Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Teunissen over het bericht dat Israël burgers op het schip De Madleen associeert met terroristen en zegt alle nodige maatregelen te nemen tegen het schip en zijn passagiers

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 16 juni 2025).

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat een internationale groep burgers, waaronder een Nederlandse
kapitein, met het schip «Madleen» Gaza nadert met hulpgoederen om de illegale belegering
van Gaza te doorbreken en mensen van voedsel te voorzien?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het bericht van het Israëlische ministerie waarin het de burgers
op het schip associeert met terroristen en zegt alle nodige maatregelen te zullen
nemen om het schip tegen te houden ook als het schip zich op internationale wateren
bevindt?2

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Wat vindt u van deze reactie? Bent u ermee bekend dat de burgers aan boord van de
Madleen om hulp vragen van o.a. de Nederlandse regering om ze te beschermen en dat
de komende 24 uur cruciaal zijn?3

Antwoord 3

Het kabinet is bekend met de verschillende uitlatingen van leden van de Israëlische
regering over de Madleen. Naar aanleiding hiervan heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken de Israëlische
autoriteiten geïnformeerd over de aanwezigheid van een Nederlands staatsburger aan
boord en Israël opgeroepen geen geweld te gebruiken tegen het schip en zijn opvarenden.

Vraag 4

Bent u bereid u met spoed in te zetten voor de veiligheid van de Nederlandse burger
aan boord van de Madleen en de rest van de burgers daar? Zo nee, waarom laat u onschuldige
burgers in de steek?

Antwoord 4

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken volgt de situatie rondom de Madleennauwgezet en onderhoudt hierover contact met de betrokken autoriteiten. De Nederlandse
burger aan boord van de Madleen heeft prompt consulaire bijstand van het ministerie ontvangen zodra deze daarom heeft
verzocht. Vanwege de privacy van betrokkene kan het kabinet dit moment niet verder
ingaan op de inhoud van de zaak.

Vraag 5

Erkent u dat, ter voorkoming van genocide, kan worden gesteld dat staten gehouden
zijn tot het verrichten van een absolute minimuminspanning om maatregelen te nemen
die de toegang van noodhulp tot de burgerbevolking waarborgen? Zo ja, welke inspanningen
levert Nederland ter ondersteuning van de Madleen, het schip dat noodhulp probeert
te leveren aan Gaza? Zo nee, welke praktische inspanningen om noodhulp Gaza in te
krijgen levert Nederland op dit moment dan wel?

Antwoord 5

De opvarenden hebben bevestigd dat de humanitaire hulp op de Madleen voornamelijk symbolisch van aard was. Voor het werkelijk lenigen van de humanitaire
noden in de Gazastrook is, naast een staakt-het-vuren, structurele en ongehinderde
humanitaire toegang nodig voor professionele, gemandateerde hulporganisaties. Dat
neemt niet weg dat het kabinet de zorgen van de initiatiefnemers over de catastrofale
humanitaire situatie in de Gazastrook deelt. Het kabinet blijft, zowel bilateraal
als multilateraal, maximale druk uitoefenen op onmiddellijk herstel van humanitaire
toegang over land door professionele en gemandateerde organisaties. Ook staat het
kabinet in nauw contact met de humanitaire partnerorganisaties die hun essentiële
werk proberen te doen in de Gazastrook.

Vraag 6

Erkent u dat deze inspanningsverplichting groter is voor Nederland gezien de «goede
relaties» die Nederland volgens het kabinet met Israël onderhoudt?

Antwoord 6

Een derde staat moet alle redelijkerwijs beschikbare maatregelen nemen om een mogelijke
genocide naar vermogen te voorkomen. De reikwijdte van de verplichting voor derde
staten hangt af van hun mogelijkheden om invloed uit te oefenen op mogelijke plegers
van genocide. Hierbij is onder meer de geografische afstand tot de gebeurtenissen
en de sterkte van de politieke, militaire en financiële banden relevant.

Vraag 7

Erkent u dat het feit dat burgers zich genoodzaakt voelen om per zeilschip hulpgoederen
naar Gaza te brengen, laat zien dat de internationale gemeenschap – Nederland incluis
– structureel tekortschiet in het waarborgen van humanitaire toegang tot Gaza?

Antwoord 7

Het kabinet deelt de zorgen over het grote menselijke leed in de Gazastrook. Er komt
veel te weinig hulp binnen om de noden in de Gazastrook te lenigen, en de humanitaire
situatie is sinds het verbreken van het staakt-het-vuren door Israël verder verslechterd.
Voor het kabinet vormden onder meer de humanitaire blokkade en de intensivering van
het offensief in de Gazastrook de aanleiding om de Israëlische ambassadeur te ontbieden
en de Hoge Vertegenwoordiger te verzoeken om een evaluatie van de naleving door Israël
van artikel 2 van het EU-Israël-Associatieakkoord. Dit zijn sterke politieke en diplomatieke
signalen, waarmee het kabinet de druk op Israël opvoert om van koers te veranderen.

