Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Piri over het bericht 'Wrijving in kabinet over migratiebeleid: Faber wil handtekening Schoof onder kritische brief'

Antwoord van Minister-President Schoof (Algemene Zaken), mede namens de Ministers
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van Asiel en Migratie en van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties (ontvangen 4 juli 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Wrijving in kabinet over migratiebeleid: Faber wil
handtekening Schoof onder kritische brief»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u een precieze tijdlijn geven van het begin van het eerste verzoek om de brief
te ondertekenen tot nu toe?

Antwoord 2

In mei jl. werd een concept van de brief ontvangen met een verzoek tot mede-ondertekening.
Op ambtelijk niveau zijn er sinds januari jl. informele gesprekken gevoerd met een
aantal EU-lidstaten over de mogelijkheid een oproep te doen (bijvoorbeeld via een
ingezonden brief) een dialoog te voeren over de juridische kaders voor de mogelijkheden
om strafrechtelijk veroordeelde vreemdelingen uit te zetten.

Vraag 3

Kunt u de brief die is opgesteld door Denemarken en Italië de Kamer doen toekomen
en kunt u daarbij specifiek aangeven welke passages zijn aangedragen voor wijzigingen?

Antwoord 3

De brief is openbaar.2 Het kabinet ziet steun voor de Nederlandse inzet in een groot deel van de brief,
zie het antwoord op vraag 4. Nederland heeft aangegeven de brief te kunnen mede ondertekenen
zonder passages die ingaan op de interpretatie door het Europees Hof voor de Rechten
van de Mens (EHRM).

Vraag 4

Kunt u aangeven welke redenen door kabinetsleden zijn aangedragen om de brief niet
te ondertekenen? Kunt u hier nadrukkelijk ingaan op de juridische en rechtsstatelijke
onderbouwing van de advisering?

Antwoord 4

Het kabinet ziet in de ingezonden brief van de regeringsleiders van Denemarken, Italië
en een aantal andere landen een oproep voor een open dialoog over de juridische kaders
voor de mogelijkheden om veroordeelde vreemdelingen uit te kunnen zetten. Zoals ook
opgenomen in het Hoofdlijnenakkoord is het de inzet van dit kabinet een lik-op-stuk
aanpak te voeren op overlast, intimidatie en geweld, en om vergunningen van criminele
vreemdelingen sneller in te kunnen trekken. Het kabinet steunt daarom dat signaal
van de brief in algemene zin. Conform de eerdere toezegging aan uw Kamer in het Commissiedebat
over de JBZ-Raad van 12 en 13 juni (vreemdelingen- en asielbeleid) van 11 juni jl.,
heeft Nederland daarom ook tijdens de JBZ-Raad van 13 juni jl. aangegeven de geest
van dat deel van de brief te steunen en open te staan voor dialoog. Als de juridische
kaders hiervoor niet meer aansluiten bij de politiek gewenste praktijk, dan moet het
gesprek over die kaders gevoerd worden binnen de daartoe aangewezen gremia. In het
Hoofdlijnenakkoord is dan ook opgenomen dat Nederland daar waar nodig inzet op het
aanpassen van EU-regelgeving of internationale verdragen. Het kabinet ziet steun voor
deze inzet in de brief.

De brief roept tegelijkertijd specifiek op om een open dialoog te voeren over de interpretatie
van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) door het Europees Hof
voor de Rechten van de Mens (EHRM). Die inzet volgt niet uit het Hoofdlijnenakkoord
en raakt aan meer dan migratiebelangen, zoals de onafhankelijkheid van rechters en
het EHRM. Nederland wil niet de indruk wekken op de stoel van de rechter te willen
zitten en kan daarom dat deel van de oproep niet steunen. Om die reden is besloten
deze ingezonden brief niet mede te ondertekenen.

Nederland zal het signaal van Denemarken en Italië t.a.v. de mogelijkheid om veroordeelde
vreemdelingen uit te kunnen zetten via andere wegen ondersteunen. Zo kan Nederland
standpunten over de interpretatie van het EVRM naar voren brengen in het kader van
lopende EHRM-procedures op het gebied van het vreemdelingenrecht inclusief in EHRM-zaken
tegen andere EVRM-verdragspartijen over de uitzetting van vreemdelingen. Verder blijft
Nederland zich in Europees verband onverminderd inzetten voor aanscherpingen in de
EU-regelgeving, zoals de Terugkeerverordening en de Veilig derde land-herziening.
Ook deze inzet is erop gericht om EU-wetgeving (en dus de toetsingskaders voor rechters)
zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de politieke wens voor een strikt en sober
asielbeleid. Bovendien blijft het kabinet zich via andere wegen, zoals innovatieve
oplossingen en partnerschappen, nationaal en internationaal onverminderd inzetten
om meer grip te krijgen op migratie, ook als het gaat om de mogelijkheden voor het
uitzetten van veroordeelde vreemdelingen. Hierover sprak een aantal regeringsleiders
informeel voorafgaand aan de Europese Raad van 26 juni 2025, zoals ook vermeld in
het verslag van de Europese Raad van 26 juni 2025. Daar kwam ook de brief ter sprake.
Denemarken en Italië kondigden tijdens de bijeenkomst aan opvolging te willen geven
aan de brief. Nederland heeft actief aangegeven bij te willen dragen aan verdere samenwerking
gericht op de uitwerking. Dit is ook in lijn met de motie Eerdmans3.

