Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Campen over het bericht 'Fokreglementen rashonden in strijd met wet'

Antwoord van Staatssecretaris Rummenie (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur)
(ontvangen 21 mei 2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 2012.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat fokreglementen van zeker 25 rashondverenigingen
in strijd met de wet zijn door toe te staan dat er wordt gefokt met honden met erfelijke
afwijkingen en ziektes, zoals aandoeningen aan de heup- en ellebooggewrichten en epilepsie?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u dit bericht? Klopt het dat de fokreglementen in strijd zijn met de
wet? Zo ja, op welke punten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ik vind het onwenselijk dat er gefokt wordt met honden met erfelijke schadelijke kenmerken
en erfelijke ziekten. De fokreglementen zijn afspraken die de rasverenigingen onderling
maken. Dit staat los van de regelgeving. De fokkers hebben zich te houden aan de wet-
en regelgeving. Dat is ook waar de NVWA op controleert.

Vraag 3

Klopt het dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gaat handhaven? Zo
ja, waarom is dat niet eerder gebeurd?

Antwoord 3

Het fokken met gezelschapsdieren op een wijze waarbij erfelijke afwijkingen en ziekten
kunnen worden doorgegeven aan of kunnen ontstaan bij nakomelingen is verboden volgens
artikel 3.4 van het Besluit houders van dieren. De fokker is verantwoordelijk voor
de wijze waarop wordt gefokt en deze moet dan ook aantonen dat er voldoende is gedaan
om het doorgeven van erfelijke afwijkingen en ziekten te voorkomen.

De NVWA houdt sinds 2019 toezicht en handhaaft op artikel 3.4. Op basis van meldingen
en risicoselecties voert zij inspecties uit bij fokkers van honden, zowel bij rashondenfokkers
als bij fokkers van honden zonder stamboom. Zo heeft de NVWA de afgelopen vijf jaar
gecontroleerd en gehandhaafd op het fokken met schadelijke uiterlijke kenmerken en
erfelijke aandoeningen, zoals honden met een te korte snuit, heupdysplasie en patella
luxatie (ontwrichting van de knieschijf). Als een overtreding van artikel 3.4 wordt
geconstateerd, wordt een waarschuwing, een bestuurlijke boete of een bestuursrechtelijke
last opgelegd.

Een rashondenvereniging is een belangenvereniging, zij kunnen geen overtreding begaan
van deze wetgeving, omdat de wetgeving gaat over de door de fokker geïnitieerde fokhandelingen.
Een overtreding ligt daarom altijd bij de fokker die de ouderdieren heeft uitgekozen
en ingezet. Desondanks vind ik het onwenselijk dat rashondenverenigingen fokkers van
informatie voorzien die tegen de wet- en regelgeving ingaat indien fokkers hiernaar
handelen.

Vraag 4

Wat vindt u van de constatering van veterinair neuroloog Paul Mandigers dat het probleem
mogelijk veel groter is dan uit de steekproef van 25 verenigingen blijkt?

Antwoord 4

Ik vind het ernstig dat gefokt wordt met honden met erfelijke schadelijke kenmerken
en erfelijke ziekten en dat de gezondheid van de honden niet voorop staat. Fokkers
hebben hiervoor de verantwoordelijkheid. Hiermee is niet gezegd dat alle fokkers een
slecht fokbeleid voeren. Na het uitkomen van het rapport «Fokken met kortsnuitige
honden» zijn fokkers zich meer bewust van de ernst van erfelijke aandoeningen bij
honden. Zo zijn er rasverenigingen die nu advies vragen voor het fokken aan het Expertisecentrum
Genetica Diergeneeskunde.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de rol van de Raad van Beheer, de koepelorganisatie voor rashondenfokkers,
in de kwestie rondom de fokreglementen? Heeft u contact gehad met de Raad van Beheer
over dit onderwerp? Zo ja, wat waren de uitkomsten van deze gesprekken? Zo nee, waarom
niet en gaat u dit alsnog doen?

Antwoord 5

Ik vind dat de Raad van Beheer als overkoepelende organisatie van rashondenfokkers
een belangrijke voorbeeldfunctie heeft in het bevorderen van de gezondheid en het
welzijn van honden. De Raad draagt op hun website ook uit dat zij veel waarde hecht
aan het fokken van gezonde en sociale rashonden. Er zijn eerdere gesprekken geweest
met de Raad over fokkerij, maar niet specifiek over de fokreglementen. Uit deze gesprekken
gaf de Raad aan dat zij voor een gezonde fokkerij is. Ik ga op korte termijn met de
Raad van Beheer hierover in gesprek en nodig hierbij ook de NVWA uit gelet op haar
kennis over enkele fokreglementen.

Vraag 6

Herinnert u zich mijn eerdere oproep tijdens het commissiedebat Dieren buiten de veehouderij
op 23 oktober 2024 om kwaliteitscriteria voor fokkers in te stellen, om doorgefokte
huisdieren zoals kortsnuitige honden te voorkomen, bijvoorbeeld via de Stichting Fairdog,
en erkent u dat dergelijke criteria ook geschikt kunnen zijn om het fokken van erfelijke
afwijkingen tegen te gaan?

Antwoord 6

Ja, dat herinner ik mij. Ik heb advies gevraagd aan het Expertisecentrum Genetica
Diergeneeskunde hoe fokkers in de toekomst geholpen kunnen worden stappen voorwaarts
te zetten naar een gezonde fokkerij. Begin volgend jaar verwacht ik de Tweede Kamer
hierover te kunnen informeren. Tevens heb ik aan Stichting Fairdog subsidie verleend.
Stichting Fairdog wil Nederlandse fokkers ondersteunen in verantwoorde fokkerij en
consumenten faciliteren bij de aanschaf van een gezonde en sociale hond. Met een gezondheidscertificaat
krijgen kopers dan de zekerheid dat alle nodige gezondheidscontroles bij de ouderdieren
zijn uitgevoerd.

Vraag 7

Bent u op basis van bovenstaand bericht voornemens om maatregelen te nemen om te voorkomen
dat erfelijke afwijkingen en ziektes worden doorgegeven bij de fok van rashonden?

Antwoord 7

Zoals ik heb aangegeven in het antwoord op vraag 6, heb ik het Expertisecentrum Genetica
Diergeneeskunde om advies gevraagd. Afhankelijk van dit advies kijk ik hoe ik verdere
stappen kan nemen.