Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Nordkamp over het nieuws dat de directieleden van Damen Schipyards worden vervolgd voor omkoping, valsheid in geschriften, witwassen en sanctieontwijking

Antwoord van Staatssecretaris Tuinman (Defensie) (ontvangen 20 mei 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «OM vervolgt scheepsbouwer Damen wegens corruptie en
overtreden sancties tegen Rusland» in de Volkskrant?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Vindt u dat bedrijven die sancties ontwijken de Nederlandse veiligheidsbelangen schaden?

Antwoord 2

Sancties zijn een belangrijk instrument binnen het Gemeenschappelijk Buitenlands-
en Veiligheidsbeleid van de EU.

Het kabinet gaat niet in op individuele gevallen. Het kabinet hecht er waarde aan
dat alle bedrijven en (rechts)personen zich aan de Europese sancties houden, daartoe
zijn ze ook verplicht. Het overtreden van sancties is verboden.

Vraag 3, 4 en 5

Wat is het staande overheidsbeleid betreft het aangaan van contracten met bedrijven
die door het OM vervolgd worden voor onder andere omkoping, valsheid in geschriften,
witwassen en sanctieontwijking?

Welke gevolgen heeft het besluit van het OM om Damen Shipyards te vervolgen voor onder
meer omkoping, witwassen en het overtreden van sancties tegen Rusland voor lopende
contracten ter waarde van circa 5 miljard euro tussen Defensie en Damen Shipyards?

Welke gevolgen heeft het besluit van het OM om Damen Shipyards te vervolgen voor onder
meer omkoping, witwassen en het overtreden van sancties tegen Rusland voor de totstandkoming
van toekomstige contracten tussen Defensie en Damen Shipyards?

Antwoord 3, 4 en 5

Defensie houdt zich aan de Europese aanbestedingsregelgeving waarin is geregeld dat
partijen behoren te worden uitgesloten van deelname aan Europese aanbestedingen indien
zij onherroepelijk zijn veroordeeld zijn door de strafrechter. De bekendheid van Defensie
met de vervolgingsbeslissing van het OM heeft op dit moment nog geen gevolgen voor
de lopende of toekomstige contracten tussen Defensie en Damen Shipyards.

Vraag 6

Heeft Defensie gedurende de periode van zeven jaar dat het FIOD onderzoek deed naar
Damen Shipyards rekening gehouden met de mogelijkheid dat het OM tot vervolging van
Damen Shipyards zou overgaan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u aangeven hoe hier
in het aanbestedingsproces rekening mee is gehouden? Kunt u ook aangeven hoe er rekening
is gehouden met de toekomstige afhankelijkheden van Damen Shipyards binnen de Koninklijke
Marine?

Antwoord 6

Zoals hierboven toegelicht, vormt een vervolging – of de mogelijkheid ervan – geen
in de wet genoemde uitsluitingsgrond voor deelname aan de aanbestedingen bij Defensie.
Bekendheid met de mogelijkheid dat Damen in de toekomst vervolgd zou kunnen worden,
was en is voor Defensie op zichzelf dus geen aanleiding reeds consequenties te verbinden
aan de bestaande en toekomstige samenwerking met Damen Shipyards.

Damen Shipyards is een belangrijke leverancier voor de Koninklijke Marine. Defensie
stimuleert ook de bredere ontwikkeling van de zelfscheppende scheepsbouwindustrie,
d.w.z. industrie die haar eigen producten ontwerpt en fabriceert, in Nederland via
de sectoragenda Maritieme Maakindustrie.2 Ook mitigeert de Koninklijke Marine haar afhankelijkheden van externe maritieme leveranciers
door, onder andere, zelf regie te houden op het onderhoud van haar materieel.

Vraag 7 en 8

Hoe beoordeelt u de uitspraak «integriteit is een luxe die we ons niet kunnen veroorloven»
die door medewerkers van Damen Shipyards zou zijn gedaan?

Hoe beoordeelt u de tegenwerking vanuit de top van Damen Shipyards die de «compliance
officers» hebben ervaren?

Antwoord 7 en 8

Defensie is niet in de positie om hierover te kunnen oordelen.

Vraag 9

Welke standaarden van maatschappelijk verantwoord ondernemen verwacht u van bedrijven
die het vertrouwen van Defensie en de samenleving krijgen om bij te dragen aan de
Nederlandse veiligheid?

Antwoord 9

Het kabinet verwacht van Nederlandse bedrijven die internationaal opereren dat zij
de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen inzake maatschappelijk verantwoord
ondernemen toepassen. De bestrijding van corruptie is hier onderdeel van.

Vraag 10

Kunt u deze vragen allen afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 10

Vanwege de samenhang zijn vragen 3, 4, 5 en 7, 8 gebundeld beantwoord.