Vraag 5

Zijn er in het verleden situaties geweest waarbij Nederland – buiten specifieke juridische
procedures om – rechtstreeks het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft
aangesproken op haar uitspraken? Zo ja, wanneer is dit precies gebeurd?

Antwoord 5

Er zijn het kabinet geen eerdere gevallen bekend waarin Nederland het EHRM, buiten
een specifieke juridische procedure om, rechtstreeks heeft aangesproken op de inhoud
van haar uitspraken.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat Nederland niet wordt gehinderd in de aanpak van strafrechtelijk
veroordeelde vreemdelingen door de uitspraken ven het EHRM? Zo nee, kunt u toelichten
op welke wijze het uitzetten van strafrechtelijk veroordeelde vreemdelingen wordt
bemoeilijkt door het EHRM, om welke specifieke uitspraken dit gaat en hoe groot de
groep is die hierdoor minder effectief aangepakt kan worden?

Antwoord 6

In Nederland kunnen strafrechtelijke veroordelingen leiden tot afwijzing of intrekking
van het verblijfsrecht en tot verwijdering van de vreemdeling uit Nederland. Het is
de inzet van dit kabinet een lik-op-stuk aanpak te voeren op overlast, intimidatie
en geweld, en vergunningen van criminele vreemdelingen sneller in te trekken. In het
regeerakkoord is daarom opgenomen dat de glijdende schaal verder zal worden aangepast
en de lat voor verblijfsrechtelijke consequenties wordt verlaagd. Bij een besluit
tot uitzetting van een veroordeelde vreemdeling wordt altijd met verschillende factoren
rekening gehouden, zoals de duur van de opgelegde straf afgezet tegen de duur van
het rechtmatig verblijf in Nederland, de ernst van het misdrijf, het tijdsverloop
dat is verstreken sinds het misdrijf, het privé en familieleven van de vreemdeling
in Nederland en de band met zowel Nederland als het land van herkomst. Het huidig
beleid ten aanzien van intrekkingen na strafrechtelijke veroordelingen wordt in algemene
zin in overeenstemming geacht met artikel 8 van het EVRM. Er worden klachten tegen
Nederland ingediend aangaande de intrekking van een verblijfsvergunning na een strafrechtelijke
veroordeling, waarbij Nederland frequent in het gelijk wordt gesteld.

Vraag 7

Deelt u de constatering dat (openlijke) kritiek hebben op het EHRM de weg vrij maakt
voor andere EU-lidstaten om op andere terreinen, bijvoorbeeld lhbti-rechten en vrijheid
van godsdienst, ook het Hof aan te vallen en deelt u de constatering dat daarmee het
Hof in een kwetsbare positie wordt gebracht wat ook vanuit rechtsstatelijk oogpunt
zeer onwenselijk is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Zie ook het antwoord op vraag 3 en 4. Passages in de brief roepen specifiek op tot
een open dialoog over de interpretatie van het Europees Verdrag voor de Rechten van
de Mens (EVRM) door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Die inzet
volgt niet uit het Hoofdlijnenakkoord en raakt aan meer dan migratiebelangen, zoals
de onafhankelijkheid van rechters. Nederland wil niet de indruk wekken op de stoel
van de rechter te willen zitten. Om die reden is besloten deze ingezonden brief niet
mede te ondertekenen.

Vraag 8

Hoe verhoudt het aanspreken c.q. bekritiseren van het EHRM zich tot de rechtsstaatverklaring,
het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma? Bent u van mening dat de voorgestelde
brief bijdraagt aan het versterken van de democratische rechtsstaat en het versterken
van de onafhankelijkheid van de rechtspraak?

Antwoord 8

Zie het antwoord op vraag 3 en 4.

Vraag 9

Kunt u bovenstaande vragen afzonderlijk van elkaar binnen een week beantwoorden?

Antwoord 9

De vragen zijn zo veel mogelijk afzonderlijk van elkaar en zo spoedig mogelijk beantwoord.