandelingen zijn
afgeketst? Overwegende dat Verenigde Staten (VS)-gezant voor het Midden-Oosten Witkoff
stelt dat Hamas tijdens de onderhandelingen niet gecoördineerd was of dat Hamas in
ieder geval niet te goeder trouw de gesprekken is ingegaan waardoor de onderhandelingen
zijn afgeketst, onderschrijft het kabinet dit?5 Zo nee, waar lag het aan? In hoeverre is Hamas hiermee verantwoordelijk voor het
verlengen van het lijden van Gazanen? Hoeveel gijzelaars zijn nog in handen van Hamas
en welke drukmiddelen zet het kabinet momenteel op Hamas en de financiers van Hamas
om de gijzelaars vrij te laten?

Antwoord 9

De oorlog in Gaza moet stoppen. Het kabinet betreurt dat de onderhandelingen tussen
Israël en Hamas zijn vastgelopen en roept de partijen op terug te keren naar de onderhandelingstafel.
Een onmiddellijk staakt-het-vuren is noodzakelijk voor het vrij krijgen van het vijftigtal
gijzelaars dat is ontvoerd door Hamas en nog altijd vastgehouden worden; voor het
realiseren van de noodzakelijke hulp voor de noodlijdende bevolking van de Gazastrook
en om tot een duurzame oplossing te komen. Over de ontwikkelingen rond het staakt-het-vuren
staat het kabinet in nauw contact met partners die een bemiddelende rol spelen in
de onderhandelingen, waaronder Qatar, Egypte en de Verenigde Staten.

Het kabinet kan geen exacte uitspraken doen over de opstelling van de partijen tijdens
de onderhandelingen. Het kabinet ziet wel dat Hamas forse (mede)verantwoordelijkheid
toekomt voor het uitblijven van het staakt-het-vuren. Het kabinet koestert geen illusies
over de intenties en het optreden van Hamas. Hamas is een terroristische organisatie
die al jarenlang zijn eigen bevolking onderdrukt, mensenrechten schendt en door zijn
gruwelijke daden van 7 oktober 2023 een spiraal van geweld ontketende. Het kabinet
blijft onderstrepen dat Hamas onmiddellijk de gijzelaars moet vrijlaten en de wapens
moet opgeven. Er is geen plaats voor Hamas in de toekomst van de Gazastrook. Nederland
blijft dan ook voortrekker voor aanvullende EU-sancties tegen Hamas en Palestinian Islamic Jihad. Deze worden nog door één lidstaat tegengehouden.

Vraag 10

Bent u het eens dat het goed zou zijn om een voorstel te doen om in Den Haag verder
te onderhandelen? Bent u bereid om deze uitnodiging uit te doen en ook in EU verband
te bespreken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Het perspectief op een staakt-het-vuren valt of staat uiteindelijk met de bereidheid
van Hamas en Israël. In Brussel blijft Nederland zich inzetten voor een leidende rol
voor de EU in vredesonderhandelingen, conform de motie-Ceder. Dat vergt overigens
wel dat alle betrokken partijen daartoe bereid zijn. Nederland staat uiteraard open
voor het laten plaatsvinden van eventuele onderhandelingen in Den Haag. Tegelijkertijd
is de locatie geen doel op zich. De oorlog in de Gazastrook moet stoppen en daarvoor
moet spoedig een staakt-het-vuren worden bereikt; daar is de Nederlandse inzet op
gericht.

Vraag 11

Is Egypte voldoende aangesproken op haar verantwoordelijkheid en rol ten aangezien
van haar grens met Gaza? Is het kabinet bereid om per ommegaande met een «coalition
of the willing» Egypte te verzoeken de grens te openen zodat vrouwen, kinderen, zieken
en andere kwetsbaren het conflictgebied kunnen verlaten en de juiste hulp, voedsel,
medicijnen en onderdak kunnen krijgen en hier het initiatief voor te nemen?

Antwoord 11

Nederland en andere gelijkgezinde landen hebben regelmatig contact met Egypte over
de situatie in de Gazastrook. In die contacten wordt aangedrongen op het belang van
de opening van de Rafah-grensovergang, waartoe ook Egyptische actie is vereist. De
opening van de Rafah-grensovergang zou een betekenisvolle stap zijn.

Vraag 12

Overwegende dat er inmiddels ook aan de bel wordt getrokken ten aanzien van een tekort
van specifieke medicijnen, kan het kabinet hier op reageren? Hoe wordt ervoor zorggedragen
dat de medicijnen op de juiste plek Gaza binnenkomen? Kunt u de verantwoordelijke
Israëlische autoriteiten hier per ommegaande op aanspreken?6

Antwoord 12

Nederland en andere gelijkgezinde landen blijven druk uitoefenen op de Israëlische
autoriteiten om de humanitaire toegang te verruimen en te versnellen zodat hulpgoederen
– waaronder medicijnen – geleverd kunnen worden op de schaal die nodig is en in de
hele Gazastrook.

