Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van het lid Kostic over de PFAS-lozingen bij het bedrijf Custom Powders in Helmond

Mededeling van Staatssecretaris Jansen (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 12 mei
2025).

Vraag 1

Bent u bekend met de Zembla uitzonding van 27 april over dat Custom Powders al jaren
duizenden kilo’s PFAS (Poly- en perfluoralkylstoffen) direct in het riool heeft geloosd?1

Vraag 2

Hoe kan het dat er rechtstreeks op het riool werd geloosd en dat hier geen controle
door de overheid op heeft plaatsgevonden?

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat deze lozingen en uitstoot van schadelijke stoffen schade (in
welke mate dan ook) hebben veroorzaakt aan milieu, waterkwaliteit en gezondheid van
mens en dier, waar ook de experts in de aflevering van Zembla naar verwijzen? Zo nee,
op welke experts baseert u zich dan?

Vraag 4

Welke mogelijke effecten heeft, volgens experts, het feit dat werknemers van Custom
Powders concentraties van PFOA (Perfluoroctaanzuur) in hun bloed hadden die een factor
1000 hoger is dan de EFSA-norm (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid)?

Vraag 5

Hoe kijkt u ernaar dat in de uitzending wordt gesproken over een «kankerstraat» vlakbij
de locatie van Custom Powders, waarbij veel omwonenden kanker hebben gekregen? Wat
zegt u tegen die burgers?

Vraag 6

PFOA is een kankerverwekkende stof, maar het is ingewikkeld aan te tonen dat een omwonende
kanker heeft gekregen van PFOA-uitstoot/lozingen; hoe kunnen burgers dan wel hun recht
halen en worden beschermd?

Vraag 7

Bent u het eens dat uit voorzorg de uitstoot snel gestopt moet worden, als er vermoedens
zijn dat mensen ziek worden van PFOA en andere gevaarlijke stoffen? Zo nee, waarom
speelt u dan Russisch roulette met levens van mensen?

Vraag 8

Kunt u een inschatting geven, op basis van input van onafhankelijke experts/wetenschappers,
wat inmiddels (in euro's) de schade aan milieu en gezondheid is door de genoemde lozingen
en de uitstoot van schadelijke stoffen? Zo nee, waarom heeft u nog steeds geen beeld
van de schade die bedrijven aan milieu en burgers aanrichten?

Vraag 9

Wie is aansprakelijk voor de gemaakte fouten en het vergoeden van de schade aangericht
aan gezondheid, natuur en milieu?

Vraag 10

Kunt u schetsen waar er vanuit de overheid precies fouten zijn gemaakt en op welk
moment, inclusief de bijbehorende tijdlijn?

Vraag 11

Welke concrete lessen trekt u uit deze casus en de gemaakte fouten en welke concrete
extra acties (anders dan nog meer onderzoek) gaat u ondernemen om soortgelijke schade
aan milieu en gezondheid van burgers te voorkomen (graag met tijdlijn en planning)?

Vraag 12

Klopt het dat onze rioolwaterzuiveringsinstallaties niet gebouwd zijn op het zuiveren
van PFAS en dat de enorme hoeveelheden PFAS er dus gewoon steeds doorheen stroomt?
Welke gevolgen heeft dit voor biodiversiteit, water, voedsel en gezondheid?

Vraag 13

Uit de steekproef van Zembla rondom de fabriek blijkt dat bij het merendeel van de
hobbykipeieren de Europese PFAO-norm wordt overschreden en experts adviseren de eieren
niet te eten. Hoe staat dat met ander voedsel zoals groente en fruit?

Vraag 14

In de Zembla uitzending wordt gesproken over «liegen en bedriegen» en «crimineel gedrag»
van Chemours; bent u het met die constateringen eens? Zo nee, waar baseert u dat dan
precies op?

Vraag 15

Wat vindt u ervan dat Custom Powders voor Chemours teflonpoeder verwerkte, maar dat
belangrijke informatie over de stoffen niet bekend was voor de medewerkers van Custom
Powders?

Vraag 16

Wat vindt u ervan dat Dupont (nu Chemours) al sinds 2011 wist dat er zelfs hogere
hoeveelheden PFOA in het bloed van medewerken van Custom Powders zaten dan in het
bloed van de medewerkers van de Dordrechtse en Amerikaanse Dupont fabriek?

