Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Klaver en Piri over het bericht 'Hungary ruling party drafts bill to crack down on foreign-funded organisations'

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 27 mei 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht van Reuters over het Hongaarse wetsvoorstel om organisaties
die buitenlandse financiering ontvangen aan te vallen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat zou deze wet volgens u betekenen voor maatschappelijke organisaties en mensenrechtenorganisaties
in Hongarije als zij niet in lijn zijn met Hongaars beleid en dus volgens Hongarije
indruisen tegen de Hongaarse soevereiniteit of identiteit?

Antwoord 2

De inhoud van het zogenaamde «Transparency of public life» wetsvoorstel is zeer zorgelijk.
Indien het wetsvoorstel in huidige vorm wordt aangenomen, zou het de ruimte voor het
maatschappelijk middenveld ernstig verder inperken en dit keurt het kabinet af.

Vraag 3

Wat zou deze wet betekenen voor de persvrijheid in Hongarije, aangezien onafhankelijke
media door andere landen worden gefinancierd?

Antwoord 3

Indien het wetsvoorstel in huidige vorm wordt aangenomen, zou het de ruimte voor onafhankelijke
media ernstig verder inperken en het voortbestaan van onafhankelijke mediaorganisaties
ernstig onder druk zetten.

Vraag 4

In het verlengde van de persvrijheid, wat betekent dit voor de verkiezingen in 2026
en de onafhankelijke informatievoorziening?

Antwoord 4

Persvrijheid, en onafhankelijke media als onderdeel hiervan, is cruciaal voor een
goed functionerende democratie, inclusief vrije en eerlijke verkiezingen. Indien het
wetsvoorstel in huidige vorm wordt aangenomen, zou het betekenen dat deze democratische
beginselen in Hongarije ernstig onder druk komen te staan.

Vraag 5

Wat vindt u van het feit dat organisaties die volgens Hongarije niet in lijn zijn
met de christelijke cultuur ook als dreiging aangemerkt kunnen worden?

Antwoord 5

De passages in het wetsvoorstel die zien op de gronden voor organisaties om aangemerkt
te worden als bedreiging voor de soevereiniteit, waaronder organisaties die niet in
lijn zijn met de christelijke cultuur, zijn zorgelijk en kwalijk, en keurt het kabinet
af.

Vraag 6

Wat betekent dit volgens u voor organisaties die zich inzetten voor LHBTI-rechten
en de LHBTI-gemeenschap als geheel?

Antwoord 6

Zie het antwoord op vraag 3. Deze zorgen bestaan ook voor organisaties die zich inzetten
voor LHBTI-rechten, terwijl deze al onder grote druk staan.

Vraag 7

Bent u het eens dat deze wet rechtstreeks indruist tegen de voorwaarden van een rechtsstaat
en deze hiermee dus in Hongarije verder wordt ontmanteld?

Antwoord 7

Ja. De tekst van het huidige wetsvoorstel druist in tegen rechtsstatelijke en democratische
beginselen en grondrechten. De Commissie startte reeds een EU-Hofzaak tegen de Hongaarse
soevereiniteitswet van december 2023, en dit nieuwe wetsvoorstel is daarop een vervolg.
Nederland intervenieert met een grote groep lidstaten in deze EU-Hofzaak aan zijde
van de Commissie.

Vraag 8

Vindt u het feit dat financiering voor organisaties die volgens Hongarije niet in
lijn zijn met «de soevereiniteit, de constitutionele identiteit en de christelijke
cultuur» kan worden afgeknepen en zelfs een boete gegeven kan worden tot 25 keer hoger
dan deze financiering niet veel weghebben van afpersing?

Antwoord 8

De passages in het wetsvoorstel die gericht zijn op het aan banden leggen van financiering
en het opleggen van boetes keur ik af. Indien het wetsvoorstel in huidige vorm wordt
aangenomen, zou het voortbestaan van organisaties die aangemerkt worden ernstig onder
druk komen te staan.

Vraag 9

Wat gaat u, bilateraal én in EU-verband, doen om het anti-rechtsstatelijke karakter
van deze wet kenbaar te maken en wat moeten volgens u consequenties zijn op EU-niveau
als deze wet wordt aangenomen?

Antwoord 9

Het kabinet zal de zorgen over dit wetsvoorstel in Benelux-verband uiten tijdens de
Raad Algemene Zaken van 27 mei as., en brengt deze ook op in bilaterale contacten.
Indien het wetsvoorstel in huidige vorm wordt aangenomen, verwacht het kabinet dat
de Europese Commissie snel en effectief zal optreden. Het kabinet zal de Commissie,
als hoedster van de Verdragen, daarin steunen.

Vraag 10

Ziet u alternatieve routes om organisaties in Hongarije toch financieel te blijven
steunen?

Antwoord 10

Nederland steunt het maatschappelijk middenveld in Hongarije dat zich inzet voor democratie,
de rechtsstaat en mensenrechten zowel politiek als financieel en kan nu nog niet vooruitlopen
op de ontwikkelingen omtrent dit nieuwe wetsvoorstel.

Vraag 11 en 12

Op welke manier heeft u zich de afgelopen maanden ingezet om tot een 4/5e meerderheid
te komen voor een volgende stap in de artikel 7-procedure tegen Hongarije?

Welke stappen gaat u zetten om tot een 4/5e meerderheid te komen om de artikel 7-procedure verder te brengen voor de hoorzitting
op 27 mei?

Antwoord 11 en 12

In aanloop naar de Raad heeft het kabinet zich, in uitvoering van de motie Paternotte/Van
Campen2, ingezet om het krachtenveld verder in kaart te brengen, en gesproken met andere
lidstaten over de mogelijkheden om de artikel 7-procedure verder te brengen. Het kabinet
heeft naar aanleiding hiervan geconstateerd dat de meerderheden hiervoor momenteel
nog niet in zicht zijn. Het kabinet zal zich blijven inzetten voor het vinden van
de benodigde meerderheid. Bij wijzigingen in het krachtenveld die mogelijk stap(pen)
in de Artikel 7-procedure tegen Hongarije in beeld zou(den) brengen, informeert het
kabinet uw Kamer daarover.