Vraag 13

Klopt het dat de Verenigde Naties (VN) stelt niet te kunnen distribueren mede vanwege
de onveiligheid? Welke rol speelt de Israel Defense Forces (IDF) daar volgens het kabinet in en welke rol speelt Hamas daarin? Is Hamas bewust
bezig met het saboteren van de voedseldistributie zoals Israël beweert, en zo ja op
welke wijze? Is het kabinet bereid om, zoals de ChristenUnie dat graag ziet gebeuren,
per ommegaande met een «coalition of the willing» te kijken wat er nodig is om voldoende
beveiliging mogelijk te maken zodat de konvooien ongehinderd voedsel en medicijnen
kunnen distribueren?

Antwoord 13

Zie ook de antwoorden op de vragen 6, 7, 8 en 11. De aanhoudende gevechten en een
gebrek aan coördinatie met, en veiligheidsgaranties door, de Israëlische strijdkrachten,
brengen enorme veiligheidsrisico’s mee voor hulporganisaties. Daarnaast zorgen de
catastrofale noden, de ontwrichting van de Gazaanse maatschappij en de afbraak van
law & order voor moeilijk beheersbare situatie met wanhopige menigtes die humanitaire konvooien
tegenhouden en plunderen.

Het kabinet kent de berichten over sabotage van voedseldistributie door Hamas, maar
kan deze niet verifiëren. Het kabinet heeft echter geen illusies over de intenties
en het optreden van Hamas. Hamas is een terroristische organisatie die al jarenlang
zijn eigen bevolking onderdrukt, mensenrechten schendt en door zijn gruwelijke daden
van 7 oktober 2023 een spiraal van geweld ontketende. Het kabinet blijft onderstrepen
dat Hamas onmiddellijk de gijzelaars moet vrijlaten en de wapens moet opgeven. Er
is geen plaats voor Hamas in de toekomst van de Gazastrook.

Vraag 14

Welke opvolging is gegeven aan de motie Ceder c.s. ten aanzien van sancties? Is het
kabinet van mening dat dit doorzetten de situatie van Gazanen zou verbeteren en zo
ja, is het kabinet bereid om dit opnieuw in te brengen? Zo nee, waarom niet?7

Antwoord 14

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van 23 juni jl. heeft Nederland het Zweedse initiatief
gesteund met betrekking tot het sanctioneren van extremistische Israëlische Ministers,
in lijn met de gewijzigde motie Klaver.2 In de Raad bestaat vooralsnog geen unanimiteit
voor een dergelijke stap. Het kabinet heeft daarom besloten de Israëlische Ministers
Smotrich en Ben-Gvir tot persona non grata te verklaren en heeft de inzet om hen te
registreren als ongewenste vreemdelingen in het Schengenregistratiesysteem SIS. Dit
omdat zij herhaaldelijk geweld door kolonisten hebben aangewakkerd tegen de Palestijnse
bevolking, zij voortdurend de uitbreiding van illegale nederzettingen bepleiten en
oproepen tot etnische zuivering in de Gazastrook.

Vraag 15

Waarom heeft de EU nauwelijks een rol in de onderhandelingen zoals de Kamer via de
motie Ceder heeft verzocht? Bent u het eens dat het belangrijk is om te benadrukken
dat de EU een leidende rol dient te spelen in verdere onderhandelingen voor een staakt-het-vuren
en vrijlating van gijzelaars, en dit voorstel ook per ommegaande over te brengen en
de motie alsnog uit te voeren?8

Antwoord 15

De EU zet zich naar vermogen in om tot oplossingen in dezen te komen en een faciliterende
rol te spelen. Tegelijk gebiedt de realiteit dat op buitenlandpolitiek terrein eenstemmigheid
tussen afzonderlijke lidstaten niet altijd mogelijk is gebleken.

Vraag 16

Welke andere acties -samen met gelijkgezinde landen- onderneemt u om deze schrijnende
situatie zo spoedig mogelijk te stoppen?

Antwoord 16

Zie de antwoorden op de vragen 3, 5, 6, 7, 11 en 12.

Vraag 17

Kan het kabinet deze vragen met spoed individueel beantwoorden en uiterlijk op 28 juli
2025?

Antwoord 17

Het ministerie heeft zich zoals altijd ingespannen om de vragen spoedig te behandelen,
en uw Kamer toe te sturen vóór het Commissiedebat van 7 augustus over de situatie
in Gaza.