Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van de leden Piri en Hirsch over het bericht van SOMO over de Israëlische wapenindustrie

Mededeling van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 13 juni 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «SOMO: «Nederlandse zakenmannen verkopen voor tientallen
miljoenen aan Israëlische wapenindustrie»», en het onderliggende onderzoek van SOMO?1

Vraag 2

Kent u het bedrijf SASMOS, dat sinds 7 oktober 2023 voor meer dan 38 miljoen dollar
aan onderdelen naar Israël exporteerde, en voor meer dan 25 miljoen dollar leverde
aan fabrikanten die gevechtsvliegtuigen en drones leveren aan het Israëlische leger?

Vraag 3

Is het u bekend dat drie Nederlandse zakenmannen directeuren en mede-eigenaren zijn
van SASMOS, en op douaneaangiften consequent worden genoemd als contactpersonen voor
deze zendingen?

Vraag 4

Bent u ermee bekend dat er in het verleden Nederlanders, zoals Frans van Anraat voor
het leveren van chemicaliën voor chemische wapens van Saddam Hoessein, en Guus Kouwenhoven
voor wapenhandel aan Charles Taylor, zijn veroordeeld voor medeplichtigheid bij oorlogsmisdrijven?

Vraag 5

Onderschrijft u dat de Nederlandse Staat verplichtingen heeft voortvloeiend uit het
internationaal recht om te voorkomen dat Nederlandse staatsburgers en Nederlandse
bedrijven medeplichtig worden aan ernstige internationale misdaden, zoals genocide?

Vraag 6

Vindt u dat de Nederlandse Staat de verplichting heeft om, in lijn met de Advisory
Opinion van het Internationaal Gerechtshof van 19 juli 2024, stappen te nemen om handel-
en investeringsrelaties te voorkomen die bijdragen bij de instandhouding van de illegale
situatie in de bezette Palestijnse Gebieden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Zo ja, vindt u dat hierop volgt dat de Nederlandse Staat maatregelen moet nemen om
te voorkomen dat Nederlandse burgers (onderdelen van) militair materieel aan Israël
leveren?

Vraag 8

Neemt de Nederlandse overheid op dit moment proactief maatregelen om Nederlandse bedrijven
en staatsburgers te waarschuwen en te wijzen op risico’s van medeplichtigheid aan
internationale misdaden, waaronder genocide? Zo ja, welke maatregelen zijn dat? Zo
nee, waarom niet?

Vraag 9

Welke verplichtingen hebben Nederlandse individuen en bedrijven om zorg te dragen
dat zij geen activiteiten ontplooien die bijdragen aan ernstige internationale misdaden?

Vraag 10

Gezien de uitspraak van 26 januari 2024 van het Internationaal Gerechtshof dat derde
staten zoals Nederland alles in het werk moeten stellen om genocide in Gaza te voorkomen,
en de constatering van gezaghebbende instituten zoals het NIOD en Amnesty International
dat er sprake is van genocide of genocidaal geweld in Gaza, en de constatering van
de Minister van Buitenlandse Zaken dat Israël op dit moment het oorlogsrecht schendt,
onderschrijft u dat het leveren van onderdelen voor militair gebruik aan Israël zoals
door SASMOS op dit moment een risico in zich draagt van het bijdragen aan ernstige
schendingen van het internationaal recht? Zo nee, waarom niet?

Vraag 11

Vindt u dat de aanhoudende wapenleveringen van SASMOS de drie Nederlandse zakenlieden
kan blootstellen aan vervolging wegens medeplichtigheid aan deze misdaden, zoals experts
in internationaal strafrecht aangeven? Zo nee, waarom niet?

Vraag 12

Is er contact geweest met de drie bij SASMOS betrokken Nederlandse burgers, om hen
te wijzen op de risico’s van medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden of zelfs genocide?
Zo nee, waarom niet?

Vraag 13

Bent u van plan dit alsnog te doen? Zo nee, waarom niet? Overweegt u andere stappen
te nemen?

Vraag 14

Zijn er, voor zover u bekend, andere buitenlandse bedrijven met grote betrokkenheid
van Nederlanders investeerders, bestuurders, of directieleden, die op grote schaal
onderdelen of eindproducten leveren die gebruikt worden door het Israëlische leger?

Vraag 15

In het geval dat SASMOS een Nederlands bedrijf was geweest, dat vanuit Nederland exporteerde,
onder welke Nederlandse exportvergunningen zouden de producten van SASMOS genoemd
in het SOMO-rapport vallen? En zouden deze producten, gelet op de recente aanpassingen
van exportregels richting Israël, door Nederlandse bedrijven geëxporteerd mogen worden?

Mededeling

Op 26 mei jl. hebben de leden Piri en Hirsch (beiden GL-PvdA) schriftelijke gesteld
over het bericht van SOMO over de Israëlische wapenindustrie. Met het oog op een zorgvuldig
beantwoording kunnen deze vragen niet binnen de termijn worden beantwoord. U ontvangt
de antwoorden zo snel mogelijk.