Amendement : Amendement van de leden Grinwis en Vijlbrief over urgentie voor ETHOS dak- en thuislozen

Nr. 27 AMENDEMENT VAN DE LEDEN GRINWIS EN VIJLBRIEF

Ontvangen 12 juni 2025

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

In artikel II, onderdeel F, onder 2, worden in het voorgestelde derde lid, onder vervanging
van «; en» aan het slot van onderdeel h door een puntkomma en de punt aan het slot
van onderdeel i door een puntkomma, na onderdeel i drie onderdelen ingevoegd, luidende:

j. woningzoekenden die verblijven in de openbare ruimte;

k. woningzoekenden die verblijven in ruimtes die niet zijn bestemd voor bewoning; en

l. woningzoekenden die tijdelijk verblijven bij familieleden.

Toelichting

Dit amendement strekt ertoe de dak- en thuisloze mensen die geen toegang hebben tot
de maatschappelijke opvang, maar die wel urgent woningzoekend zijn, in de verplichte
urgentieregeling op te nemen, in lijn met de ETHOS-light definitie van dakloosheid.

In het Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst een Thuis is afgesproken dat het aantal
dakloze mensen in 2030 tot nul moet zijn teruggebracht. Met dit amendement beoogt
indiener de urgentiecategorieën in de Wet versterking regie volkshuisvesting in lijn
met deze doelstelling te brengen. Hiermee wordt invulling gegeven aan één van de belangrijkste
doelstellingen van het Nationaal Actieplan Dakloosheid: de verschuiving van opvang
naar wonen. Op dit moment is het verblijven in de maatschappelijke opvang voorwaarde
voor het verkrijgen van urgentie. Daklozen die in de openbare ruimte verblijven, in
garages, portieken of trappenhuizen wonen, of «bankhoppen» komen niet in aanmerking
voor urgentie, maar zullen dus eerst in de maatschappelijke opvang terecht moeten
komen.

Met dit amendement verankert indiener het uitgangspunt van het Nationaal Actieplan
Dakloosheid dat opvang moet afnemen ten gunste van wonen en verblijf in een opvang
niet voorwaardelijk is voor het verkrijgen van huisvesting.

Uit recente ETHOS-tellingen van de Hogeschool Utrecht en het Kansfonds in samenwerking
met gemeenten blijkt dat één op de vijf dakloze mensen een kind is. 40% is jonger
dan 28 jaar. Vrouwen vormen een derde van het totaal getelde mensen. Het gaat bijvoorbeeld
over mensen die na een scheiding uit nood met kinderen in een caravan, tent of auto
verblijven. Of over jongeren die om de nacht op een andere bank slapen. Zij mogen
of kunnen niet terecht bij de opvang, maar hebben wel urgent een woonplek nodig. Indiener
is van mening dat dergelijke schrijnende gevallen ook tot de wettelijk verplicht urgenten
gerekend dienen te worden.

Hiermee wordt voorkomen dat mensen dusdanig in de problemen komen dat ze in aanmerking
komen voor opvang en dan pas kans maken op urgentie. Niet alleen is dit niet menswaardig,
het is ook aantoonbaar duur.

Dit amendement breidt het aantal dakloze mensen dat urgentie krijgt uit, maar voorziet
tegelijkertijd in een duidelijke begrenzing. ETHOS light is de leidende, duidelijk
afgebakende definitie van dakloosheid in Nederland en de Europese Unie. De ETHOS light-definitie
is in opdracht van de Europese Commissie in 2007 ontwikkeld door een samenwerkingsverband
van Europese wetenschappers. Ten behoeve van de ETHOS telling is de definitie door
prof.dr. Koen Hermans van de KU Leuven geoperationaliseerd en in de Nederlandse context
toegepast door onderzoekers van de Hogeschool Utrecht. In het Nationaal Actieplan
Dakloosheid is de ETHOS light-definitie als leidend opgenomen en het kabinet heeft
toegezegd dat dakloosheid structureel volgens de ETHOS light definitie in kaart zal
worden gebracht.

Grinwis Vijlbrief