Vraag 8

Bent u bereid om zich binnen de Europese Unie hard te maken voor een structurele,
door de Verenigde Naties (VN) gecoördineerde humanitaire zee-corridor naar Gaza, waarin
ook niet-gouvernementele initiatieven zoals de Gaza Freedom Flotilla bescherming en
erkenning krijgen?

Antwoord 8

Voor Nederland is het van belang om maximale druk uit te oefenen op onmiddellijk herstel
van humanitaire toegang over land naar de inwoners van de Gazastrook. Dit is de enige
manier om hulp te bieden op de schaal die nodig is en heeft daarom prioriteit. De
zeeroute is eerder onvoldoende effectief gebleken.

Vraag 9

Welke diplomatieke maatregelen bent u op dit moment aan het voorbereiden voor het
geval Israël daadwerkelijk overgaat tot het enteren of tegenhouden van de Madleen
in internationale wateren?

Antwoord 9

De Madleenis op maandag 9 juni door Israël onderschept en naar de Israëlische haven van Ashdod
gebracht.

Vraag 10

Bent u bereid het onderscheppen van de Madleen, mocht dat plaatsvinden, krachtig te
veroordelen en te pleiten voor internationale sancties of juridische stappen, gezien
de ernstige aard van de schending?

Antwoord 10

Op dit moment is onvoldoende bekend over de onderschepping van het schip om tot een
definitief oordeel te komen. Onderzoek door met name de vlaggenstaat, het Verenigd
Koninkrijk, zou meer gegevens moeten opleveren.

Vraag 11

Wat is uw reactie op de berichten dat de GPS-tracker van de Madleen doelbewust wordt
gesaboteerd? Bent u bereid navraag te doen bij Israël of andere betrokken staten over
mogelijke betrokkenheid bij deze sabotage?

Antwoord 11

Deze berichten heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken ook in de media gezien.
Deze berichten zijn echter nog niet onafhankelijk bevestigd. In het kader van consulaire
bijstand staat de ambassade in Tel Aviv in contact met de Israëlische autoriteiten
over de omstandigheden van de onderschepping van de Madleen.

Vraag 12

Bent u bereid publiekelijk steun uit te spreken voor het recht van burgers en organisaties
om zich vreedzaam in te zetten voor humanitaire doeleinden en solidariteit te tonen
met de Palestijnse bevolking, ook als dit betekent dat zij blokkades vreedzaam proberen
te doorbreken?

Antwoord 12

Burgers hebben uiteraard het recht om solidariteit te tonen en zich vreedzaam in te
zetten voor humanitaire doeleinden. Kritiek op de Israëlische blokkade van humanitaire
hulp is terecht, en het kabinet kan zich goed verplaatsen in de wens van burgers een
persoonlijke bijdrage te leveren aan verbetering van de humanitaire situatie in de
Gazastrook. Echter, de kleurcode van het reisadvies voor de Gazastrook is rood. Met
een rood reisadvies zegt het ministerie: wat uw situatie ook is, reis hier niet heen,
het is er te gevaarlijk. Ook waarschuwt het ministerie in het reisadvies dat de Nederlandse
overheid geen consulaire bijstand kan bieden in gebieden waar kleurcode rood geldt.

Ook vindt het kabinet het belangrijk dat veilige en ongehinderde humanitaire toegang
wordt bewerkstelligd. Het herstel van toegang over land voor gemandateerde, professionele
hulporganisaties zoals de VN, de Rode Kruis- en Halve Maanbeweging en hun partners
wordt daarvoor gezien als het meest effectief. Zij staan met duizenden vrachtwagens
klaar om hulp naar de Gazastrook te brengen. Het kabinet is van mening dat de Israëlische
regering deze organisaties per ommegaande veilige, ongehinderde en onvoorwaardelijke
toegang moet verschaffen.

Vraag 13

Bent u bereid het statement van de VN te ondersteunen waarin wordt gepleit voor het
borgen van een veilige doorgang van de Madleen?4

Antwoord 13

De Madleen is op maandag 9 juni buiten de Israëlische territoriale wateren onderschept en naar
de haven van Ashdod gebracht. Op dit moment is geen sprake van een verdere veilige
doorgang van de Madleen. Wel staat buiten kijf dat voor het verhelpen van de humanitaire catastrofe in de
Gazastrook, naast een staakt-het-vuren, structurele humanitaire toegang nodig is voor
professionele, gemandateerde hulporganisaties.

Vraag 14

Bent u bereid deze vragen binnen 24 uur te beantwoorden gezien de noodsituatie?

Antwoord 14

Er is getracht te voldoen aan een zo spoedig mogelijke beantwoording.