Vraag 17

Bent u bekend met de effecten op de omgeving en omwonenden die dit PFAO-lek heeft
veroorzaakt? Zo ja, kunt u deze toelichten? Zo nee, waarom heeft u na al die jaren
nog steeds geen overzicht over wat vervuiling door bedrijven met de gezondheid van
burgers en milieu doet?

Vraag 18

In de Zembla-aflevering schetst de gemeente Helmond hoe lastig het is voor overheden
en toezichthouders om goede beslissingen te maken, omdat bedrijven tegenover een toezichthouder
met weinig capaciteit informatie kunnen achterhouden of in kleine letters verbergen
in bijlagen; welke stappen gaat u ondernemen om dit te voorkomen en de informatiepositie
van toezichthouders en de overheid ten opzichte van bedrijven te verbeteren op korte
termijn?

Vraag 19

Hoe kan het dat de Dupont (via de arbeidshygiënist) de medewerkers heeft voorgehouden
dat er geen gevaar is voor de gezondheid, zoals in de Zembla-aflevering wordt geschetst?
Heeft de overheid daar nooit op gecontroleerd en ingegrepen en waarom niet?

Vraag 20

Met welke extra stappen gaat u voorkomen dat de situatie uit de bovenstaande vraag
zich opnieuw ergens voordoet?

Vraag 21

Wat vindt u ervan dat de gemeente Helmond al veel geld van burgers heeft moeten besteden
aan sanering en de kosten voor de vervuiling dus zijn afgewenteld op burgers?

Vraag 22

Het opruimen van deze vervuiling gaat meer dan 10 miljoen euro kosten. Hoe gaat u
ervoor zorgen dat de rekening bij Chemours komt en niet nog verder bij de belastingbetaler?

Vraag 23

Met welke concrete extra stappen gaat u de opdracht van de Kamer uitvoeren (zoals
verwoord in motie Kostic/Soepboer) om beter te borgen dat vervuilers zelf opdraaien
voor de kosten van de schade die hebben veroorzaakt door onder andere PFAS, in plaats
van de belastingbetaler?2

Vraag 24

Weet u welk bedrijf de rol van het bewerken van zeer zorgwekkende stoffen zoals PFAS
voor Chemours heeft overgenomen nu Custom Powders failliet is? Zo ja, staat deze fabriek
in Nederland en is hier nu wel constante controle op de lozingen, en zo ja, in welke
vorm?

Vraag 25

Welke kansen ziet u om vanuit het Rijk juridische stappen te ondernemen tegen verantwoordelijke
actoren of anderen daarin te ondersteunen?

Vraag 26

Hoe gaat u ervoor zorgen dat een soortgelijk schandaal niet nog een keer voorkomt,
en welke concrete stappen binnen welke periode neemt u daartoe (anders dan nog meer
onderzoek)?

Vraag 27

Gaat u na deze berichten versnelde acties ondernemen om nul uit de pijp bij Chemours
op korte termijn te kunnen bereiken? Hoe gaat u dat precies bereiken en op welke termijn?

Vraag 28

Wat betekent deze casus volgens u voor het vertrouwen in de overheid vanuit de burgers?

Vraag 29

Hoe kunnen burgers gezien alle schandalen er nog vertrouwen in hebben dat de overheid
controle heeft over, en scherp toeziet en handhaaft op bedrijven die met gevaarlijke
en ziekmakende stoffen werken?

Vraag 30

Hoe kunt u aan de burgers uitleggen dat u afspraken kan maken met bedrijven die al
hebben laten zien dat ze in staat zijn om te liegen, te verhullen en te misleiden,
niet alleen als het gaat om Chemours, maar ook om bijvoorbeeld Tata Steel?

Vraag 31

Kunt u toezeggen dat u bij de gesprekken en besluiten over verbod op PFAS en andere
gevaarlijke stoffen, de gezondheid van burgers centraal zult stellen en zult plaatsen
boven korte termijn economische belangen, ook om te compenseren voor de schade die
mensen en hun leefomgeving hebben opgelopen door het feit dat de overheid ze onvoldoende
heeft beschermd?

Vraag 32

Kunt u deze vragen één voor één en binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoorden?

Mededeling

Het lid Kostić (PvdD) heeft op 30 april jl. schriftelijke vragen gesteld over de PFAS-lozingen
bij het bedrijf Custom Powders in Helmond (2025Z08589).

Vanwege de benodigde interdepartementale afstemming en de aard van de vragen lukt
het helaas niet deze vragen binnen de gebruikelijke termijn te beantwoorden. De beantwoording
zal zo spoedig mogelijk aan de Kamer worden gestuurd.